ترکمانان سلجوقی پس از پیروزی بر غزنویان در نبرد دندانقان، در سال 431 ق. به تدریج بر ایران دست یافتند و دولتی جدید تأسیس نمودند که بسیاری از ویژگی های آن برگرفته از دولت های پیشین، یعنی غزنویان و آل بویه بود. از آن بین، سلجوقیان دیوانسالاری غزنویان را در نیمه ی شمالی قلمرو خود و دیوانسالاری آل بویه را در نیمه ی جنوبی قلمرو خود اخذ کردند. در پی آن کارگزاران دیوانی و دیوانسالاران این دو دولت نیز د...

جامعه‌شناسی و روان‌شناسی جنگ، از عرصه‌های جدید پژوهشی است که اثرهای ناپسند جنگ را بر جوامع بررسی می‌کند. محقّقان و پژوهشگران، کمتر در این باره سخن گفته‌اند. این موضوع در این جستار با استفاده از کتاب ترجمة تاریخ‌ یمینی، نوشتۀ ابوالشرف ناصح بن ظفر جرفادقانی در سال 603 هجری، توصیف و تحلیل شده است. این اثر ترجمة تاریخ عتبی از ابونصر محمّد بن عبدالجبّار عتبی در سال 427 هجری است. مشاهدۀ درد و رنج بسیار ...

غزنویان در اواسط قرن چهارم هجری به قدرت رسیدند و بر نواحی گسترده­ای از هند، ایران، افغانستان و آسیای مرکزی تسلط یافتند. پادشاهان غزنوی توانستند با حملات مکرر به هندوستان ثروتی عظیم را به چنگ آورند و با این پشتوانه، برای نمایش اقتدار خود بناهای با شکوهی را احداث نمایند. بسیاری از متون تاریخی از شکوه و عظمت این بناها که عمدتاً در افغانستان امروزی قرار دارند، یاد کرده­اند. یکی از عوامل شهرت کاخ­های...

چکیده روایت‌شناسی ‌یا ساختارگرائی ‌رویکردی ‌نوین ‌در مطالعه ‌ادبیات‌داستانی‌ است‌ که‌ در پی یافتن‌ قوانین‌ حاکم ‌بر اجزای‌ داستان‌، کشف ‌ارتباط ‌و پیوند آنان ‌است‌. ولادیمیر پراپ ساختارگرای ‌روس ‌با بررسی ‌صد قصه‌ پریان ‌الگوهای ‌حاکم ‌بر آن‌ها را استخراج ‌کرد، پراپ ‌نشان ‌داد که‌ داستان‌ها‌ برخلاف‌ تنوع‌ و تعدد ظاهری‌ در ژرف ‌ساخت ‌و اعمال‌ و عملکرد شخصیت‌ها یکی هستند. ‌قصه‌ها، داستان‌ها...

تاریخ ایران در دوره اسلامی شاهد ظهور دولت‌های نظامی‌گرای متعددی همچون غزنویان، ایلخانان، تیموریان و افشاریان بوده است.از میان دولت‌های یاد شده، سلسله افشار عمری به غایت کوتاه داشت. این مقاله با هدف بررسی علل فروپاشی زودهنگام دولت نظامی‌گرای افشاری تهیه شده است.فرضیه اصلی مقاله این است که فقدان ارتباط مناسب میان ساختار سیاسی و ساختار اجتماعی موجب بی‌ثباتی سیاسی و در نهایت فروپاشی این دولت شد.ب...

شکل‌گیری و تکوین نظام امارت و عملکرد آن در تاریخ ایران دوره اسلامی از جایگاه و اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. نظام امارت به مثابه‌ی ساختاری سیاسی در سده‌هایمیانه و در عصری که هویت ایرانی دچار بحران شده بود، باعث احیا و تداوم هویت ایرانی گردید. در این جهت، نظر به نقش و جایگاه نظام امارت‌ در پیوستگی و استمرار هویت ایرانی، نوشتار حاضر سعی در پاسخگویی به این سوال مهم دارد که نظام امارت به عنوان نم...

غزنویان در اواسط قرن چهارم هجری به قدرت رسیدند و بر نواحی گسترده­ای از هند، ایران، افغانستان و آسیای مرکزی تسلط یافتند. پادشاهان غزنوی توانستند با حملات مکرر به هندوستان ثروتی عظیم را به چنگ آورند و با این پشتوانه، برای نمایش اقتدار خود بناهای با شکوهی را احداث نمایند. بسیاری از متون تاریخی از شکوه و عظمت این بناها که عمدتاً در افغانستان امروزی قرار دارند، یاد کرده­اند. یکی از عوامل شهرت کاخ­های...

سده ی چهارم هجری آغاز حاکمیت یافتن فرمان روایان ترک در سرزمین های اسلامی بود.حاکمیت ترکان در جهان اسلام در سده یپنجم به حدی گسترش یافت که هم زمان چندین دولت قدرتمند ترک نواحی شرقی قلمرو خلافت عباسی را بین خود تقسیم کرده بودند:قراخانیان در بخش های وسیعی از ماوراءالنهر، غزنویان در شرق خراسان و غرب هندوستان و سلجوقیان در ایران، آناتولی و شام.از بین این دولت ها قراخانیان نگارش به زبان ترکی را به شد...

تشکیل امپراتوری سلجوقیان و حاکمیت آنان بر جهان اسلام، نقطه عطفی در تاریخ به حساب می آید. جهان اسلام در داخل و خارج از قلمرو خود با بحران های بسیاری مواجه بود، که سلجوقیان با قدرت سیاسی جدیدی حاکمیتی متمرکز به وجود آوردند، و با ایجاد موسسه هایی و ایجاد کردن عناصر جدید، حیات تازه ای به کالبد جهان اسلام بخشیدند. از جمله علومی که در این عصر مورد توجه قرار گرفت دانش پزشکی بود. توجه به وضعیت پزشکی و...