به منظور فهم بهتری از خطبه جهاد در نهج البلاغه ،در این مطالعه به تحلیل و بررسی آن از منظر زبانشناسی و بر اساس فرانقش بینافردی دستور نفش گرای نظام مند هلیدی پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا تمامی صد بند خطبه مذکور تجزیه شد بطوریکه عناصر ساختار وجهی (فاعل و جزء خودایستا)از عناصر باقیمانده بند تفکیک شود. با توجه به تعریف ویژه فاعل در این دیدگاه، بررسی ها نشان داد که اعتبار تعداد زیادی از بندهای ا...

مالکیت ما فی الذمه یکی از موارد سقوط تعهدات در حقوق مدنی ایران می باشد. در مسئولیت تضامنی ، که در آن چندین نفر، ضمانت از یک دین را برعهده گرفته اند به نحوی که شخص طلبکار می تواند برای تمام طلب خویش به هریک از آن ها مراجعه نماید، با تحقق مالکیت ما فی الذمه نسبت به یکی از مسئولان متضامن ، روابط اطراف مسئولیت تضامنی دچار دگرگونی می شود. اگر تضامن به گونه ای است که هر یک از مسئولان مدیون واقعی و نه...

به اعتقاد ملاصدرا، حقیقت مطلق وجود، محض هستی و تحقق در خارج است. این حقیقت با وسعت و بساطتی که دارد، برای موجودات دیگر تحققی باقی نمی‌گذارد. در عین حال ملاصدرا، به وجود‌هایی که مقیّد هستند نیز قائل است. ملاصدرا، معتقد است حقیقت مطلق، می‌تواند خود را به صورت هستی‌هایی مقیّد و محدود تنزل دهد. با این تنزل موجودات دیگر محقق می‌شوند. نسبت این موجودات با هستی مطلق، نسبت مقسم با اقسام است. زیرا وجود مطل...

از خودگروی روان­شناختی تقریرهای گوناگونی ارائه شده و در هر یک از آن‌ها بر ویژگی خاصی تأکید شده است؛ در تقریر آین بر بازگشت «هدف و منفعت به فاعل فعل»، در تقریر پویمن بر «بازگشت رضایت به فاعل فعل»، در تقریر ریچلز بر عنصر «خودخواهی» و در تقریر هولمز بر «انگیزه» و «حب ذات» تصریح و تأکید شده است. عناصر یادشده به ظاهر در فلسفۀ ملاصدرا حضور دارند؛ چنان­که ملاصدرا در نظریۀ غایت از «حب ذات» و « ارجاع هم...

فعل مجهول یکی از ساختارهایی است که در زبان عربی و به تبع آن در قرآن کریم بنا به علل مختلفی کاربرد فراوانی دارد. در این ساختار فاعل از جمله حذف می شود و مفعول جانشین آن شده و نائب فاعل نامیده می شود. دانشمندان نحو فعل مجهول را با نام های"المبنی للمفعول، مالَم یُسَمَّ فاعله، و... و همچنین نائب فاعل را با نام های"الاسم الذی صار بمنزله الفاعل، مفعول أقیم مقام الفاعل و... می شناسند. این ساختار در قرآن ک...

چکیده یکی از حلقه های مهم اتصال بین حقوق و اخلاق، بررسی نقش حسن نیت در حقوق است. اگرچه تاریخچه این بحث در مغرب زمین از یکصد سال می گذرد، اما در ادبیات مکتوب حقوقی و فقهی ما بیش از چند سال نیست. عمده تلاش ها در پژوهش های داخلی و خارجی معطوف به تبیین این موضوع در قراردادها بوده است و می توان گفت که در مورد کاربرد اصل حسن نیت در الزامهای خارج از قرارداد و به ویژه مسئولیت مدنی و بالاخص ضمان قهری، پ...

ابن سینا یکی از بزرگترین فیلسوفان جهان اسلام است که درباب آفرینش، مبدء و منتهی با دقت به تأمل پرداخته است و امور مرتبط با این مطالب را مبین و مستدل نموده است. یکی از این موراد چگونگی سریان عشق و حکومت عقل در نظام آفرینش است. او اصل پیدایش هستی را از مبدء اول حاصل عشق و عقل می¬داند و مبدء اول را فاعل بالعنایه(فاعلی که خیّر، عاشق و عاقل لذاته است و عنایت¬اش چیزی جز صدور خیر از ذاتش نیست) معرفی می¬...

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل یک نوع از ساخت­های غیرشخصی معلوم در زبان فارسی در چارچوب انگارۀ دستور شناختی می­پردازد. این نوع ساخت خود مشتمل بر دو نمونه است. هر دو نمونه دو بند پایه و پیرو دارند که بند اول در هر دو فاقد سازه­ای در جایگاه فاعل است. علاوه بر این، فعل بند اول همیشه به صورت سوم شخص مفرد می­آید، در حالی که فعل در زبان فارسی بدون هیچ گونه محدودیتی در هر شش صیغه صرف می­شود. این واقعیت د...

در این مقاله به تبیین دو مشخصة بارز زبان­های ضمیرانداز یعنی فقدان فاعل واژگانی و جابه­جایی آزادانةفاعل و فعل در زبان فارسی بر اساس پادتقارن پویا می­پردازیم.این دو ویژگی محصول جانبی نقطة تقارن هستند. ضمیر فاعلی پنهان ضمیری ضعیف و یک گروه حرف تعریف است که پس از ادغام با گروه فعلی و تشکیل نقطةتقارن در صورت آوایی حذف می­گردد. این امر توجیه­گر ضمیراندازی است. جایگاه اصلی فاعل در ساخت­های متعدی و غیر...