اسماء و صفات الهی از عمیق ترین مباحث توحیدی است که از دیدگاه های مختلف مورد بحث قرار گفته است و از مسائل مطرح و اساسی در علم کلام، فلسفه و عرفان می باشد. این مسئله در آیات و روایات در ابعاد مختلف بیان شده است؛ یکی از ابعاد مطرح شده، مباحث وجودشناسی اسماء و صفات می باشد و بُعد دیگر که محوری تر و مهم تر است، بُعد معناشناسی آن است که جایگاه اشتقاق اسماء و صفات در همین بُعد روشن می گردد. اسماء و صفا...

در این پژوهش، اندیشه ها¬ی کلامی احمدبن محمّد بن خالد برقی بر اساس روایات اعتقادی نقل شده از وی، بررسی می گردد.ایشان از راویان شناخته¬ شده¬ی شیعی در قرن 2 و 3 هجری قمری و از خاندان شیعی بزرگی است. وی در قم به دنیا آمده و تحصیلات خود را دراین دیار ادامه داده است.در این بخش ، پیرامون معرفت، کیفیت، زمان و مکان آن مباحثی مطرح گردید.درموردعقل،ماهیت عقل وعقل انبیاءروایاتی ازایشان نقل شد. سپس به شناخت خ...

عین­القضات، در جایگاه یک مسلمان موحد، خداوند را خالق و مبدأ کل و ابلیس را از آفریده­های او می­داند. او بیشتر از همان ابلیسی سخن می­گوید که در ادیان توحیدی، مخصوصاً دین اسلام مطرح است؛ یعنی ابلیسِ نافرمان متکبر، دشمنِ خدا و بدخواهِ نوع بشر؛ اما آنگاه که سخن او حال‌وهوای شطح و طامات به خود می­گیرد، از ابلیس، جانب­داری و تنزیه و تقدیس می‌کند. نگاه او، در چنین مواردی، با معتقدات اسلامی و صریح آیات قرآن...

تأکید بر تعالی و تنزیه خدا و محدودیت­های معرفتی و زبانی نوع خاصی از الهیات به نام الهیات سلبی را شکل داده است؛ الهیاتی که در آن حدود و اوصاف امکانی از خدا سلب گشته و زبان سلب، تنها زبانِ درخور ساحت ربوبی است. برخی صاحب­نظران، افلوطین، ابن میمون، قاضی سعید قمی، ملارجب علی تبریزی و ابن عربی را از طرفداران الهیات سلبی معرفی کرده­اند. در این جستار به آرای دو متفکر، یعنی افلوطین و ابن عربی در باب احد...

انسجام ساختاری سوره های قرآن کریم، مساله ای است که از ابتدای تفسیرقرآن، کمابیش و به شکل های مختلف به آن پرداخته شده است. در ابتدا با طرح مباحثی چون تناسب بین آیات و سور ، تنها ارتباط آیات مجاور در یک سوره و نیز بین دو سوره مجاور بررسی می شد. اما با تکامل این بحث، در قرون اخیر توجه ویژه ای به وحدت کلی نگر مفاهیم و موضوعات در هر سوره شده است ؛ به این معنا که هر سوره دارای یک هدف خاص و روح واحد اس...

مفهوم تسبیح عبارت است از تنزیه خدا از هر چیزی که لایق کمال و جلال او نباشد. دلایل نقلی (آیات و روایات) و عقلی، وجود شعور و ادراک و همچنین اراده و اختیار در همه موجودات را اثبات نموده، و نشان از این دارد که تمام موجودات آگاهانه و از روی اراده و اختیار خود، خداوند را تسبیح می کنند. با توجه به این که حرکت، هدایت، غایت و اجل از مختصّات و ویژگی های موجودات در عالم طبیعت می باشد؛ برخی حرکت را تسبیح مو...

این پایان نامه در پی معرفی فیلون اسکندرانی، یکی از بزرگترین‏ فیلسوفان، متکلمان و عارفان یهودی قرن اول میلادی است که علی رغم تأثیر شگرفی که آرائش بر فیلسوفان بعدی به ویژه فیلسوفان مسلمان داشته است، آن چنان که شایسته است شناخته شده نیست. او اولین کسی بود که در نظام فکری ـ فلسفی اش در پی تلفیق و وفق دادن فلسفه با دین برآمد. در این رساله نظریات فیلون درباره خدا، انسان و نسبت میان آن دو، در کنار آرا...

موضوع این پایان نامه نقد و بررسی اندیشه های فلسفی ناصرخسرو می باشد که در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول که تحت عنوان اسماعیلیه است در باره ظهور اسماعیلیه، انشعابات و فرق اسماعیلیه، عقاید و القاب اسماعیلیه به صورت خلاصه ذکر شده است. فصل دوم اختصاص دارد به بررسی زندگی ناصرخسرو، که زندگی او را به یمگان بدخشان و زندگی او در آنجا. |آثار ناصر خسرو نیز در این فصل ذکر شده است. در فصل سوم که عنوان ان ...

عرفان اسلامی در سیر تطوّر و تحوّل خود به مکتب وحدت وجود رسید که به دست محیی الدین ابن عربی ایجاد شده است. هرچند اندیشه های وحدت انگارانه در میان عارفان پیشین سابقه داشته، ولی مدوّن کننده و انسجام دهنده ی آن ابن عربی است. از این جهت او را پایه گذار عرفان نظری اسلامی دانسته اند. اندیشه ی وحدت وجود پس از ابن عربی به وسیله ی پیروانش در سراسر سرزمین های اسلامی از جمله سرزمین ایران رواج یافت. به نحوی که...

قاعده "بسیط حقیقی همه اشیاء وجودی است و هیچکدام از اشیاء عدمی نیست " از قواعد بسیار مهم و در عین حال دشوار در فهم و تبیین علوم حقیقی است . این قاعده در آثار عرفا و حکما بسیار توجه می باشد. مرحوم ملاصدرا در اکثر کتابهای خود از این قاعده استفاده کرده و آن را منسوب به ارسطو می داند و گاهی آن را منحصر به خودش می داند نه ارسطو (اگر چه آنچه را ملاصدرا به ارسطو نسبت می دهد از کتاب اثولوجیا که مربوط به...