چکیده جلال آل احمد (1348-1302) در خانواده ای روحانی و سنتی متولد شد. وی در جوانی به اندیشه-های حزبی گرایش یافت ولی سرانجام پس از کسب تجربه های مختلف در پایان عمر کوتاهش به اندیشه-های ملی و دینی گرایید. این تحولات در آثار آل احمد تاثیر بسزایی داشته و کاملاً نمودار است. از آنجا که آل احمد در دوران زندگی خود در دوگانگی میان سنت و مذهب با تجدد بود این دوگانگی در آثار وی نمود یافته است. وی گاهی ...

با ورود صنعت چاپ به ایران در دوره قاجار و پس از گسترش کارگاه‌های چاپ مستقل از چاپخانه دربار، امکان نشر کتاب و دسترسی توده های مردم به ویژه کودکان به آن فراهم شد. چاپخانه ها کتاب هایی را برای کودکان منتشر می کردند؛ در این میان قصه خاله سوسکه که در مکتب خانه ها خوانده می شد جایگاه ویژه ای دارد به طوری که از نظر مردم شناختی ویژگی های فرهنگی آن دوره را به تصویر کشیده است؛ چندین بار مصور و چاپ شده ا...

پژوهش حاضر به تحلیل بن مایه­های  داستانی  منظومه‌ی عزیز و نگار می­پردازد  که جزو قصه‌های فلکلور و عامیانه‌ای است که به صورت روایی و سینه به سینه  و در منطقه‌ای خاص نقل می‌شده است. منظومه­ای که بن مایه‌های داستانی آن از انواع حماسی، عاشقانه، شگفت انگیز و کرامت است. این منظومه‌ی محلی و عامیانه در منطقه‌ی طالقان، مورد هیچ گونه تحقیقی قرار نگرفته و معرفی آن در قدم اول از اهداف این پژوهش است. سیر ا...

یکی از راه­های شناخت باور­ها و عقاید هر ملتی، بررسی نماد­ها و نهادهای اسطوره­ای آن ملت­ها است که از ژرفای ذهن و ضمیرشان سرچشمه گرفته و در تاریخ و هنر و ادبیات آنان جاری و باقی گشته­اند. از مهم‌ترین     راه­های بقای اساطیر کهن می­توان به تغییر شکل یافتن آنان به صورت قصه­ها و داستان­های عامیانه اشاره نمود که با کارکرد فرهنگی خود به حیات انگاره­های اساطیری به عنوان پیکره­ای زنده و پویا مدد­رسان هس...

این مقاله، ابتدا به تعریف قصه، سابقۀ قصه، ساختار قصه و طبقه بندی قصه ها می پردازد و سپس دیدگاه های «ولادیمیر پروپ»، قصه شناس مشهور روسی و 31 خویشکاری که او از صد قصۀ رایج در روسیه (قصۀ پریان) استخراج کرده است، همراه با شخصیت های اصلی قصه و حوزۀ خویشکاری های آن ها نقل می کند. در ادامه، نا هماهنگی الگوی پروپ را با قصه های رایج در گویش یا لهجۀ لکی شرح می دهد و نمونه ها یی از آن قصه ها را ذکر می کن...

چکیده : پژوهش حاضربا عنوان « بررسی ناسازگاری قصص قرآن با عهدین » به بررسی تناقضات مطرح شده در مورد قصه های قرآن کریم در شش داستان ( توفان نوح (ع) ، گوساله وسامری ، داوود ونود ونه گوسفند ، مریم خواهر هارون ، سخن گفتن عیسی در گهواره واصحاب کهف ) پرداخته است . بررسی های انجام شده در دو بخش طبق عناوین ذیل تنظیم شده است : بخش اول با عنوان تعاریف وکلیات شامل سه فصل می باشد که در فصل اول به بررسی م...

چکیده بخش عظیمی از ادبیات داستانی ایران که ادبیات حماسی، تعلیمی، عرفانی و عامیانه را در بر می گیرد؛ حکمت ها و معارف کم نظیری دارد. این گنجینه ی غنی، متناسب با مخاطبان گوناگون قابلیت بازآفرینی در قالب های هنری نوین، از جمله فیلم، نمایش، انیمیشن و بازی های رایانه ای را دارد. ساخت چنین بازی هایی هم نسل امروز را با ادبیات کلاسیک و عامیانه ی فارسی آشنا می کند و هم ویژگی سرگرم کنندگی آن ارزش های اخلا...

در بسیاری از قصه‌های عامیانه عناصری دخالت دارد که شاید بتوان آنها را امروزه به خرافات و عقاید بدوی انسان­های گذشته تعبیرکرد؛ عناصری همچون: سحر، جادو و طلسم. در این پژوهش نگارنده از میان امّهات قصّه‌های مکتوب سه اثر مشهور را برگزیده است و در پی تبیین جلوه‌های مختلف طلسم و چگونگی گشایش آنهاست تا دریابد این عناصر چه ارتباطی با هم دارند. هدف این مقاله، بررسی جلوه­های عینی طلسم در میان ایرانیان در خلا...

مطالعه آداب و رسوم و سنت ها و آیین ها، جشن های ملی و مذهبی، عقاید و باورها، عادات، قصه ها و افسانه ها، امثال، ترانه ها و لالایی ها راه شناخت مردمانی است، که برداشت خود از واقعیات زندگی را تحت تاثیر اوضاع اجتماعی، تاریخی، اقتصادی و جغرافیایی با بیان ساده و عامیانه از خود باقی گذارده اند. در پژوهش حاضر سعی شده است، با هدف شناخت و حفظ ادبیات شفاهی مردم مازندران به عنوان بخش مهمی از فرهنگ و هویت ...