با ورود نیروهای گرجی به تشکیلات صفویان که عمدتاً از اسرای گرجستان و از عناصر غیرمسلمان و نومسلمان بودند، رقابت در دربار صفویان از حالت سنتی خارج شد. دو گروه پایه‌گذار سلسله صفویان؛ یعنی ترکان و تاجیکان از ابتدای تشکیل این سلسله دچار تضادها و رقابت هایی بودند. رقابت ترکان و تاجیکان از جمله مشهورترین رقابت‌های درباری تاریخ ایران محسوب می‌شود. ماهیت رقابت‌ها از زمان شاه عباس اول به بعد شکل تازه‌ای ...

چکیده اگرچه با صدور فرمان مظفرالدین شاه مبنی بر تأسیس مجلس شورای ملی، معترضان سیاسی خشنود شدند و دست از تحصن کشیدند، اما موضوعی که بر دامنه­ی ابهام­ها افزود، محتوا و دلالت اصلی این فرمان بود. سرعت تحولات انقلاب موجب شد این مساله حل نشده باقی بماند؛ زیرا در آن فضای متلاطم تنها به یک تفاهم زودگذر بین شاه و مخالفان نیاز بود تا بحران بست­نشینی و مهاجرت هر چه سریع­تر پایان یابد. بدین ترتیب منازعه­ی ...

در دوران صفویان ایلات و طوایف کرد نقش مهمی در فعالیت‌های سیاسی ایفاء می‌کردند و می‌توان گفت این نقش در دوران حکمرانی شاه عباس اول اهمیت بیشتری داشت. یکی از این ایلات، کردهای برادوست بودند که در مناطق شمال‌غربی ایران و در نواحی ارومیه و اشنویه سکونت داشتند؛ این در حالی بود که پیش از شاه عباس اول قلمرو ایلیاتی کردهای برادوست در سرزمین عثمانی قرار داشت. کردهای برادوست در دوران حکومت شاه عباس اول ب...

چکیده فریدون از شخصیّت­های اسطوره ایست که نقشی مهم در ادبیات ایران­زمین دارد. ویژگی­های شخصیّتی خاصّ فریدون او را در میان پادشاهان اساطیری ایران برجسته کرده ­است. یکی از این ویژگی­ها پیوند او و خانواده­اش با گاو است. در متن های ایرانی به­طور پراکنده به پیوندهای فریدون و گاو اشاره شده­ است: فریدون با گاو برمایه، متولّد می­شود، از او شیر می­نوشد، در کنار او پرورش می­یابد و پس از آن که از شیر گرفته می...

ادبیات مقاومت بیان­کنندة اعمال و احساسات مردمی است که در برابر تعدی متجاوزان قرار گرفته­اند و هدف از آن وحدت گروه‌های مختلف اجتماعی برای ایستادگی در برابر این تهاجم است. شاعرانی که در این زمینه شعر سروده‌اند با نوآوری‌ به بیان عواطف جمعی؛ از جمله حس تمرد در برابر دشمن،‌ شهادت طلبی و امید پرداخته­اند. چنانکه با ستایش از استقامت مردم در سروده‌های خویش، آنان را از پذیرش ذلت برحذر داشته و به قیام و...

در این مقاله برخی از نکات تأمل برانگیز حواشی مرحوم استاد دکتر قاسم غنی حافظ شناس معروف ایران بر دیوان خواجه مورد بررسی قرار گرفته است . بدیهی است در مدت زمانی که از مرگ آن استاد فرزانه می گذرد ‘ حافظ پژوهان و حافظ شناسان بزرگی درباره خواجه حافظ و آثارش سخن رانده اند و امروز نیز این مکتب پربار همچنان به پرورش شاگردان و دانشجویان می پردازد . در این مقاله بر برخی از دریافت ها یا برداشت های آن اس...

در این مقاله رفتار استاتیکی و لرزه‌ای یک سد خاکی (سد بیدواز) با هسته رسی مایل در پایان ساخت مورد بررسی و تحلیل عددی قرار می‌گیرد. تحلیل‌های عددی برای همان سد، ولی با فرض هسته قائم، تکرار شده است. مقایسه بین رفتار سد با هسته مایل و سد فرضی با هسته قائم در هر دو حالت قبل و بعد از زلزله انجام شده است. نتایج تحلیل به صورت مقایسه تغییرشکل‌ها، به ویژه در هسته سد ارائه خواهد شد. در مدلسازی عددی از مدل...

تحلیل گفتمانی متن مذاکرات مجلس پیرامون ترور شاه در سال 1344 چکیده در 21 فروردین سال 1344 شاه از سوی یکی از سربازان گارد سلطنتی مورد سوءقصد قرار گرفت. این حادثه در محافل خبری داخلی و رسانه های خارجی به صورت های گوناگون مورد تفسیر و ارزیابی قرار گرفت. مساله این است که مجلس شورای ملی نسبت به این حادثه چه واکنشی نشان داد. نظر به اهمیت و حساسیت این حادثه، مجلس در چند نوبت به این موضوع پرداخت و نماین...

با تشکیل حکومت صفویه (907 هـ.. ق) سرزمین ایران بعد از قرن­ها فرمانروایی بیگانگان دوباره به کشوری قدرتمند و مستقل در شرق بدل شد، احیاء امنیت داخلی و قانون و نظم و تجدید سازمان سپاه و اصلاح نظام اداری و اقتصادی در طول مدت حکومت صفویه، به خصوص دوره شاه عباس اول (1038-996 هـ.. ق) باعث شد که به حکومت صفویه هویت ارضی و سیاسی دهد. در این میان بررسی وضعیت اقتصاد ایران در زمینه روشن شدن ساختار مالی و دا...

براساس آگاهی های تاریخی، شاملوها از بزرگترین و پرجمعیت ترین طوایف قزلباش بودند که در تأسیس دولت صفویه نقش چشمگیری داشته و در روند حیات دولت صفوی نیز با تصدی مناصب و مقامات اداری، امور فرماندهی نظامی، اداره ایالات، عهده داری امر لَلَگی شاهزادگان صفوی و غیره به ایفای نقش پرداختند. با این وجود در برهه هایی قدرت این طایفه دچار ضعف شد که رقابت های ایلی و سیاست های پادشاهان صفویه بر این نوسان قدرت تأثی...