مجموعه گنجعلی¬خان در کرمان که از زیباترین نمونه های معماری و تزئینات عصر صفوی در ایران می باشد، شامل میدان وسیعی است که به سرای گنجعلی¬خان مشهور است. بناهایی مانند کاروانسرا، مسجد، حمام، آب انبار و ضراب¬خانه در چهارگوشه میدان قرار دارند و گرداگرد میدان را بازار احاطه کرده است. هریک از بخش¬های این مجموعه به نوبه خود اثری ارزشمند از معماری و انواع تزیینات دوره صفوی را به نمایش گذاشته است. کاروانس...

پول [1] به عنوان واسطه ای در مبادلات، همواره بازتابی از اوضاع اقتصادی یک دوره ی تاریخی است. اقتصاد عصر صفوی، اقتصادی مصرفی و کالایی بود که پول (به ویژه در بخش تجارت خارجی و اقتصاد شهری) نقش واسطه را در آن ایفا می کرد. سکه های طلا، نقره و مس، بیشتر از معادن داخل ایران یا از صادرات اجناسی از جمله ابریشم و فعالیت های بازرگانان خارجی تأمین می شد .   در این دوره مرکز عمده ی گردش پول در اقتصاد شهری، ...

در تاریخ ایران اسلامی، عصر صفوی یکی از دوره­هایی است که تأثیرات عمیقی بر حیات معنوی و ارزش­های فرهنگی ایران ازخود به جای گذاشته و این تأثیرات حتی تاقرن معاصر نیز به خوبی قابل تشخیص است. مراسم عزاداری در حکومت صفویه به طور کلی بر اساس عقاید وافکار مذهبی- سیاسی شکل گرفته بود و از همان آغاز، چنان بسط و توسعه یافت که در کمتر دوره­ای از تاریخ ایران، در زمانی چنان کوتاه بدان پایه رسیده بود. بررسی و ش...

تا کنون بررسی های زیادی در مورد اخراج پرتغالی ها صورت گرفته است و بیشتر منابع اشاره به اخراج پرتغالی ها از جزیره هرموز دارند. اما در زمینه اخراج پرتغالی ها از جزیره قشم و تسخیر قلعه پرتغالی ها در این جزیره مطالب بسیار اند ی در منابع آمده است. و با توجه به اهمیت موضوع و این  فتح قلعه پرتغالی ها در قشم راه پیروزی و فتح نهایی قلعه هرموز را هموارکرد , می توان با نگاهی تحلیلی چگونگی تصرف قلعه پرتغال...

یکی از مفاهیم نیازمند بررسی در تاریخ اسلام و ایران، به ویژه در دوره صفوی، مفهوم سیادت است. گرچه این مفهوم از آغاز تا دوره صفویه مسیری انقباضی (هاشمی، طالبی، علوی، و فاطمی) طی کرد، درباره انتساب سیادت (پدری یا مادری) دیدگاه های تازه ای نیز پدید آمد. نگارندگان این مقاله موفق شدند دو رساله به نام های الاشراف علی سیاده الاشراف تألیف سیدحسین بن مجتهد کرکی (د 1001ق) و رساله فی اولاد البنات یا اثبات س...

همواره مدارس و مراکز علمی یکی از نشانه های هویت و غنای فرهنـگـی جـوامـع دردوره های مختلف تاریخی هستند . چگونگی احداث، نوع محل، معمـاری بـنـا، امـکـانـات،تجهیزات، وسعت ، تعداد استاد و دانشجو و همچنین رشته های علمی این مدارس، بیانـگـراهمیت و جایگاه والای علم و دانش در آن جوامع بوده است . مدارس همچون آئینـه هـایـیهستند که پیشینة علمی و آموزشی و تفکر و اندیشة مردم هر جامعه در آن جلوه گر اسـت وبالاخ...

دیدگاه‏هایی که شاعران هر دوره دربارة تعریف شعر ارائه می‏کنند، روشنگر ویژگی‏های نوع شعری است که در آن دوره مقبول طبع آنان قرار می‏گرفته است. مجموع این دیدگاه‏ها به‌طورکلّی می‏تواند به لحاظ نظری تعریف شعر مطلوب را در هر عصری برای ما روشن سازد؛ ازاین‏رو، می‏توانیم از این دیدگاه‏ها به «نظریّة ادبی» آن عصر یا دوره تعبیر کنیم. شاعران عصر صفوی و به­ویژه برجسته‏ترین آنها، یعنی صائب تبریزی نیز دیدگاه‏هایی...

    در این مقاله کوشش بر آن است با بهره‌گیری از روش اسکارپیت در جامعه‌شناسی ادبیات‌، مسائل اجتماعی بازتاب‌یافته در دیوان کلیم کاشانی تبیین و تشریح شوند‌؛ در این راستا دیوان کلیم در فرایند سه‌گانه‌ی تولید‌، توزیع‌ و مصرف ادبی بررسی شده است؛ نتایج این بررسی حاکی از آن است که تغییر مذهب از تسنن به تشیع و رفاه اقتصادی‌، به‌عنوان عمده‌ترین تحولات عصر صفوی‌، بر شعر کلیم و به‌طور‌کلی بر ادبیات عصر صفو...

یکی از مباحث مهم وکلیدی در تاریخ عصر صفوی ،بررسی وضعیت ومناسبات تصوف وتشیع است.چون تاریخنگاری این عصر بیشترین تاکید وتوجه را به این مساله اختصاص داده که صفویان را حکومتی شیعی ودارای منشا وخواستگاه صوفیانه معرفی نماید،بنابراین ضروری است تا این ادعا در بوته ی آزمایش مورد دقت قرار گیرد. محققین معاصر بیشترین تلاش خود را بر این امر مصروف کرده اند که با طرح مباحث صرفا نظری وچشم پوشی از واقعیات تاریخ...

دوره صفوی به دلیل ارائه مظاهری متعالی از تمدن ایرانی- اسلامی دوره بسیار مهمی در تاریخ ایران است. یکی از این مظاهر ترقیات اقتصادی است چرا که ایران در این دوره آرامش نسبی پیدا کرد و اوضاع اقتصادی و وضع اجتماعی مردم بهتر شد. مردم به انواع حرفه ها و پیشه ها روی آوردند و مخصوصاً اصفهان به مرکز، این حرفه ها تبدیل شد. پیشه های کارگاهی زیادی در این دوره وجود داشت که برخی از آن ها از اهمیت و رونق زیادی ب...