قاعده الواحد همانند بسیاری از قواعد فلسفی، در بستر زمان با اشکالات و خرده گیری های متعدّد اهل نظر مواجه بوده است. علی رغم دیدگاه مشهور، این قاعده نه تنها از سوی متکلّمان، بلکه توسّط برخی فلاسفه و عرفا نیز ـ دست­کم به لحاظ مصداقی ـ به چالش کشیده شده است. نوشتار پیش رو پس از اشاره ای به پیشینه این قاعده و انگیزه حکما از طرح آن، اهمّ تقریرات ناظر به این قاعده را به لحاظ مبادی نظری آن مورد تحلیل قرار م...

تفسیر به جا مانده از امام سجاد?علیه السلام? که به صورت روایت به ما رسیده است، علاوه بر گونه های تفسیری مانند روش قرآن به قرآن، روش عقلی، تفسیر واژگانی و... مباحثی چون بیان اختلاف قرائت، ترسیم فضای نزول، تأویل و جری وتطبیق را نیز دربردارد. اصحاب مفسّر امام سجاد?علیه السلام?، از روش های قرآن به قرآن، تفسیر واژگانی، تبیین مصداقی، ترسیم فضای نزول، قرائت و روش روایی استفاده کرده اند اما تفسیر بطنی ...

علامه طباطبایی در تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن در مورد ارتباط برخی از روایات با آیات از تعابیر مختلف و خاصی استفاده کرده است؛ اما به‌ طور صریح روش مشخصی را برای این گونه گونی در تعابیر بیان نمی‌کند. از طرفی این تعابیر تشکیل‌دهنده بخشی از اندیشه تفسیری علامه و جهت دهنده به فهم روایت و قسمتی از مراحل فهم آن است. لذا در این پژوهش سعی شده با بررسی این تعابیر و دسته‌بندی آنها با استف...

تحولات قاعده درأ در قانون مجازات اسلامی با رویکرد آموزه های کیفرشناسی نوین* کیوان حیدر نژاد[1] سید ابوالفضل میرجعفرپور[2]   چکیده        یکی از قواعد حقوقی در فقه قاعده درأ می باشد که مطابق این قاعده با اثبات شبهه یا تردید در ارتکاب جرم، جرم مذکور ثابت نمی شود. این قاعده در قانون مجازات اسلامی سابق شامل برخی از جرایم حدی می شد، ولی در قانون مجازات فعلی این قاعده شامل تمامی جرایم اعم از حد...