قلعۀ «شاه‌ جُغَل» یا «جِقِلَه»[1] یکی از قلعه­های کوهستانی منطقۀ زاگرس مرکزی است. موقعیت مکان­گزینی آن به گونه­ای است که بر سر یکی از مسیر­های ارتباطی دشت بروجرد به خرم­آباد قرار دارد و در کوه‌های غربی دشت «سیلاخور» در دهانۀ تنگه «دره بیداد» بر بالای محیطی صخره­ای ساخته شده است. از این قلعه اتاقک­ها، آب انبار و راه پله­هایی جهت دسترسی به آن و برخی آثار سفالی باقی مانده است. نکتۀ قابل تأمل در مورد ای...

دو جزء مهم در مقایسة تطبیقی رستم و سهراب و تراژدی ادیپ شهریار، بازشناخت و دگرگونی است؛ اینکه در سیر دو داستان قهرمانان برای بازشناخت خود می‌کوشند، اما تلاش آنها راه به جایی نمی‌برد و پس از وقوع فاجعه، بازشناخت صورت می‌گیرد. در هر دو داستان بازشناخت از طریق نشانه عینی و از راههای دیگر انجام می‌شود.در این مقاله افزون بر تشریح و بررسی انواع بازشناخت و ارائه الگوهای تازه، تقسیم‌بندی بازشناخت در حوا...

در فایل اصل مقاله موجود است.

یکی از محورهای بنیادی مطالعات ادبی امروز، قرائت متون ادبی کهن از دیدگاه نظریة پردازان امروزی است که مایة پویایی این متون می گردد. کارل گوستاو یونگ (1961-1875)، روانکاو قرن بیستم میلادی، در زمرة این نظریه پردازان است. از مهم ترین نظریه های وی، نظریة فرایند فردیت است که دربردارندة کهنالگوهای ویژة اوست. شاهنامه اثر ارزندة ابوالقاسم فردوسی (411-329 هـ.ق) است که بخش های افسانه ای، اساطیری و حماسی آن...

این تحقیق به بررسی دو اثر «رستم و سهراب» اثر ابوالقاسم فردوسی - شاعر قرن چهارم - و داستان حضرت ابراهیم و اسماعیل از منظر قرآن پرداخته است. هدف از این تحقیق آشکارساختن نمودهای مفهوم لویناسی مسئولیت در رابطه بین فرزندکشی توسط شخصیت های اصلی این آثار، رستم و حضرت ابراهیم، و تردیدهای اخلاقی است. این تحقیق بر آن است که نشان دهد که آیا عمل فرزندکشی توسط شخصیت های اصلی از منظر اخلاق توجیهی دارد یا خیر...

پژوهش در ابعاد دینی داستان رستم و اسفندیار ازجمله مواردی است که با وجود بررسی­های بسیار همچنان مورد توجه محققان است. هدف نوشتار حاضر بررسی و تحلیل عناصر زروانی این داستان و میزان تأثیر آنها در وقوع نبرد بین دو پهلوان است که تاکنون در تحقیقات انجام یافته کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که این داستان ریشه در عهد باستان دارد، به مانند هر اثر دیگری تحت تأثیر اوضاع و شرایط دینی عصر خود قرار گ...

تحلیل داستان رستم و اسفندیار مقوله ای است که هرچند استادان بسیاری به آن پرداخته اند، ولی همچنان جای بررسی و بذل دقت دارد. این داستان پیرامون سه شخصیت محوریِ رستم، اسفندیار و گشتاسب ـ به عنوان سه رأس یک مثلث ـ است که هر یک به عنوان نموداری از واقعیت و حقیقت تاریخی ما ایرانیان جلوه ای تازه در عرصة روان شناسانه وجودی مان دارد؛ رستم به عنوان ابرمرد ملی، اسفندیار به منزلة رویین تنی ساده اندیش که بر ج...

تطبیق مبانی اساطیری آثار حماسی جهان می تواند در شناخت هرچه بیشترشان مؤثر باشد، با این رویکرد است که شناخت وجوه عظمت شاهنامة فردوسی به عنوان یکی از برترین نمونه های حماسی جهان آسان تر شده و لایه های تو در توی آن کتاب آشکارتر می شود. در مقالة حاضر، شاهنامه که نمونه ای از آثار حماسی غیر مصنوع است، با برترین نمونة حماسة کلاسیک مصنوع، یعنی انئید ویرژیل سنجیده شده است. در این سنجش کنار هم نهادن و مقا...

اسماعیلیان ایران که با حسن صباح شناخته می شوند قریب دو قرن بر مراکز کوهستانی گسترده ای مسلط بودند و در برابر نیروهای مسلط بیگانه سلجوقی و خوارزمشاهی مبارزه می کردند. کانون این مبارزات در قلعه های رودبار ، قهستان، اصفهان و خراسان بود. علاوه بر حکمرانان بسیاری از دولتمردان و زمین داران بزرگ به مخالفت آنان برخاسته و همصدا با حکام ترک آنان را خارج از دین قلمداد کردند. با یورش مغولان و ویرانی کامل ب...

در گستره سرزمین ایران میتوان شاهد استحکامات بیشماری نظیر قلعه ها بود که در واقع یادگاری از دوران گذر بشر از زندگی غارنشینی به مرحله یکجانشینی هستند.از این رو میتوان گفت انسانها از همان ابتدا به دنبال مسکن و مأوایی بودند تا بتوانند تا حدی امنیت را برای زندگی خویش فراهم نمایند و از آسیب هایی که در محیط اطراف آنان را تهدید مینمود در امان باشند. اما قلعه سازی نه تنها در این مرحله از تاریخ بلکه در ا...