در میان مردان دربار قاجار، عباس میرزا، قائم مقام و امیر کبیر از پیشگامان نوگرایی و توجه به تمدن اروپا بودند. اما حدود آشنایی زنان دربار قاجار با تمدن غرب مشخص نیست. این پژوهش با تکیه بر سه زن عصر ناصری یعنی مهد علیا مادر، عزت الدوله خواهر و تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه، حدود آشنایی زنان را با دانش و از سوی دیـگر با استعمار غـرب بررسی می کند. به نظر می رسد زنان دربار قاجار در جهت گسترش مظاهر ع...

مقدمه: در مقاله پیشین با عنوان «کسب نشان هلال‌احمر» توسط ایرانیان خواندیم که اولین بار در 1874 میلادی در زمان ناصرالدین شاه کنوانسیون مصوب 1864 ژنو از سوی ایران پذیرفته شد، هرچند طی سال‌ها به جز امضای کنوانسیون 1899 میلادی توسط مظفرالدین شاه و شرکت عبدالصمد ممتازالسلطنه در کنفرانس بین‌المللی صلیب‌سرخ در 1906 (1284ه.ش) و دریافت موافقت کنفرانس در پذیرش نشان هلال‌احمر و شیر و خورشید سرخ به عنوان ن...

شمس الشعراء سروش اصفهانی، از سرآمدان شعر و ادب دوره قاجاریه و از ارکان اربعۀ قصیده در عهد ناصری و در سبک شاعری، پیرو استادان کهن به ویژه فرخی سیستانی و امیر معزی است. از جمله مضامین برجسته و پر بسامد در شعر سروش، بیان مناقب آل اللّه علیهم‌السّلام در والاترین سطوح بوده است. شیوۀ بیان و عرضه این گونه مناقب حاکی از حضور تفکر ویژه‌ای در دربار ناصرالدین شاه قاجار است. این واقعیت در این مقاله به طور مش...

آگاهی، دانش و نگرش دانشجویان دندانپزشکی دانشگاههای علوم پزشکی تهران و شهیدبهشتی در زمینه دندانپزشکی مبتنی بر شواهد     دکتر محمدرضا خامی1- دکتر احمد جعفری2 - دکتر زهرا محتشم راد3 – دکتر رضا یزدانی2- دکتر آناهیتا مسکوچی3-   دکتر انسیه اخگری3- دکتر مریم الیاسی3   1- عضو مرکزتحقیقات دندانپزشکی و استادیار گروه آموزشی سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران   2- ا...

در سال های پایانی حکمرانی ناصرالدین شاه و دوران حکمرانی مظفرالدین شاه، تاریخ نویسی سنتی ایران به شیوه جدید، دگرگون شد. این دگرگونی، نتیجه ارزنده ی ارتباط با اندیشه گران جدید اروپایی بود. میرزا فتح علی آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی از نخستین اندیشمندانی بودند که انتقاد تاریخی نوگرایی در تاریخ نویسی را به کار بردند و دیگران راه آنها را دنبال کردند. در این مقاله روند تکوین جریان انتقاد به تاریخ ...

دوره قاجار به ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد زیرا در این دوره طب نوین به تدریج جایگزین طب جالینوسی می شود. مالاریا از جمله مهمترین بیماری های شایع در ایران دوره قاجار بود و تلفات بسیاری نیز به بار می آورد. در این مقاله جنبه های گوناگون این بیماری از دیدگاه تعدادی از سیاحان که برخی از آن ها پزشک نیز بودند بررسی شده است. نتایج تحقیق حاکی از توجه این سی...

در فایل اصل مقاله موجود است

بعد از طرح اندیشۀ احداث راه‌آهن در ایران عصر ناصری توسط اروپایی­ها، عده­ای از اندیشمندان ایرانی در مورد احداث راه‌آهن در ایران تفکر و تامل کردند و در طرح­ها و اندیشه­های خود، ضمن تشریح ضرورت­ها، فواید و نحوۀ انجام کار، میان راه‌آهن و ترقی و پیشرفت جامعۀ ایرانی ارتباط مستقیم برقرار کردند. ارتباط میان راه‌آهن و ترقی در نوشته­های این اندیشمندانِ روزگار ناصرالدین شاه، مساله­ای است که در مقالۀ حاضر ب...