نقد و بررسى کتاب »معالم التفسیر من کلام الأمیر« از سند و محتوا است. هر چند کتاب، داراى سه سند - سند نعمانى از ابن عقده و سند ابن قولویه از سعد بن عبداللَّه اشعرى و سند سید محسن امین در اعیان الشیعه - است ولى هر سه راه از نگاه سند شناسانه، ضعیف است. نویسنده در مورد ارتباط این کتاب با رساله‌هاى دیگر معتقد است؛ »مقدمه تفسیر على بن ابراهیم«، کتابى است جداگانه که نگارنده آن همان نگارنده تفسیر است و م...

 نویسنده، پس از اشاره به اشتقاقات و ترکیبات واژه جهل در قرآن کریم، انواع جهل را از نظر راغب اصفهانى مطرح کرده و دیدگاه کلى محققان درباره عصر جاهلى را گزارش نموده است. محققان معتقدند در قرآن کریم، جاهلیّت به عنوان یک اصطلاح دینى به معناى منفى آن است که خود شالوده‌اى است که واژه کفر بر روى آن بنا مى‌شود. امّا به نظر مى‌رسد که پاره‌اى از صفات برجسته نیز در میان اعراب جاهلى متداول بوده است که بازتاب ...

 نگاهى نقادانه به برخى آراى استاد معرفت در زمینه آیات منسوخه است، استاد تقریباً بیست آیه را از منسوخات دانسته که در این نوشتار، تنها به مواردى پرداخته شده که از یک سو مورد اختلاف صاحب‌نظران است و از سوى دیگر با دلایل کافى قرین نشده است. آیات مربوطه به نبرد و پایدارى (انفال، 65، انفال، 66(، آیه امتاع (بقره، 240، بقره، 234(، آیه کیفر فحشاء (نساء، 15، نساء، 16(، آیه میراث مؤمنان از یکدیگر (انفال، 7...

 دیدگاه اهل‌بیت(ع) در تحریف ناپذیرى قرآن مورد بررسى قرار گرفته است. روایات معصومین(ع) درباره عدم تحریف قرآن به چند گروه تقسیم مى‌شود: 1. روایاتى که ملاک درستى و نادرستى احادیث را آیات قرآن معرفى مى‌کند، 2. روایات ارجاع دهنده مردم به قرآن در فتنه‌ها و بحران‌هاى فکرى و ابهامهاى معرفتى، 3. احادیثى که تمسک به قرآن و سنت را شرط نجات از گمراهى شمرده‌اند، 4. روایاتى که در آنها اهل‌بیت به آیات قرآن تمس...

این رساله در قالب سه بخش ، در پی پاسخگویی به سه سوال اصلی در زمینه ی اعتبار و قلمرو قاعده عدالت است . طرح عدالت به مثابه قاعده ای که برای اثبات حکم شرعی توسط فقیه به کار آید در دوره معاصر بر پایه عدالت در تشریع صورت پذیرفته است و سابقه قابل توجهی از آن در کتب فقهی یافت نمی شود. عدالت در تشریع به این معنا است که تشریعات خداوند اعم از احکام و حقوق بر مبنای عدالت است و هیچکدام ظالمانه نیست. عدالت ...

 گستره مباحث فقهى قرآن از زوایاى گوناگون مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. توحید مدارى، میانه‌روى در نگاه قانون مدارانه قرآن به هر دو جهان و فراگیر بودن تشریفات قرآن نسبت به همه انسانها در همه اعصار، مهم‌ترین ویژگى‌هاى تشریع قرآن است. قرآن از یک سو با ارایه قوانینى عام و فراگیر، امکان انطباق این اصول با مصداق‌ها و موضوعهاى متحول را در گستره زمان فراهم آورده و نیازهاى متغیر را مدّ نظر قرار داده و ...

 بررسى معناى »ظهر« و »بطن« و چگونگى استفاده از »ظاهر« و »باطن« قرآن است. روایاتى که آیات قرآن را داراى ظاهر و باطن مى‌خواند در متون روایى و تفسیرى شیعه و اهل سنت وجود دارد. اصطلاح ظهر و بطن در روایات، معانى گوناگونى یافته است. شمارى از روایات ظهر قرآن را همان امر و نهى و احکام حلال و حرام معرفى مى‌کند و باطن قرآن را فهم مى‌خواند. تعدادى دیگر »ظهر« را »تنزیل« قرآن و »بطن« را »تأویل« قرآن مى‌شناس...

قصیده عینیّه، منظومه علمى سرشار از عناصر شعرى و ظرایف ذوقى در بیان احوال نفس است که نمودى برجسته از فلسفه باطنى ابن‏سینا به‌شمار مى‏رود. وى با دستمایه‏اى از معرفت شهودى و اشراقى و حکمت ذوقى، به آفرینش این چکامۀ شگرف همّت گمارد تا مگر نفس را پس از هبوط، از وضع رقّت‏بار زمینى رهایى بخشد و به جایگاه بلند آسمانى‏اش بازگرداند، مشروط بر اینکه به زیور علم و عمل آراسته شده باشد. نویسنده در این مقاله مى‏کو...

 نگاهى گذرا به جایگاه ارزشمند زن در قرآن و پاسخ به برخى از شبهات قرآنى در موضوع حقوق و وظایف زن است.  نویسنده، نخست به منزلت زن در قرآن اشاره کرده و قوّامیّت مردان بر زنان را در قرآن بخاطر سرپرستى مرد بر خانواده مى‌داند که این سرپرستى به ویژگى‌هاى وجودى مرد و وظایفى که عرف زندگى زناشویى بر عهده او مى‌گذارد بازمى‌گردد. سپس به موضوع چرایى اینکه سهم مرد، دو برابر زن است، پرداخته و دلیل آن را وظایف ...