یکی از دلایلی که مورخان معاصرِ اسپانیایی، به تاریخ دوره‏ی موحدان علاقه‏ی کم‏تری نشان داده‏اند، عنایت بیش‏تر آنان به تاریخ‏های محلی است؛ تمایل به این تاریخ‏ها بعد از پیشرفت دموکراسی - ربع آخر سده‏ی 20 - در این کشور رخ نموده است. این گرایش موجب شده تا آنان نه فقط نسبت به اشخاص و چهره‏های محلی دلبستگی نشان دهند، بلکه به جوامع محلی، خاصه مدجنان و یهودیان نیز علاقمند شوند. مقاله‏ی حاضر این موضوع را د...

آداب و رسوم به عنوان میراث فرهنگی، بخشی از شناسنامه­ی تاریخی محسوب می­­شود که ملت­ها با پاسداشت آن به حفظ هویت ملی و دینی خود مدد می­رسانند و نه تنهادر فراز و فرود تاریخ از باورها واعتقادات خود دست بر نمی­دارند بلکه در لابه­لای تحولات سیاسی و اجتماعی، سنت­های دینی و ملی خود را از نسلی ­به ­نسل دیگر منتقل می­نمایند و درآیند و روند دولت­ها یا چیرگی تعصبات، معمولا بر زیربنای سنن و معتقدات مردم خلل...

حافظه تاریخی و دین هر دو هم به لحاظ نقشی که در ساختن هویت افراد و گروهها بازی می کنند و هم به دلیل تاثیری که بر یکدیگر می گذارند در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته اند. بر این اساس اهداف و سوالات اصلی مورد توجه این تحقیق عبارت بودند از: هویتِ دینی به چه میزان به حافظة تاریخی وابسته است؟ چه وقایع یا رویدادهای تاریخی در ذهنیت، نگاه و شناخت جوانان تأثیرگذارتر و برجسته تر بوده است؟ این وقایع چه ارتبا...

هویت قوم اسرائیل با دین یهود رابطه ای بنیادین و ناگسستنی دارد. از این رو تغییر و تحولات این قوم، اهمیت ویژه ای در تاریخ تمدن و وضعیت پیروان سایر ادیان ابراهیمی در طول تاریخ داشته است. از آنجا که درباره تاریخ اولیه یهودیان هیچ سند مکتوب یا منبعی به غیر از عهد قدیم وجود ندارد، تقریبا کلیه تاریخ نویسان قدیم و جدید، روایات و داستانهای مندرج در این کتاب را به صورتهای گوناگون به عنوان تاریخ نقل کرده...

هویت پدیده ای است، چند وجهی، پیچیده و بین رشته ای. منظور این تحقیق از هویت عبارت است از: خاص و متمایز بودن، ثابت و پایدار ماندن و به جمع تعلق داشتن. هرگونه هویت سازی مستلزم ایجاد مرز و توسل به مرجع های ثابت و پایدار است. این مراجع همان عناصر سازنده هویت از قبیل، زبان، دین، سرزمین، و تداوم آنهاست. موضوع هویت و بحران های مرتبط با آن در مقاطع مختلف تاریخ ایران برای ایرانیان مطرح بوده است. در ساله...

صحیفۀ سجادیه از اندک آثار بازماندۀ سدۀ نخست هجری است. با وجود آن که تا کنون مطالعات درون دینی متعددی در بارۀ معارف مندرج در این اثر صورت گرفته است، کمتر کوششی می توان سراغ داد که از رویکردی توصیفی، چارچوب کلی اندیشه های مندرج در آن را بازنمایاند. چنین تلاشهایی از جهات مختلف ضروری است. از نگاهی تاریخی، بازشناسی اندیشه های مندرج در صحیفۀ سجادیه می تواند برای شناخت بهتر گفتمان سیاسی و فرهنگی حاکم ...

پرداختن به جایگاه و منزلت علم تاریخ در طبقه‌بندی‌های رایج علوم در نزد مسلمانان و معضلات و مسائل فراروی آن، مسئله پژوهش حاضر را شکل می‌دهد. حکما و فلاسفه که قائل به اصالت علوم و دانش‌های عقلی بودند، تاریخ را به عنوان علم نپذیرفتند. فقها و علمای دینی هم درباره جایگاه علمی تاریخ، دو موضع متفاوت اتخاذ کردند؛ غالب فقیه‌مورخان تاریخ را به لحاظ برخی ویژگی‌های موضوعی، روشی، فایده‌مندی و غایت در زمره عل...

بنیادهای اعتقادی فرقه ذکری و خاستگاه‌های آن[1] عبداله صفرزایی* هادی وکیلی** چکیده فرقه «ذکری» در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جنوب شرق ایران به‌ویژه بلوچستان تأثیر گذارده است است. کار ذکری‌ها از اوایل سده یازدهم هجری در بلوچستان جنوبی یا مکران به مرکزیت کیچ آغاز شد. سرچشمه پیدایی این فرقه، آموزه‌های محمد جونپوری (اوایل قرن دهم) بود. وی از پرورش‌یافتگان طریقت چشتی شبه قاره هند به شمار می‌رفت ک...