ابن عربی معاد را هم روحانی و هم جسمانی می داند. از نظر وی، ماهیت حقیقی معاد و حشر، جمع شدن نفوس جزیی در نفس کلّی است. معاد جسمانی نیز دارای دو کیفیت متفاوت برای بهشتیان و دوزخیان است. زیرا حشر جسم بهشتیان به شکل دنیوی نیست؛ بلکه جسم محشورشدهی آنها، جسم لطیف ملکوتی است که موسوم به جسم طبیعی است و از نشأت عنصری و دنیوی برتر است و خواصّ دنیوی ندارد. امّا حشر جسم دوزخیان، به گونهی عنصری، و مبتنی بر ...

در تاریخ عرفان و تصوّف، دو اصطلاح «قبض و بسط» همواره مورد توجّه صوفیه بوده است و سالکان با توجّه به منظومة عرفانی و گاه مسائل اجتماعی و سیاسی روزگار خود، یکی از حالات قبض یا بسط را برمی‌گزیده‌اند. قبض به منزلة حجاب و «حالت افتقار»ی بوده که سالک را همواره محزون می‌داشته و برعکس، بسط به مثابة نوعی کشف و «حالت افتخار»ی بوده که شادی و به دنبال آن، اعتماد به رحمت خداوند را برای عارف به ارمغان می‌آورده ...

مسئلة معاد یکی از مهم‌ترین ارکان ادیان ابراهیمی است و این ادیان با رویکردهای مختلف، سعی در مواجهه با آن داشته‌اند. از یک طرف چیستی معاد در قالب معاد‌شناسی دینی به پرسش‌هایی دربارة چیستی انسان و جهان در نسبت با حکمت و ارادة الهی در دنیای بعد از مرگ و رستاخیز پیوند می‌خورد و از طرف دیگر گونه‌های معاد‌شناسی دینی اشکال خاصی را از جهان‌شناسی و انسان‌شناسی رقم می‌زند که به‌خوبی خود را در قالب زندگی و...

عمل انسان با او پیوندی ناگسستنی دارد و انسان در زندگی دنیا و آخرت، در گرو عمل خویش است. بر اساس مکتب الهی اسلام، اعمال شایسته و ناشایست انسان، در زندگی دنیوی او نیز تأثیر می گذارد. مکاتب مادی از فهم و درک این اندیشه بلند عاجز هستند و به نفی آن می پردازند. در فرایند تأثیر گذاری اعمال انسان بر زندگی دنیوی او، جهان طبیعت نقش برجسته ای را ایفا می کند و در مقابل اعمال شایسته انسان، بازتاب خوشایند و ...

در اخلاق دینی یکی از مسائل بسیار با اهمیت و تأثیرگذار در متخلق شدن به اخلاق الهی، که دین مدعی ارائه آن است مسئله انگیزش و انگیزه های دینی است بدین صورت که ارزش اعمال به نوع انگیزه های باورمندان به دین بستگی دارد و باید متذکر شد که انگیزش با توجه به تحلیل لغوی آن و بررسی چیستی آن، چنین تعریف می شود که «انگیزش در حقیقت علتی درونی است که انسان را بر می انگیزد تا فعلی را انجام دهد» البته در سیر رسا...

   خلود، از پاسخ‌های احتمالی به سرنوشت دوزخیان و بهشتیان است که توسط برخی آیات و روایات اسلامی مورد توجه قرار گرفته اما با تفاسیر مختلف مواجه شده است. البته آنچه در اینجا بیشتر محل بحث است سرنوشت دوزخیان است چرا که حضور دائمی بهشتیان در بهشت امری است که مورد قبول همگان است. به بیان کلی، در تبیین خلود دوزخیان، با دو دیدگاه مواجه هستیم که در آن گروهی خلود را به معنای وقوف جا...

مفهوم فرونسیس (حکمت عملی) که ریشه در فلسفۀ ارسطو دارد، با اصطلاح سویۀ کاربردی در هرمنوتیک گادامری پیوند وثیقی پیدا می‌کند. گادامر با الهام از فرونسیس ارسطویی، بر جنبۀ کارکردی و پراگماتیستی فهم تأکید می‌کند؛ ازاین‌رو، گادامر فهم و تفسیر را جزء امور انضمامی و تجربی می‌داند، نه با پیش‌داشت قواعد و روش‌های خاص. آنچه سعدی در مواجهه با آموزه‌های اخلاقی به‌طور عام، و موضوع فقر و غنا انجام می‌دهد، تحقق...

در تحقیق حاضر، رابطه وجودی بین خدا و انسان در دیدگاه ملاصدرا در دو بعد مورد بررسی قرار گرفته است. در بعد وجودی نگارنده در مرتبه پیدایش انسان در دیدگاه صدرا، از نظریه های تشکیک، اصالت وجود، علیت و علم نفس صدرا برای رسیدن به نتیجه بهره برده است؛ که انسان رابطه وجودی به صورت با واسطه ای از لحاظ وجود با خداوند دارد و در عین حال این رابط? با واسطه به معنای جدایی و استقلال وجود انسان از خدا نیست. در ...

دستاورد این پایان نامه ، دست یابی به شیوه های احتجاج انبیا در قرآن می باشد ، اینکه پیامبران الهی با چه شیوه هایی قوم خود را به راه حق راهنمایی می کردند و در مواجهه با گروههای مختلف از اقوام خود ، چگونه برخورد می کردند و برای اثبات معارف حقه ی الهی و مبانی دین آسمانی چه احتجاجاتی می آوردند و افکار و عقاید فاسد مخالفان را چگونه باطل می کردند . در این پژوهش ، در ابتدا به مسائل تئوری نظیر تعریف ل...

یکی از ضروریات دین اسلام و پیام همه انبیاء، حیات پس از مرگ است. پیامبران پس از دعوت به خداشناسی، مهمترین اصلی که مردم را به آن متذکر می ساختند؛ یادآوری اوضاع و احوال پس از مرگ بوده است علاوه بر این که انسان دوست دارد از سرنوشت خود در آینده آگاه شود و بداند که آیا با فرا رسیدن مرگ نابود می گردد یا زندگی او در سرای دیگر ادامه خواهد داشت؛ پی گیر آن است که بفهمد پس از مرگ چه عوالمی وجود دارد؛ ویژگی...