می­توان مرثیه را یک نوع ادبی جهانی قلمداد کرد که محتوای آن در ادبیات تمامی ملل ، مشترک و تاریخچۀ آن به امتداد عمر بشریت، طولانی است. چون در مرثیه، شاعر از احساسات و  عواطف خود سخن می­گوید، از نظر ماهیت جزو ادب غنایی و به­شدت از روحیات و شرایط زندگی شاعر متأثر است. در متن و بطن کلیات اشعار ترکی شهریار، موضوعات و مضامین مختلفی وجود دارد که از جملۀ آن­ها مراثی و سوگواره­های مختلف با بسامد بالا است...

چکیده   یکی از گونه های ادبی در ادب رسمی و فرهنگ مردم ایران چیستان است. چیستان نوعی تفنن ادبی است که جز کارکرد سرگرم کننده ، جنبه های آموزشی و فرهنگی دیگری نیز دارد. این گونة ادبی در ادبیات محلی مناطق مختلف ایران از تنوع فراوانی برخوردار است و با نام هایی مانند چیزچیزک، متّلوکه، واگوشک، تِشتانوک، چاچاک، چنچن، چوچه، چی چی کی، چاوچه، ماتال، مسئله، تاپماجالار و نظایر آن شناخته می شود. در این مقاله ب...

صنعت التفات به معنای دگرگونی و تغییر خلافِ ظاهر در اسلوب کلام، ازجمله پرکاربردترین صنایع ادبی به کار رفته در قرآن و از ویژگی های سبکی آن به شمار می آید. دشواری کاربرد این فن سبب شده است تا آن را «شجاعات العربیه» بنامند و در ادبیات عرب پیش از قرآن، کمتر استفاده شود. از این رو کاربرد فراوان آن در قرآن با توجه به فایده های عام و خاصش، نشان دهندۀ فصاحت و بلاغت بی نظیر قرآن است؛ اما بااین وجود ‍‍، در...

در تفکر جان لاک، ذهن در عملکردی فعال صورت های محسوس و متوالی کسب شده از حواس بیرونی و درونی را با هم تألیف می کند و دربرابر اعیان خارجی، اعیانی علمی (ذهنی) می سازد و بدین ترتیب به مفاهیم ماهوی از اعیان دست می یابد. در ادامه، فاهمة برخی از تصورات مشترک مربوط به چند عین مشابه را گزینش می کند و آن ها را ذاتیات اعیان مذکور و بنابراین «نوع» آن ها معرفی می کند. بنابه این عقیده، مؤلفه های انواع را ما ...

چکیده از مهم ترین مباحث مطرح در حوزه علوم قرآنی، نسخ است که در بسیاری از روایات، اِشراف بر جوانب آن، از جمله ویژگی های مفسران قرآن به‏شمار آمده است. از سویی، قرآن پژوهان، این پدیده را بر سه قسم، شامل نسخ حکم و بقای تلاوت، نسخ حکم و تلاوت، و نسخ حکم بدون تلاوت تقسیم کرده و از این میان، تحقق یافتن مورد اول را بیشتر مفسران و پژوهشگران در حوزه علوم قرآن پذیرفته اند؛ اما بر سر دو قسم دیگر، ا...

درتفسیریکمتنعواملگوناگونیماننداثر،مولف،مخاطبو .... موثرهستندکهدرتفسیریکمتناگروزنرابهاوضاعواحوالبدهیمبانظریهبافت­گراییروبرومی­شویم. بافتاثرشاملبافتمتنیوموقعیتیمی­شود. بافتمتنی(textual context) پیرامونمتنبرگزیدهاستوبافتموقعیتی(situational context)فضاییاستکهزباندرآنجریاندارد. بافتمتنیازدوسومی­تواندبرمعنایکلیمتناثرگذارد: یکیاثرگذاریبرپیشفهمخوانشگرمتنیعنیانتظارهاوپیش انگاره­هایاو،دیگریتداعیوارتباطیا...

در تحلیل شعر هر شاعری، ساخت های گوناگونی را می توان اختیار کرد و دورنمایه ها و عناصر محتوایی و معنایی شعر را توصیف کرد و این که تا چه میزان بکر و ناب هستند و تأثیر این اندیشه ها و تفکّرات بر تفکّر شاعران آینده چگونه خواهد بود. خاقانی و حافظ، شاعرانی هستند که با قدرت هنرآفرینی و خلاقیّت زبانی بی نظیرشان در خلق صنایع بدیعی به ویژه ایهام توانستند سبک و شیوة خاص خود را به وجود آورند که شعرشان را از اش...

امکان حصول قطع در تفسیر از سوی برخی اندیشمندان مورد انکار قرار گرفته است این مساله در زمان گذشته از سوی کسانی که حجیت ظواهر قرآن را انکار می کرده اند و تفسیر قران را تنها در حیطه اختیارات معصومان می دانسته اند وامروزه از سوی کسانی که به نسبی بودن شناخت متون و تبعیت آن از فضای ذهنی مخاطب معتقدند مورد بحث واقع شده است این مقاله بر آن است تا نشان دهد نصوص قرآن کریم چه تنصیص به کمک قرائن پیوسته لفظ...

یکی از عوامل مؤثر در فهم حدیث- بالاخص احادیثی که صدور آن بنا به اقتضاء یا اقتضائاتی بوده است. شناخت اسباب ورود حدیث است. گاه سبب در متن حدیث و گاه در سند و طریق آن ذکر می شود؛ اسباب صدور متنوع اند، گاه سبب آن سؤالی از معصوم (ع) است؛ و یا حدیث ناظر به امری تاریخی و یا حادثه و اتفاقی است که در پی آن روایت صادر گردیده است. شناخت حدیث مسبّب [حدیث دارای سبب] فواید زیادی دارد: وقوف بر معنای حدیث و مرا...