تاریخ بیهقی نه تنها از مشهورترین متون ادب فارسی است بلکه به نوبه خود یکی از منابع مهم تاریخ اجتماعی- فرهنگی ایران در دوره غزنوی به شمار می رود. در این کتاب مطالب بسیاری درباره هنرمندان و آثارمعماری وهنری این دوران از جمله باغ­های حکومتی و خصوصی به چشم می خورد. در مقاله حاضر تلاش بر آن است تا از منظر اجتماعی- فرهنگی، کاربری های باغ های حکومتی و خصوصی عصر غزنوی مورد بررسی قرار گیرد. سوال اصلی مقا...

با پدید آمدن نسخه های خطی به زبان فارسی در ایران زمین، ایرانیان با خلق آثار هنری در تمدن اسلامی نقش آفرین شدند. در قرون اولیه اسلامی، استنساخ زیبای قرآن و تزیین آن از مفاخر ایرانیان تازه مسلمان بود و در همین راستا شیوة نقش و نگار مطلق( تذهیب) را ابداع کردند. این آرایه ها در وادی امر با رنگ های محدود شروع شد و از قرن 6 به بعد عناصر رنگی متنوع دیگری اضافه گردید. با توجه به تنوع طرح ها و رنگ ها، ت...

شهر قم، از دیرباز به دلیل جاذبۀ زیارتی، میعادگاه زائران شیعه مذهب بوده و از سوی دیگر به دلیل موقعیت جغرافیائی آن یعنی قرار گرفتن در مسیر شهرهای باستانی شیراز و اصفهان، گذرگاه سیاحان فرنگی نیز بوده است. شاهان قاجار بخصوص فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه، در افزایش شکوه و جلال و آبادانی آستانۀ حضرت معصومه اقدامات متعددی به عمل آوردند، از جمله ساخته شدن صحن جدید به دست میرزا علی اصغر امین السلطان در زما...

اهداف رابطه نوه ها با پدربزرگ ها و مادربزرگ ها به دلایل مختلف بسیارمهم و درخورتوجه و حساس است. تبیین تجربه نوه ها از پدربزرگ و مادربزرگ می تواند مجسم کننده ارتباط این دو نسل و اساس برنامه تعامل خانوادگی باشد؛ ازاین رو هدف مطالعه حاضر تبیین دیدگاه ها و تجربه های دانشجویان از زندگی با پدربزرگ و مادربزرگ سالمند است. مواد و روش ها این مطالعه کیفی براساس نمونه گیری مبتنی بر هدف از پنجاه دانشجو برای ...

برقراری موازنه بین عالم کبیر (جهان) و عالم صغیر (انسان) یکی از درون مایه های مشترک اسطوره، دین، حکمت و عرفان در ایران پیش و پس از اسلام به شمار می آید. طبق این موازنه، جهان و انسان، سرشتی یگانه و مشابه دارند و عناصر سازنده وجود آنها از یک منشأ پدید آمده است و همانند دو آینه، همدیگر را بازمی تابانند. با این حال، این هر دو جهان به خدا نیز شباهت دارند. به همین جهت، با شناخت آن دو می توان به معرفت ...

در طول تاریخ گاه انسانهایی اغلب فرهیخته، روزگار خود را همچون آینه ای بازتابانده اند و حتی بدل به سمبلی از عصر خویش گشته اند و چه کس می توان جاودانگی انسانی را انکار کند که عصری را در خود جای داده است و این چنین برتر از همه زمانها پای به عرصه جاودانگی نهاده است ؟ شاید اغراق آمیز نباشد اگر بگوئیم نیچه چنین انسانی است : او می شکفد، می آفریند، فرومی پاشد و جاودانه می شود. همچون عصر خویش ، دورانی که...

داستان لیلی و مجنون یکی از زیباترین داستانهای عاشقانه است که با وجود اصل و ریشه ی عربی آن به کمک قدرت بی نظیر و زبان با شکوه نظامی تبدیل به یکی از عاشقانه های مشهور زبان فارسی شده است. و توانسته است به عنوان یکی از بهترین الگوهای عاشقانه سرایی در نزد شاعران پارسی گوی مقلدان بسیاری بیابد. از میان خیل وسیع مقلدان می توان از (نور الدین عبد الرحمان جامی) به عنوان یکی از موفق ترین آنان نام برد. این ...

طنز یکی از انواع ادبی است که در آن طنز پرداز، به قصد اصلاح، با سلاح قلم و چاشنی خنده، زبان به انتقاد از معایب و مفاسد موجود در جامعه باز می کند. عبدالله ندیم و دهخدا هر دو از طنز پردازان زبان فارسی و عربی و زبانزد عالمان اهل قلم هستند. هردو با قلم خود به شیوه ای که خواننده را به تفکر وا دارد، از معایب جامعه زمان خود انتقاد کرده و آن را مورد تمسخر قرار دادند؛ یکی از آن ها در انقلاب عرابی پاشا شر...

سبک­شناسی علم مطالعه­ی رفتارهای زبانی افراد است. سخنگویان زبان بنابر موقعیت­های مختلف زمانی، مکانی، سن، جنسیت و... گونه­های مختلفی از گفتار و یا نوشتار را به کار می­برند. یک متن ادبی، سبک و ساختاری متفاوت از سبکِ یک متن عادی و یا علمی دارد. سبک­شناسی لایه­ای با رویکرد تحلیل ادبی، متن را در پنج لایه­ی آوایی، بلاغی، نحوی، واژگانی و ایدئولوژیک بررسی می­کند و پس از تبیین هر یک از این عناصر پنج­گانه ...

هدف اصلی این مقاله، نقد و بررسی اشعار عربی خاقانی و یافتن آبشخورهای فکری و هنری آن است که تاکنون کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این مقاله نشان داده ایم که میان اشعار عربی خاقانی و معلقات سبع، ارتباط هایی وجود دارد و در پاره ای موارد این ارتباط ها، ماهیتی تقریباً تقلیدی پیدا می کند، به طوری که اشعار وی بازسرایی و باز آفرینی معنایی از پیش گفته شده در معلقات است که در شکل و بافتی تقلیدی ب...