چکیده: در پژوهش های ادبی سال های اخیر در حوزه زبان شناسی ادبیّات، بررسی زبان در ژانرهای ادبی(genres literary) کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. از انواع ادبی مانند حماسه، غنا و درام(drama) و ویژگی های آنها بسیار سخن به میان آمده است، امّا از اینکه بین این انواع و زبان چه رابطه ای وجود دارد و این انواع چگونه در زبان متجلّی می شوند، کمتر سخن گفته اند. برای مثال اغلب پژوهشگران در مورد زبان در حماسه، گ...

. بر اساس نظریّات لوران ژنی، بینامتنیّتیکه در سطح لایه های سطحی متن باقی می ماند، چندان قابل اعتنا نیست و برخلاف آن، نوعی دیگر از بینامتنیّت وجود دارد که به ژرفنای ساختاری و مضمونی متن نفوذ می کند. علاوه بر این، میخائیل باختین در مقام دفاع از ادبیّات داستانی، به عنوان یک نوع ادبی فاخر، این نوع ادبی را با حماسه مقایسه می کند. به عقیدة او، حماسه بازتاب واقعیّتی مربوط به گذشته مطلق بوده که فارغ از هر گ...

یکی از موضوعات و بن‌مایه‌های اسطوره‌ای که در حماسه‌های ملّی با آن روبه‌رو هستیم، بن‌مایه‌ی تقدیر و سرنوشت است. در این باور، سرنوشت آدمی به نوعی تقدیر وابسته است که از طرفی پیروزی و شادمانی و از طرف دیگر سیه‌روزی و مرگ را نصیب آدمی می‌کند. بنابراین، سرنوشت محتوم آدمی در چنبر تقدیر رقم می‌خورد و از آن هیچ گریز و گزیری نیست. آبشخور باور به تقدیر و چیرگی زمان در افکار ایرانیان، به دوره قبل از اسلام ...

یکی از دلایل جذابیت داستان‌های حماسی حضور حیوانات در شاهنامه با جلوه تمثیلی و نمادین، است. فردوسی با هنرمندی تمام توانسته از حیوانات در جهت افزایش بار محتوایی شاهنامه بهره بگیرد. البته لازم به ذکر است مقوله تمثیل در ادبیات دارای قدمت بسیاری است وایفای نقش توسط حیوانات در فرهنگ ادبی ایران پررنگ بوده است. درچنین فرهنگی، داستان وتمثیل در زندگی انسان جاری و ساری بود و همواره به همین دلیل نوعی نقش پ...

هر گونه بررسی علمی دربارۀ روند تحولات شعر ایران نیازمند توجه به پیشینۀ باستانی آن، از جمله آثاری است که از دورۀ میانه بازمانده است. در میان این آثار، یادگار زریران به دلیل احتوا بر ویژگی‌‌های شاعرانه و حماسی منحصربه‌‌فرد خود شایستۀ توجه ویژه‌‌ای است. یادگار زریران منظومه‌‌ای شاعرانه به زبان فارسی میانه و بازماندۀ ارزشمندی از میراث پارتی است که گوشه‌ای از هنر شاعری ایرانیان را در دورۀ میانه آشکا...

چکیده شاهنامه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، از مشهورترین میراث گران بهای ادب فارسی است. این اثر ارزشمند که روح جوان مردی و غیرت ملّی و دینی ایرانیان را مورد ستایش قرار می دهد، همواره مورد توجّه حکام ایرانی و بالتبع هنرمندان نگارگر درباری بوده است و داستان های آن، بیش از هر اثر ادبی دیگر در ایران به تصویر درآمده است. در میان داستان ها و روایات بسیارِ شاهنامه، داستان سیاوش، به دلیل دارا بودن ارزش های ...

«عیّاران» یکی از عناصر ثابت و شکل دهنده به فضای سنّتی داستان های عامیانه هستند که- بدون هیچ تردیدی بخش قابل توجهی از ادبیات فولکلوریک ما را به خود اختصاص داده اند- آنگاه که این گونه از قصه ها و داستان ها علاوه بر دارا بودن مضامین حماسی-شوالیه ای، با ماجراجویی های عاشقانه همراه باشند «رمانس» خوانده می شوند. از آنجا که این دو ویژگی در هم? داستان هایی از این دست ثابت است، در این پایان نامه به طور وی...

داستان پریان، قصه ای است که در آن شاهد اتفاقات ماوراءالطبیعی، شگفت انگیز در خلقت انسان هستیم، مقطع زمانی و مکانی در این داستان ها نامشخص و خیالی است. داستان لریِ «دخترِ دال»، حکایتِ «زادن اسطوره ای» دختری از درون تخم یک پرنده است که توسط دال (سیمرغ) در غاری در دل کوه پرورش می یابد. دختر دال با حیل? پیر زن اجیر شده ای گرفتار می شود ولی نهایتاً با کمک شاهزاده ای از دل نی ها باززاده می شود و با او ازد...

کوش‌نامه اثری حماسی است که حدود یک‌صد سال پس از شاهنامه فردوسی توسط ایرانشاه بن ابی الخیر سروده شده است. هر چند که صاحب این اثر تا حدودی از شاهنامه تقلید کرده، امّا به دلیل این که منبع منثور آن با شاهنامه متفاوت بوده است، تفاوت‌های اساسی در اصل داستان‌ها با شاهنامه دارد. این منظومه به سرگذشت ضد قهرمانی به نام کوش پیل‌گوشِ پیل دندان، برادر زادۀ ضحّاک، می‌پردازد که از سوی ضحّاک به فرمانروایی چین انتخ...

این پژوهش در پنج فصل شامل بررسی تاریخچه و تحلیل عناصر داستان بیژن و منیژه به عنوان نمونه ای موفق از داستان سنتی به همراه مقایسه ی این عناصر در داستان مدرن و معاصر است. داستان بیژن و منیژه یک داستان حماسی است که با چاشنی عشق? رنگ و بوی غنایی گرفته و در حماسه ی ملی نمود یافته است. این داستان به همراه ویس و رامین جزء میراث داستانی اشکانیان است. بیژن و منیژه به خاندان گودرز مربوط می شود که درمرو ...