فرم و صورت اژدها بارها در طول تاریخ هنر ایران، در قالب های گوناگون و با مضامین رمزگونه ظاهر شده است. اتصال این نقش به فرهنگ، باورها، جهان بینی اساطیری از یک طرف و ادبیات غنی و سرشار ایرانی از سوی دیگر، جایگاه آن را بیش از پیش اهمیت می بخشد. در این میان به نظر می رسد نگارگران با توجه به قصص اساطیری و منابع ادبی موجود خصوصاً شاهنام? حکیم ابوالقاسم فردوسی، در نمایش این موجود، به دستور زبان خاصی دست...

چکیده بی گمان شاهنامه در آثار ممتاز ادبیات فارسی، از غنی ترین دست مایه ها برای فیلم نامه اقتباسیست. هر فیلم نامه خوب نیاز به ساختاری استوار دارد که با شناختِ الگوهای برتر حاصل می شود. از استادان نام آورِ فیلم نامه سه پرده ای، سید فیلد نمایندۀ الگوی ساختاریِ داستان محور و کریستوفر وگلر، نماینده الگوی ساختاریِ سفر قهرمان یا شخصیّت محور است. شاه پور شهبازی نیز به عنوان تنها ایرانی، الگویی منسجم و نوین ...

تحریم به عنوان ابزار فشار و اجبار در پیشبرد اهداف سیاست خارجی کشورها همواره مد نظر بوده و ادبیات آن نیز یکی از بحث انگیزترین و غیرقطعی ترین ادبیات ها در روابط بین الملل است. با توجه به فضای موجود داخلی و بین المللی درباره تحریم ایران، این پژوهش تلاش دارد برخی از این رهیافت ها و دیدگاه های نوین را در ارتباط با کارایی تحریم ها بویژه تحریم اقتصادی از منظر اقتصاد سیاسی - بین المللی بررسی و تبیین کن...

هویّت یا پرسش از کیستی، مهّم ترین دغدغه ای است که بشرازنخستین روزهای حیات با خود داشت. کوشش انسان ها برای یافتن پاسخی مناسب به این پرسش، اساسی و مهّم است و داشتن یک هویّت مشخّص و مستقل برای افراد یک کشور، نه تنها عنصر اصلی زندگی افراد تلقّی می شود، بلکه به زندگی فردی و اجتماعی انسان نیزمعنی می دهد و آن را از پویایی خاصّی برخوردارمی نماید. پس هویّت، اساس وبنیانی فراگیر و پیچیده داردواهمیّت آن در بین جوام...

هدف اصلی پژوهش حاضر معطوف به بررسی مضامین عرفانی و اسلامی ـ ایرانی در آثار الکساندر کوسیکوف، شاعر سدۀ بیستم روسیه است. کوسیکوف از آن دسته شاعرانی است که در ایران کاملاً مورد بی­توجهی قرار گرفته است، در حالی­که میزان تأثیرپذیری وی از عرفان، فرهنگ و ادبیات ایران و مشرق زمین کاملاً قابل توجه است. مطالعۀ توصیفی و تحلیلی آثار «سجادۀ مروارید»، «اسکندرنامه»، «البراق» و پاره­ای دیگر از تصنیفات وی، حاکی ا...

جام در ادبیات فارسی با تعابیری متنوّع مانند جام جم، جام جهان بین، جام جهان نما، جام گیتی نما و مانند آن، مفاهیم خاصی یافته است که از یک سو با اساطیر ایرانی و از سوی دیگر با عرفان ایرانی- اسلامی و ادبیات مزدیسنا در هم آمیخته و در پیوند است. در این آمیختگی «فرّ» و «جام» در اساطیر ایرانی، نمودهایی چون مرغ وارغن، آب، سنگ، مهره، پیاله و مانند آن را به خود می گیرد و سرانجام با تطوّر و تحوّل معنایی خود تب...

ادبیات فارسی از غنی ترین و تأثیرگذارترین مؤلفه های فرهنگی ایران و جهان بوده که شاهکار های آن همواره در شرق و غرب مورد ستایش بوده است. از دیرباز، نقاشی ایرانی با ادبیات فارسی دارای روابطی بنیادین و ریشه دار بوده است و هریک سبب غنای دیگری بوده است. مسئله یا پرسش اصلی این پژوهش این بوده که استاد محمود فرشچیان تا چه میزان از ادبیات فارسی بهره مند بوده است؟ همچنین هنرمند چرا و چگونه از ادبیات بهره م...

رمان‎نویسی در ادبیات فارسی گونۀ ادبی جدیدی است که مقارن با مشروطه رواج یافت. این نوع ادبی در ایران هم‎زمان با ورود به دورۀ نوین اجتماعی شکل گرفت و واقع‎گرایی و توجه به مسائل اجتماعی یکی از اصلی‎ترین مضامین آن گردید. رمان واقع‎گرا در ایران به دلیل اهمیت و کارکرد خاص خود، همواره در تعامل با نهادهای اجتماعی بوده است و نویسندگان عموماً بیان واقعیت‎های اجتماعی را برای خود نوعی رسالت می‎دانسته‎اند. یک...

هویت لازمۀ هر نظام اجتماعی است. تا زمانی که عوامل هویت ساز هر ملتی نتوانند منسجم گردند و گسست هویتی و فرهنگی در بین انسان ها، اقوام و مردم آن ملت وجود داشته باشد، سامان اجتماعی پارسونز تحقق نمی یابد. در این مقاله، براساس نظریۀ هویت کاستلز و سامان اجتماعی، رابطۀ هویت و توسعه با محوریت توسعه یافتگی در ایران و با برشمردن عوامل هویت ساز هویت ایرانی (تاریخ، جغرافیا، دین، سنت، تجدد، مردم و ...) بررسی...