طبق نظریه کارل گوستاو یونگ، هر مردی در ناخودآگاه جمعی خود، تصویری ابدی از زن دارد که ته نشستِ همه تجارب از زن در میراث روانی یک مرد در طول اعصار به شمار می آید. یونگ این تصویر را آنیما می نامد. تنها صورت درک کهن الگو گونة نمادین آن است. کهن الگوی آنیما نیز به گونه ای نمادین، در خودآگاه انسان متجلّی می شود؛ این نماد جهان شمول، همانند سایر کهن الگوها، در هر آنچه با کاهش سطح خودآگاه ذهن همراه است، ا...

در این مقاله، گزارش نظامی از معراج حضرت پیامبر(ص) با نظریة تک اسطورة کمپبل سنجیده شده است. بر پایة این نظریه، قهرمانانِ همة سفرهای تمثیلی، مراحل یکسانی را پشتِ سر می­گذارند و با عزیمت از سرزمین خویش، گذر از مرحلة تشرف و رسیدن، به سرزمینی که در آن به سر می­برده­اند بازمی­گردند تا رسالت خویش را به پایان برند. پیامبر نیز در این سفر روحانی، نخست از فضای عالم امکان عزیمت می­کند و در ماورای ...

یکی از اصطلاحات مهم که کارل گوستاو یونگ (Carl Gustav Jung) در روان­پزشکی خود به کار برده، کهن­الگو (Archi type) است که اقسام مختلف دارد. از برجسته­ترین کهن الگوهای مطرح شده توسط یونگ، کهن­الگوی پیرخردمند است. این کهن­الگو غالباً در شخص به صورت راهنما و در ادبیات و اساطیر، در قالب شخصیت پیران خردمند روشن­ضمیر، نمود پیدا می‌کند. یونگ در آثار خود شاخصه­هایی همچون دانش، تعمق، بینش، خرد، زیرکی، جذبه،...

  اسطوره نحوة تلقی بشر اعصار کهن از پدیده‌هاست؛ بیانی است که ژرف‌ساخت آن حقیقت و روساخت آن داستان است. اسطوره‌پرداز معاصر بر پایة ایدئولوژی خود و بر اساس شرایط اجتماعی ـ تاریخی دورة خویش به تجدید حیات اسطوره دست می‌زند و این زندگی تازة اسطوره در اثر ادبی، محصول نگاه فلسفی ـ اجتماعی اوست. نویسندة معاصر برای نشان دادن دیدگاه‌های خود از اسامی نمادین و کهن‌الگوها استفاده می‌کند تا...

آرکی تایپ یکی از نظریه های مدرن در ادبیات و مبتنی بربحث های روان شناختی است و بر اساس آرای روان شناس معروف سوئیسی کارل گوستاو یونگ بنا شده است. دراین نوع ادبی به مطالعه و بررسی کهن الگوهای اثر می پردازند و نشان می دهند که چگونه ذهن شاعر و نویسنده، این آرکی تایپ ها را که محصول تجربه های مکرر بشر است و در ناخودآگاهی جمعی وی به ودیعه گذاشته شده، جذب کرده و آن ها را به شیوه ای نمادین در آثار خود بر...

نوشته حاضرمی کوشد به تحلیل رمان علمی- تخیلی دست چپ تاریکی (1969 ) اثراورسولا کروبر لگویین (1929) از دیدگاه نظری کهن الگوی آنیما وآنیموس کارل گوستاو یونگ (1875 – 1961) بپردازد. نظریه یونگ برای روان انسان قالبی را ترسیم می کند که شامل مهمترین ساختار یعنی ناخودآگاه جمعی و کهن الگوها است. آنیما وآنیموس، از مهمترین کهن الگوهای ناخوداگاه جمعی است. بر اساس یونگ، آنیما روان زنانه در وجود مرد و آنیموس ر...

در فایل اصل مقاله موجود است

بی گمان شاهنامه فردوسی متنی است که نظام اخلاقی-انسانی آن، حصار جغرافیایی و نژادی را برداشته و بدان خاصیتی جهانی و فرازمانی- فرامکانی بخشیده است. از نشانه های این ادعا، ظرفیت کم نظیر شاهنامه و شخصیت های آن با نمادهای جهانی و کهن الگوهای شخصیتی انسان هاست. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی مبتنی بر چارچوب نظری تحلیل روان شناختی-کهن الگویی کارول.اس. پیرسون و هیو کی مار در نظریه «بیداری قهرمان درون» ...

علی‌رغم مطالعات بسیار در مورد باغ ایرانی و وجوه مختلف آن خصوصاً در دهه‌های اخیر، ابعاد ناشناخته و مورد اختلاف در باب دلایل شکل‌گیری و هندسه باغ بسیار زیاد است. در این بین الگوی چهارباغ، که باغ را حاصل دو محور متعامد با وجود کوشکی در محل تقاطع می‌داند، با استناد به برخی شواهد چون نقوش برجسته چلیپایی و توصیف از بهشتی که آدم ابوالبشر از آن رانده شده‌است، به عنوان کهن الگوی باغ ایرانی معرفی شده‌است....

نورتروپ فرای منتقد ساختارگرای معاصر، در نقدهای که نالگویی خود علاوه بر این که ژانرهای ادبی تراژدی، کمدی، رمانس و هزل را به چهار میتوس پاییز، بهار، تابستان و زمستان تقسیم م یکند و الگوهای ساختاری و شخصیتی ویژه ای برای هریک قائل می شود؛ خود را یک منتقد «ادیسه » یعنی منتقد علاق همند به ژانر کمدی دانسته است. این مقاله با واکاوی الگوهای شخصیت کمدی معاصر ایرانی، آن ها را با الگوی ارائه شده توسط ف...