داستان کوتاه که نوع اروپایی آن ریشة در قرن های گذشته دارد و به دکامرون بوکاچیو می رسد به شکل امروزی خود از قرن نوزده، با صنعتی شدن اروپا و کم شدن فرصت مطالعه در جامعهء کتابخوان حضور پیدا کرد. شاید نگارش داستان کوتاه، از نگاه نویسنده ای مبتدی و نوپا و خوانندگان معمولی، کاری نه چندان پر زحمت به نظر برسد و چنین انگاشته شود که می توان با قرار دادن یک یا چند شخصیت، در بطن کنشی یگانه، داستان کوتاه نو...

در این مقاله، پژوهشی موردی درباره ادبیات تطبیقی در افق های تازه انجام داده ایم و به کمک انگاره ی ادبی میشل بوتور، از « مرز» در موضوع چگونگی کشف هویت مدل تابلوی الستیرِنقاش ـ از شخصیت های ادبی رمان در جست وجوی زمان ازدست رفته، اثر بزرگ مارسل پروست ـ  مطالعه کرده ایم. این نوع مطالعه ی تطبیقی، با به کار گرفتن انگاره ی خلاق ادبی در مسئله مورد پژوهش، انجام می­پذیرد که مطالعه­ای بر بستر افق های تازه د...

اهمیت نسخه های خطّی، در شناخت جامعه در دوره های مختلف تاریخی، امری است کهبر کسی پوشیده نیست . متون ادبی ما دربردارنده اطّلاعات باارزشی از آداب، سنن، فرهنگ واعتقادات هر دوره بوده، مسیر شناخت تحولات فکری، سیاسی و ساختارهای حکومتی آندوره را بر ما هموار و روشن می کند. این پژوهش به معرّفی و بررسی یکی از نسخه هایمی پردازد که از نظر استاد، از « الفیه » خطّی کتابخانه علّامه جلال الدین همایی با عنوانشاهکارها...

وجه در برابر گونه؛ بحثی در قلمروی نظریه انواع ادبی دکتر قدرت قاسمی پور عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز سابقه¬ی بحث در باب گونه¬های ادبی، برمی گردد به دستگاهِ ردگان¬شناسی و تقسیم¬بندی آثار ادبی از نظر ‏افلاطون و ارسطو که سه گونه¬ی اصلیِ حماسه، نمایش¬نامه و آثار غنایی را بر اساس «وجه» یا چگونگیِ ‏بازنماییِ سخن در کلامِ گوینده یا شاعر بررسی کرده¬اند. در نظریه¬ی انواعِ ادبیِ معاصر، از این اصطلاح بر...

مسأله ی اصلی این مقاله پیدا کردن و تحلیل پیوندها و ارتباط های بین ادبیات معاصر فارسی به ویژه داستان کوتاه فارسی که نوع ادبی جدیدی است و در پیشینه ادبی ایران به این شکل خاص وجود ندارد؛ با میراث عظیم ادبیات فارسی است. برای این منظور، یکی از داستان های کوتاه سیمین دانشور به نام «مار و مرد» انتخاب و بر اساس نظریه بینامتنیت بررسی و تحلیل شده است. روش این پژوهش، توصیفی - تحلیلی و چهارچوب نظری آن بر م...

ایهام یکی از مهم ترین امکانات زبان شعری است. این آرایه را از انواع هنجارگریزی معنایی می دانند که در محور هم نشینی و مجاورت به وجود می آید و براساس ترکیب شکل می گیرد و کلام را با ایهام که از عناصر مهم زبان ادبی است، پیوند می دهد. این مقاله، محصول مطالعه کامل غزل های سعدی و استخراج کاربرد انواع ایهام در آن هاست. در این تحقیق با استفاده از بررسی های به عمل آمده، میزان و چگونگی کاربرد انواع مختلف ا...

در ادبیات تعلیمی نیز همانند هر نوع ادبی دیگر ارتباط و تناسب بین صوت حروف و مضمون اهمیت زیادی دارد. نحوه استفاده از واج‌ها در کلام یک اثر نقش بسیار مهمی در آفرینش آن و بیان مقصود گوینده ایفا می‌کند. واج‌های یک نوع ادبی زبان خاص، از لحاظ اصوات، چگونگی ایجاد معنا و نحوه قرارگرفتن در کنار هم می‌تواند به غنای آن نوع ادبی بیفزاید؛ بنابراین به کارگیری واج‌ها در انواع مختلف ادبی یکسان نیست و استفاده از...

هر نوع ادبی(genre) می تواند در درون خود انواع دیگری نیز داشته باشد؛ این امر در مورد کلیّات سعدی، به سبب گستردگی موضوعی آن صادق است، تا جایی که می توان کلّیّات سعدی را مجموعه ای متنوّع از انواع ادبی دانست. همین امر، بررسی آثار سعدی را ضروری می نماید؛ علاوه براین، شناخت نوع های متفاوت ادبی در درون کلّیّات، افق معنایی وسیع تری را برای مطالعه ی آثار سعدی در اختیار ما قرار می دهد. برای دست یابی به این ا...