یکی از موضوعاتی که دانشمندان علم الحیل (معادل تقریبی مهندسی مکانیک) به آن پرداخته اند، طراحی فواره هایی است که به طور خودکار و در فواصل زمانی مشخص تغییر شکل می دهند. سه نمونه از این گونه فواره ها، در کنار یک فواره بدون تغییر شکل، در کتاب الطرق السنیه فی الآلات الروحانیه تألیف تقی الدین محمد بن معروف ملقب به راصد (م. 993 ق / 1585 م)، دانشمند بزرگ قرن دهم هجری و منجم باشی رصدخانه استانبول آمده اس...

هدف پژوهش حاضر، واکاوی اصول و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام علی7و ژان ژاک روسو است. حضرت علی7اوّلین پیشوای شیعیان، نکات برجسته ای را دربارهٔ تربیت اخلاقی بیان فرموده اند. از سوی دیگر، ژان ژاک روسو مربی و دانشمند برجستهٔ غربی نیز، آراء اخلاقی مهمی را دربارهٔ تربیت اخلاقی کودکان بیان می نماید. روش پژوهش، توصیفی- تحلیل اسنادی و از روش فیش برداری برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. بدین منظور م...

حاج حسین گنگورتی از برجسته ترین شاعران صوفی و عارف اواخر سدۀ نوزدهم و اوایل سدۀ بیستم منطقۀ ختلان (واقع در تاجیکستان) به شمار می رود. این مقاله برآن است تااندازه ای به معرفی و شناساندن این شاعر تاجیکی بپردازد. ابیات و اشعار این شاعر نشان می دهد که وی از علوم دوره های قدیم باخبر بوده است. این دانشمند شاعر با رعایت دستور سنتی واژه سازی، واژه هایی ساخته که ارزش اشعار وی را دوچندان کرده است. گنگورت...

سرزمین ختلان و منطقۀ کولاب، باوجود شخصیت های بزرگ فرهنگی و ادبی که در طول تاریخ از این دیار برخاسته اند، از شهرت و اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. قدر و قیمت این سرزمین خصوصاً پس از آنکه میرسیدعلی همدانی (1314-1386م) یا به تعبیر ساکنان منطقۀ کولاب «امیرجان» شهر کولاب را آرامگاه خود اختیار می کند، دوچندان می شود. احترام و اعتبار این علامۀ بزرگ نزد مردم مسلمان شرق بسیار بلند است و زیارت مزار امیرک...

تجلی آیات و مفاهیم قرآنی در اشعار رودکی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که تاکنون، چه در ایران و چه در ادبیات شناسی تاجیک، چنان که شایسته است، به طور عمیق و دقیق بررسی نشده است. در این مقاله کوشش است نمونه هایی از این مضامین در اشعار این شاعر بزرگ معرفی شود. باآنکه حوادث روزگار بخش اعظم اشعار رودکی را از بین برده است، تجلی مفاهیم و مضامین قرآنی در همین مقدار اندک نشان دهنده آن است که وی با قرآن پی...

با واکاوی در آثار جاحظ، نویسنده و دانشمند توانای عرب قرن سوم ه . ق. درمییابیم که او در موارد بسیاری به فرهنگ و تمدن ایران اشاره نموده است. اهتمام جاحظ به فرهنگ و تمدن ایران به حدی است که وی را وامی دارد که تعصّب عربی خویش را کنار بگذارد و به جایگاه شایستة ایرانیان در میان ملتهای متمدن جهان آن روز، اعتراف کند و آنان را یکی از چهار ملت شایان ذکر جهان آن روز معرفی نماید. با تعمّق در دو کتاب المحاسن ...

این نوشتار، بیان نظریۀ اخلاقی محمد بن زکریای رازی است که با توجه به مبانی و مؤلفه های نظریۀ اخلاقی آن دانشمند به تلخیص درآمده است. رازی که در تراوشات فکری خود، بویژه در نگرش به موضوعات اخلاقی از سقراط و افلاطون پیروی کرده، خود نیز از نظامی اخلاقی برخوردار بوده است. این نظریه که به اخلاق سلامت محور و فرد گرایانه خلاصه می گردد،    ویژگی ها و جهت گیری های خاصی هم بدنبال داشته است. رازی همچون یک اپ...

دانشمند برجستة ایرانی، فیض کاشانی که از نوابغ علمی عصر خویش به شمار می رفت، نه تنها در علوم عقلی و نقلی از تبحّر و تضلّعی خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب وعرفان دستی توانا داشت و به موازات آثار علمی گرانقدرش، دیوان شعری از خود به یادگار نهاد که مضامین بکر حکمی، عرفانی و توحیدیِ مبتنی بر دو اصل متین قرآن و حدیثبه وفور در آن یافت م یشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسی میزان تأثیر امثال قرآ...

دانشمند و عارف نامدار فرانسوی پاسکال سالها پس از عارف بزرگ ایرانی‘مولوی رومی‘وجود بشر را به نی تشبیه کرده است . وی در ضمن آثار خود از حقایق دینی سخن رانده و ثابت کرده است که میان این حقایق و علم و فلسفه کمال رابطه نزدیک و قرابت انکارناپذیر وجود دارد . کسانی که جویای سعادت می باشند‘برطبق اصول منطق باید راه دین را پیش گیرند و از سرچشمه فیاض معارف الهی سیراب گردند. تنها دین قادر است طبیعت و ماهیت...

در سالهای 1650-1600 میلادی دو رویداد بزرگ در دانش و روش شناسی در اروپا پدید آمدکه بر دانشمندان و اندیشه ورزان سراسر جهان خاکی کارساز افتاد .نخستین رویداد همانا تحول دانش طبیعی و سپهرشناسی بود که به وسیله گالیله کپلر‘کوپرنیک و چند تن دانشمند دیگر صورت گرفت و موجب آن شد که گمان دیرینه و پندارآمیز و کیفی از جهان مادی‘به یک گمان کاملاً کمی ومقداری تبدیل شود. بنا به این دگرگونی که در فرضیه های علمی پ...