کتاب بهار دانش اثر عنایت الله کنبوه از آثار ادبیات فارسی در هند و از جمله پرخواننده ترین متون ادبی است که بیش از سیصد نسخه خطی و چندین شرح و فرهنگ از آن در دست است. کمتر کتابی است که تا این اندازه نسخه خطی داشته باشد. این کتاب سرمشق نویسندگی منشیان و کتاب درسی مکتب خانه ها و فارسی آموزان هندی بوده است؛ علاوه برآن حامل سبک داستان پردازی هندی نیز هست. این کتّاب جز ارزش های یاد شده، یکی از متون ادب...

هدف این مقاله نشان دادن تأثیر حکمت‌های خسروانی و اندیشه‌های ایرانشهری در ادب عربی است. با آنکه این سخن جدید نمی‌نماید، موضوع از زاویة جدیدی مطالعه شده که تا به حال به آن پرداخته نشده است. این مقاله مدعی است علاوه بر حضور گسترده حکمت‌های ایرانی در ادب عربی، بخش اعظم بیش از هزار مثل مُوَلََّدی (غیر عربی) که در منابع عربی وجود دارد، ایرانی است. لذا پس از ترسیم زمینه‌های تاریخی برای انتقال این اندرزها ب...

چکیده حکیم نظامی در ادبیات فارسی به عنوان شاعر داستان سرا، یگانه استاد صاحب سبک، در این عرصه است که سکّه ی فرمانروایی بر این شیوه ی خاص تاکنون به نام او زده شده است. از آنجا که داستان یکی از مهم ترین انواع ادبی در ادبیات نوین ملل جهان است، بررسی آثار نظامی از آن بخش های معدود ادب کهن فارسی است که امروزه مورد اقبال بسیاری از ادب دوستان قرار گرفته است. در میان آثار داستانی نظامی اکثر اهل ادب، منظو...

در این جستار، یکی از برجسته ترین عارفان نیمه ی دوم قرن چهارم هجری قمری و اوایل قرن پنجم، «جعفربن محمدبن حسین ابهری»، معروف به «باباجعفر» و اثر گمنام او با نام «آداب الفقراء»، برای نخستین بار معرفی می شود. در متون عرفانی فارسی، نامی از باباجعفر ابهری و نشانی از کتاب او نیست؛ ولی در تراجم و آثاری که درباره ی حوزه ی عرفانی جبال نوشته شده و بیشتر هم به زبان عربی است، او عارف، شاعر و محدّث بزرگی به ش...

زندگی و شخصیت امام علی (ع)، همواره از جنبه های گوناگون، مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق سعی بر آن بوده که به ابعاد مختلف شخصیتی ایشان(ع)، از منظر شعر معاصر فارسی و عربی پرداخته شود. موضوعات ذکر شده در تمامی فصل های این پژوهش، در بر گیرنده ی یک ترتیب تاریخی منظّم به همراه مستندات قرآنی، حدیثی، و تاریخی موثّق هستند. موفّقیت شاعران فارسی زبان، در برخی از موارد مورد پژوهش همچون عنصر تعلیم و تر...

فخرالدّین عراقی همدانی، (688 ـ 610هـ )، شاعر و عارف عاشق قرن هفتم هجری است، که آثاری نغز به شعر و نثر از وی باقی مانده است. همان طور که شیوه رایج در بین شاعران و نویسندگان این دوره استفاده از زبان و ادب عربی و به کار بردن مفردات و عبارات و ترکیبات آن در ضمن آثار و اشعار بوده است ـ و حتّی برخی از نویسندگان متصنّع خالی بودن متن از این عبارات و ترکیبات را عیب و نقصی به شمار می آورده اند ـ عراقی نیز ه...

در این پژوهش،ادبیات نوکودکان دردور? قاجار در پنج گروه ادبیات داستانی نو،پندنامه ها،باز نویسی متون ادبی،ترجمه وبازنویسی متون ادبی غیر فارسی وکتابهای درسی وتعلیمی دارای مضامین تربیتی، از منظر تربیتی مورد مطالعه وبررسی قرار گرفته اند؛امّا تاکید بحث ما بر چهاراثر خاص بوده است.مثنوی الاطفال واخلاق اساسی جلد1و2که به ترتیب مهذّب کلیله ودمنه ومهذّب مرزبان نامه نامیده شده اند؛درواقع بازنویسی وتلخیص متون که...

اهمیت این پژوهش از دو منظر مطرح می گردد:نخست؛ جایگاه ویژه این دانش در علوم بلاغی فارسی و اهمیت خاص آن به عنوان کارآمدترین ابزار بررسی متون ادبی. علم معانی زیربنا و شالوده اساسی سخن است که به تبیین جهان بینی و اندیشه های درونی شاعر می پردازد. جا به جایی عناصر جمله، ایجاز و اطناب و مفاهیم مستتر در الفاظ کلام، همه در ارتباط مستقیم با سطوح و لایه های درونی سخن و ترجمان ذهن گوینده است. وجه دیگر اهمی...

«عشق‌نامه» عنوان کلّی آثاری از ادب فارسی است اعم از شعر و نثر که موضوع آن شرح دلدادگی و عشق و عاشقی است و در آن روابط و حالات میان عاشق و معشوق بیان می‌گردد. نخستین عشق‌نامه‌ها را در حوزۀ متون عرفانی، در زبان عربی کتاب «عطف الالف المألوف علی اللّام المعطوف» (الف الفت ولام معطوف) از ابوالحسن علی بن محمد دیلمی (م.391ه.ق.) و در زبان فارسی کتاب «سوانح العشّاق» از احمد غزّالی (م.520ه.ق.) دانسته‌اند. نوی...