مقاله حاضر به بحث پیرامون معانی در قرآن کریم م یپردازد. در این مقاله « فتنه » به عناوین فرعی همچون «  فتنه »  ، با توجه به آیات قرآن « فتنه » پس از تعریف لغوی کلمه آزمایش و امتحان الهی، عذاب الهی، شرک به خدا، جنون و دیوانگی، آزار و اذیت مؤمنان، ضعف و ظلم پذیری (مسلط شدن ظالم بر مؤمن) ، فساد بزرگ، گمراهی، فریب دادن (فریفتن)، معذرت خواستن و عذرخواهی، تقسیم شده است. آنگاه در هر عنوان آیات مربوط به...

مری دیلی در کتاب فراتر از خدای پدر: به سوی فلسفۀ آزادی زنان[i] مفاهیم نهادینه شده مردبنیان ادیان، به ویژه مسیحیت را درباره خدا به چالش می‌کشد و نشان می دهد تصویر خدایی که در نهادهای مذهبی ترسیم شده است با نگاه مردسالارانه، غلبه‌جویانه، و استیلاگر تطابق دارد. وی تلاش می‌کند براساس مفاهیم فمینیستی و آموزه های صلح طلبانه و نظریات مربوط به "گوش سپردن" و "مراقبت" تصویری نو از خدا و امکانات جدیدی برا...

ارتباط انسان با خدا در حالی که یکی مخلوق و بسیار محدود و دیگری خالق و نامتناهی است، یکی از چالشهای فکری و فلسفی جدّی بشر بوده و هست و دیدگاهها و نظریات گوناگونی پیرامون آن مطرح شده است. با توجه به مبانی حکمت متعالیه‌ی صدرایی‌ می‌توان نظریه‌ای را با نام «اشتراک معنوی و تشکیک وجودی » طرح نمود؛ در این مشرب فکری قویم معنای اتصاف پذیری خدا به صفات جمال و کمال چون کلام و تکلم خدا این است‌ که خداوند تم...

هیک، در تئودیسة پرورش روح هم به مسئلة شرور اخلاقی پاسخ می­دهد و هم به توجیه شرور طبیعی می­پردازد و در این مقام، به مراحل دوگانة خلقت انسان، یعنی صورت خدا بودن و شباهت به خدا داشتن، اشاره می­کند. به نظر هیک، شرور اخلاقی لازمة مختار بودن انسان هستند. انسان اولیه و همة فرزندان او، در جهانی که مُوهم حسّ دوری از خداست واقع شده­اند. هیک، از این حسّ با عنوان فاصلة معرفتی از خداوند یاد می­کند. قرار گرفتن ...

دین واقعیتی اجتماعی است و معمولاً برای تبیین واقعیت‌های اجتماعی، طیفی از نظریات فردگرایانه-جمع‌گرایانه استفاده می‌شود. از جمله این نظریات، نظریات متعلق به نحله رئالیسم انتقادی است که کنش‌های انسانی را بررسی و تبیین می‌کند. در این مقاله سه دلیل بر علیت دلایل رفتار یا کنش انسانی اقامه شده است. پارادایم رئالیسم انتقادی، انسان را دارای ماهیت اجتماعی می‌داند. واقع‌گرایان انتقادی، یکی از ارکان...

در آیاتی از قرآن کریم از محبت خداوند به آدمیان و محبت عده ای از آدمیان به خداوند سخن گفته شده است. ملاصدرا با تعریف محبت به «ابتهاج به امر موافق»، حقیقت آن را در خداوند می داند و بیان می کند که اطلاق محبت بر غیر خداوند مجازی است؛ همان گونه که اطلاق وجود بر غیر او به مجاز است. بنابراین هر ممکنی جهتی از جهات کمال خداوندی است و محبت خداوند به ذاتش، محبت به تمامی ممکنات است؛ اما ممکنات در قبول تجلی...

هدف و مقصد کلیِ حیات معنوی در مسیحیت ارتدوکس با مفهوم «خداگونگی» بیان می‌شود. در سرتاسر فیلوکالیا که مجموعه‌ای بزرگ و معتبر در عرفان مسیحیت ارتدوکس است، تصریح می‌شود که انسان مخلوقی است که مقرر شده است خدا شود. به این معنا که آنچه انسان به آن فراخوانده می‌شود صرفاً اطاعت از خدا در قالب سبکی از زندگی اخلاق‌محور نیست، بلکه او باید علاوه بر زیست اخلاقی به گونه‌ای بی‌واسطه و با تکیه بر درون ...

چکیده امید، حالتی نفسانی است که در آن، انسان با اموری که هم اکنون وجود ندارد، ولی انتظار وجود آن ها را دارد؛ نوعی دل بستگی و تعلّق خاطر پیدا می کند. امیدواری یک مقول? سه جزئی شناختی، عاطفی و حرکتی است. انسان امیدوار، انسان سرزنده، پویا، پرتحرّک و شادابی است که در جهت دستیابی به امیدهای خود حرکت می کند. انسان با امید به این که تلاش او ثمربخش است، فعّالیّت می‏کند و اگر امید نبود انسان دست به هیچ اق...

البته بحث در ذات و صفات و افعال حق تعالی، در نهج البلاغه بسیار پردامنه و عمیق مطرح شده است ولی آنچه در این تحقیق مورد توجه واقع شده است، بحث درباره ذات حق تعالی می باشد، درباره صفات و افعال خداوند در نهج البلاغه، که بحث مبسوط تری را می طلبد، در این جا به طور مستقل بحثی به میان نیامده است. در اینجا کوشش شده است در حد توان و فهم و وقت خویش مباحثی را درباره اصلی وجود خدا و ادله اثبات خدا در دو بخش...

این مقاله تلاشی است برای بررسی دیدگاه فلسفۀ وجودی یا مکتب اگزیستانسیالیسم دربارۀ یکی از موضوعات فلسفۀ متعارف در عرصۀ وجود شناسی. این مسأله بویژه از این جهت اهمیت دارد که پیروان این مکتب، بجای پرداختن به مفاهیم کلی و انتزاعی، می کوشند به شناخت وجود انسان اصیل که در متن زندگی با مسایل گوناگون درگیر است بپردازند؛از این رو بازخوانی آرای ایشان در مباحث هستی شناختی با ارزرش می نماید. در این مقاله برا...