رباعی از قالب های شناخته شده شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کرده اند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجسته خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهش گران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربه های شاعرانه و هنرورزی هایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباع...

بسیاری از محققان از جمله مشایخ صوفیه در طول تاریخ، تعاریف متعددی از عرفان و تصوف ارائه کرده اند. نخستین تعریف از آنِ معروف کرخی (وفات: 200 هـ. ق) می باشد. نیکلسون در پیدایش و سیر تصوف 78 تعریف از تصوف، ذکر کرده است که البته این تعاریف تنها از سه کتاب (تذکره الاولیاء، رساله قشیریه و نفحات الانس) برگرفته شده اند و هیچ کدام آن طور که باید جامع و مانع نیستند. به نظر می رسد در این میان، دکتر شفیعی کد...

تصویر فرآیندی هنری است که در انتقال معانی پنهان و حالت های درونی آفرینند? اثر نقش به سزایی دارد، در دامنه تصویرگری هنری، ترسیم ها به گونه ای هستند که زمینه درک واقعیت های پنهان را فراهم می سازند و از سوی دیگر باعث تحریک احساسات و عواطف مخاطب می شوند. این شیو? بیانی همواره از دیر باز مورد توجه نقادان بوده و آثار گران مایه ای در زمینه تصویر هنری خلق کرده اند. متن گران سنگ قرآن کریم نیز مشحون از...

1- پیش آشناییها عنصر «فضا وحالت»atmosphere and mood)) یکی از مهمترین عناصر تشکیل دهنده «بیان تئاتری» (theatrical expression) است. ساخت و پرداخت «فضا و حالت» درهنرنمایش ازنمایشنامه آغاز می شود؛ زیرا نمایشنامه نه فقط عنصر آغازین و سلسله جنبان عناصر دیگر هنر نمایش است‘ بلکه در آن بیشتر عناصر هنر نمایش هر چند به صورت بالقوه وجود دارند. از این نظر نمایشنامه به مثابه بذر گیاهی است که به طور بالقوه ا...

شرایط پیچیدة سیاسی و اجتماعی دوران معاصر و فزایندگی و ریشه‌داری تناقض­های جامعه در برخی کشورهای عربی، در کنار انگیزه‌های هنری باعث می‌شود تا شاعر برای بیان اندیشه‌های درونی، اصالت‌بخشی به اثر خود و خلق ابهام ادبی به فراخوانی گنجینه‌های نمادین سنّتی روی آورد؛ از طرف دیگر فراخوانی بیش‌ازحد برخی نمادهای میراثی و استفاده از دلالت‌های مشابه در شعر معاصر باعث شده تا پاره‌ای اوقات دلالت‌های نمادین چنان...

هنر نگارگری که هم‌اکنون در موزه‌ها و گالری‌های هنری دیده می‌شود، در طول تاریخ، فرهنگ‌ساز یا خود ساخته فرهنگ بوده است. برداشت تفکر مدرن از این میراث به مثابه هنر و نسبت‌دادن صفاتی همچون زیبا به آن‌، باعث شده آثار هنری از زندگی روزمره مردم جدا و به اشیایی صرفاً تزئینی تغییر کاربری یابند و به‌تدریج راهی موزه شوند. از همین‌رو، مقاله پیش‌رو درپی پاسخ به این سؤال است که چگونه می‌توان از نگارگری در وید...

در فرهنگ اصطلاحات هنری، هنر چند رسانه ای به هنری اطلاق می شود که از ترکیب دو یا چند رسانه ی هنری حاصل شده باشد. استفاده از چندین رسانه ی هنری در یک اثر واحد، خاص دوره ی پست مدرنیسم نبوده، بلکه در هر دوره ی تاریخی، هنرمندان با توجه به رسانه های موجود در آن دوره به خلق آثار چند رسانه ای پرداخته اند. رقص های آیینی در تمدن های بدوی از این دسته از آثار است که در آن، هنرهایی چون نقاشی های شنی، رنگ آم...

دوران هخامنشی یکی از دوره های مهم تاریخی و فرهنگی است که مقطع زمانی 550 -323 ق.م. را در برمی گیرد. در این دوره امپراطوری هخامنشی به بیشترین وسعت خود رسید و سرزمینهای بسیاری را فتح و ضمیمه قلمرو پادشاهی خویش نمود. یکی از این مناطق مفتوحه سرزمین لیدی بود که بصورت یکی از ساتراپهای هخامنشیان درآمده بود و ارتباط سیاسی، اقتصادی و تجاری بین امپراطوری هخامنشی و این ساتراپی که در گذشته تمدنی بزرگ بود من...

 قرن بیستم، شاهد ظهور متراکم شیوه‌های مختلف در تحلیل و نقد آثار هنری بود. آروین پانوفسکی نظریه‌پرداز هنر در حوزه تصویر، گستره وسیعی از نقاشی تا سینما و پویانمایی را موردبررسی قرار داده است. او واژه کهن شمایل را برگزید و آن را از جایگاه سنتی و متعارف خود فراتر برد. اهمیت پانوفسکی در اندیشه معاصر، تدقیق دو روش شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی است. در این روش تحلیل، برای رسیدن به معنای چندگانه اثر هنری ب...