تعلیم و تربیت یکی از پایه های مهم فرهنگ و تمدن است که ریشه ای دیرینه در تاریخ جوامع بشری دارد. جوهرۀ اصلی این موضوع در مقوله و آموزش متبلور می شود که سیر تحول و تکوین خود را مطابق با شرایط و نیازهای جوامع انسانی در طول تاریخ سپری کرده است. ضرورت آموزش علوم دینی به مثابه ابزاری مهم در جهت تبلیغ و گسترش عقاید مذهبی در جهان اسلام از قرون نخستین اسلامی مطرح شد و به سرعت مورد توجه قرار گرفت. بر اساس...

تعلیم و تربیت یکی از پایه های مهم فرهنگ و تمدن است که ریشه ای دیرینه در تاریخ جوامع بشری دارد. جوهرۀ اصلی این موضوع در مقوله و آموزش متبلور می شود که سیر تحول و تکوین خود را مطابق با شرایط و نیازهای جوامع انسانی در طول تاریخ سپری کرده است. ضرورت آموزش علوم دینی به مثابه ابزاری مهم در جهت تبلیغ و گسترش عقاید مذهبی در جهان اسلام از قرون نخستین اسلامی مطرح شد و به سرعت مورد توجه قرار گرفت. بر اساس...

تاریخ تأسیس نخستین دورۀ دکتری معماری در ایران به سه دهه نمی‌رسد. این دوره،‌ که نخست در یک دانشکده و با چند دانشجو آغاز شد، امروز با دهها دانشکده و مؤسسۀ دولتی و خصوصی آموزش عالی صدها دانش‌آموختۀ دکتری معماری در سال به وضعی انفجاری رسیده است. محصولات این دوره‌ها، چه دانش‌آموختگان و چه رساله‌های ایشان، متأسفانه موجب تحول متوقع نشده‌اند و در صورت ادامۀ رشد کمّی، این دوره‌ها خود به معضلی تبدیل خواهد...

فرامرزنامه یکی از منظومه‌های ارزشمند و نسبتاً مفصّل پهلوانی پس از شاهنامة فردوسی است. درنگ در تاریخ فرهنگ و ادب ایران نشان می‌دهد که اخبار مربوط به فرامرز به گونه‌ای بسیار گسترده در روایات مکتوب و شفاهی موجود است. داستان‌های این پهلوان به گونه‌ای پراکنده در شاهنامه، منظومه‌های پهلوانی پس از شاهنامه، منابع مکتوب و روایت‌های نقّالی و شفاهی حفظ شده است که در مجموع حلقة روایات فرامرز را در ادبیّات حماس...

ایوان، به عنوان دستاورد و یکی از شاخصه­های ارزندۀ فرهنگ گذشته ایران نزدیک به یک سده است که موضوع پژوهش معماران، باستان‌شناسان و مورخان هنر قرار گرفته است. ایوان، با وجود اینکه فضایی متعارف و معمول در نظر محققان به شمار می‌رود، به شدت ناشناخته و مغفول مانده است. نگرش دقیق و عمیق به آن برای درک خاستگاه، شکل، مفهوم، عملکرد و در نهایت بازشناسی آن لازم است. شناخت ایوان و بررسی همه­جانبه­نگر آن این ا...

برخی از اهل نظر گفتهاند که معماری گذشته و امروز ایران نسبتی با هم ندارند؛ لیکن گروهی از معماران معاصر کوشیده‌اند تا از میراث معماری گذشته در آثار خود بهره برند. در مقاله، چهار بنا از آثار این معماران بررسی شده‌است- آثاری در زمرة بناهای مسکونی میان مرتبة تهران. از میان سی اثری که صاحبنظران معماری معرفی کردهاند، چهار مصداق به «شیوة نقد درونی» شرح داده شده است. شناخت رویکرد طراحان در مسیر پیوند ب...

مهم ترین جلوه معماری مذهبی جهان اسلام، طراحی و ساخت مسجد بوده که در این میان مساجد ایران در ارائه وتجسم شکوه و جلال و جمال عالم قدسی در خانه خدا نقش مهمی ایفا کرده اند. مکتب معماری خراسان شیوه ای بود که با آن مساجد چهار ایوانی در خراسان بزرگ شکل گرفت و آرام آرام شرق و غرب دنیای اسلام را در نوردید و وارد شبه قاره هند و پاکستان شد. در دوره گورکانیان هند و اوج ساخت شاهکارهای معماری آن عصر که در زم...

بنیادهای اعتقادی فرقه ذکری و خاستگاه‌های آن[1] عبداله صفرزایی* هادی وکیلی** چکیده فرقه «ذکری» در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جنوب شرق ایران به‌ویژه بلوچستان تأثیر گذارده است است. کار ذکری‌ها از اوایل سده یازدهم هجری در بلوچستان جنوبی یا مکران به مرکزیت کیچ آغاز شد. سرچشمه پیدایی این فرقه، آموزه‌های محمد جونپوری (اوایل قرن دهم) بود. وی از پرورش‌یافتگان طریقت چشتی شبه قاره هند به شمار می‌رفت ک...

به حکم آنکه حفاظت و باززنده سازی بناهای تاریخی مستلزم ایجاد دگرگونی در بخش های مختلف درون و برون بنا است، تغییر در فضای داخلی آن را در پی خواهد داشت. از این رو فهم نقش معماری داخلی در تغییر کاربری بناهای تاریخی و نسبت آن با معماری از نظر میزان مداخله در بنا مسئله ای است درخورِ تأمل. جایگاه معماری داخلی در باززنده سازی بناهای تاریخی کجاست؟ و چگونه می تواند در جهت حفظ ارزش های بنا شکل گیرد؟ به منظ...