حماسه­ی عظیم عاشورا با ویژگی­های خاص خود و خالق آن که سراسر تجلی آموزه­­های قرآنی و اجرای وحی الهی است، برترین الگو برای هر انسان در ابعاد فردی و اجتماعی زندگی اوست. گذری بر این حرکت شور و شعورآفرین از مدینه و آغاز حرکت کاروان، تا بازگشت به مدینه و پایان حرکت کاروان، نمایشگاهی از درس­ها، عبرت­ها و زیبایی­هایی را به منصه­ی ظهور خواهد رساند که مجموعه­ی آن­ها، تشکیل دهنده­ی الگویی کامل از سب...

شاعران عرب اشعار خود را به هنگام ظهور اسلام به سبک شاعران جاهلی می سرودند تا اینکه به اسلام گرویدند. پس از بعثت پیامبر گرامی (ص)، دو دسته از شاعران پیدا شدند، قریش در مقام تحدی با پروردگار و رسول خدا بر آمد و همین امر موجب شدکه مهاجرت از مکه به مدینه پیش آید تا جایی که قریش و یاوران آنها در سویی صف آرایی کردند و پیغمبر (ص) وکسانی که با آن حضرت (ص) به مدینه مهاجرت نموده بودند در سویی دیگر قرارگر...

سفرنامه‌ها، حاوی گزارش‌ها و اطلاعات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی روزگار خود هستند و به همین دلیل جذابند و مورد توجه مردم. سفرنامه‌نویسی از قدیم، در مرکز توجه نویسندگان بوده است و اهمیت دو شهر مکه و مدینه میان مسلمانان، موجب شده که سفرنامه‌نویسیِ حج و حرمین شریفین، یکی از مهم‌ترین اقسام سفرنامه‌نویسی مسلمانان باشد. مسافرت مسلمانان از اقصی نقاط جهان به این دو شهر مذهبی، رواج نگارش این نوع سفرن...

پس از آنکه قریش احساس کرد که روز به روز از قدرت نفوذ او کاسته می¬شود و دیگر جایی برای سلطه بر مسلملنان نمی¬یابد بر فشار¬های خود نسبت به مسلمانان در مکه افزودند به طوری که گفته شد است دیگر سخت¬گیری¬ها به اوج خود رسید و مسلمانان چاره¬ای جز مهاجرت و رها کردن خانه و کاشانه خود ندیدند. هجرتی که به مدینه در سال سیزدهم بعثت و پس از پیمان عقبه دوم رخ داد و نقطه عطف تاریخ اسلامی و مبدا تاریخ مسلمانان گر...

تاریخ صدر اسلام و حوادث مربوط به آن دوره، از جمله مقاطع مهم و بحث برانگیز تاریخ اسلام است که علاوه بر مسلمانان، مورد توجه بسیاری از غربیان نیز واقع شده است. مونتگومری وات یکی از مستشرقینی است که به طور ویژه به بررسی سیره ی پیامبر(ص) پرداخته و آثار وی مورد استفاده و استناد بسیاری از سیره پژوهان پس از او قرار گرفته است. کتاب محمد در مدینه ی این نویسنده که تا کنون به فارسی ترجمه نشده است، به دوران...

در علوم جامعه شناسی و جغرافیای انسانی، سخن از ملاک های شهری و روستایی، بسیار رفته است؛ هر دانشمند و کارشناسی از زاویه ای بر آن نگریسته و متناسب با داده های خود تعریفی ارائه کرده است. در آن تعاریف، توسعه فیزیکی، میزان جمعیت، وجود نهادهای مدنی و اقتصادی و صنعتی از مهمترین شاخص های تمیز دهنده شهر از روستایند؛ اما قرآن، جدای از این ملاک ها، ملاک فرهنگ دینی و اجتماعی را مطرح می نماید که بسیار آموزند...

تبیین عقلانی نظریه امامت، از مهمترین و کارآمدترین ابزارهایی است که میتواند زمینه گسترش و صدور این اندیشه را به سراسر جهان فراهم آورد. از این رو، در این نوشته برآنیمیکی از نخستین تبیینهای عقلانی این دیدگاه را بررسی کنیم؛ تبیینی که به وسیله ابونصر فارابی ارائه شده است. او از نخستین فیلسوفان جهان اسلام است که به ضرورت وجود رئیس اول و جانشین او (امام) در مدینه فاضله توجه کرده و در اثبات آن استدلال ...