دلایل لزوم فهم متن با توجه به افق تاریخى عصر نزول و دیدگاه ابوزید در این زمینه مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. نظرگاه‌هاى گوناگونى در بهره‌گیرى از هرمنوتیک وجود دارد. برخى استفاده از هرمنوتیک را نمى‌پذیرند. شمارى مانند ابوزید تنها راه صحیح فهم متن را بهره جستن از هرمنوتیک مى‌دانند و بعضى چون حسن حنفى تکیه بر منطقه عقل خالص و تحلیل تجربه‌هاى مشترک انسانى را پیشنهاد مى‌دهد و تقلید همه جانبه از ...

چکیده معرفت شناسی دانش اسباب النزول در پی آن است که بر پایه اصول و مبانی علم شناختی، ماهیت، مسائل، مبادی و پیش فرض ها، روش شناسی، جامعه شناسی، تاریخ تحلیلی، کارکردها و رابطه اسباب النزول را با سایر علوم بررسی کند.در این پایان نامه به شکل گیری دانش اسباب نزول در دو مرحله حدیثی و قرآنی پرداخته شده و سپس جریانات این دانش در سه مرحله: گستردگی مفهوم ، محدود شدن مفهوم و تحولات این علم در دروره معاصر...

سوره مطفّفین از جمله سوره هایی است که عالمان علوم قرآن و مفسّران درباره زمان نزول و مکّی یا مدنی بودن آن اختلاف کرده اند. اختلافات در این باب، از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول تأثیر پذیرفته است. از این رو، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره در مکّه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسّران، مکّی بودن را نشان می دهد، چنان که برخی روایات سبب نزول، بر مدنی بودن تأکید می کنند که این روایات قابل نقد ...

چکیده: در ارتباط با قرآن کریم، دانشی به نام علوم قرآنی شکل گرفته است که برخی از قرآن پژوهان در کتاب های مستقل بدان پرداخته اند، از جمله سید محمدباقر صدر در کتاب «المدرسه القرآنیه»، محمدهادی معرفت در کتاب «التمهید» از این علوم بحث کرده اند. از دیدگاه شهید صدر، وحی ارتباطی است مرموز و پنهان از درک و احساس دیگران که بین خدا و پیامبر صورت می گیرد؛ و وحی قرآنی دارای نزول دفعی در ماه رمضان و نزول تد...

 تفسیر فی ظلال القرآن، مهم ترین اثر سید قطب و بیانگر نبوغ و قدرت فکری این نابغه فرزانه است. این تفسیر در میان تفاسیر قرآن کریم رویکردی سیاسی، اجتماعی، حماسی و تربیتی دارد  و مولف آن مفسری متجدد و روش تفسیری او نوین است. آشنایی مفسر با علل و اسباب نزول آیات به وی این امکان را می دهد که پیام ژرف و تفسیر واقعی آیه را دریابد و برداشت های تفسیری خویش را با شرایط و زمینه های نزول هماهنگ سازد. تفسیر آ...

علامه طباطبایی(رحمة ا... علیه) از مفسران بزرگ شیعه، روایات ترتیب نزول را غیرقابل اعتماد می داند و معتقد است که باید از طریق اجتهاد و توجه به سیاق به ترتیب نزول آیات و سور قرآن دست یافت. ولی آیا در مقام عمل، مطابق با تئوری خود عمل کرده است؟ البته روایات ترتیب نزول از منابع قابل توجه در تعیین ترتیب نزول آیات و سور قرآن اند. برخی از مفسران برای تعیین ترتیب صرفاً به این روایات توجه دارند؛ ولی عده ای...

سوره نصر در دیدگاه اندیشمندان علوم قرآنی به آخرین سوره‌ی قرآن مشهور است. روایات فراوان مبنی بر آخر مانزل بودن این سوره و نزول آن در آستانه‌ی رحلت پیامبر(ص) نیز مؤیدِ این دیدگاه مشهور است. از دیگرسو مورخان نزول سوره نصر را پس از فتح مکه گزارش کرده‌اند که این دیدگاه نیز با روایات فراوانی که از نزول سوره نصر در فتح مکه یا دو سال پیش از رحلت پیامبر(ص) خبر می‌دهند، تقویت می‌گردد. مؤیدات هریک از دو دی...

قرآن مهمترین واصلی ترین کتاب هدایت بشر است ولازمه بهرمندی از این کتاب آسمانی ،فهم وشناخت آن است. تفسیر قرآن بر مبنای تاریخ نزول بهترین روش برای ارائه تفسیر روشن و درست یک متن زمانمند می باشد و امکان فهم زنده و روز آمد و قابل انطباق قرآن بر موضوعات مختلف را فراهم می کند. اگر بخواهیم در هر عصری در جوامع انسانی تحولات سازنده ومهمی پدید آوریم بایستی از روش ترتیب نزولی بهره جوید .در این نوشتار به آی...

اطلاع از سبب نزول آیات، مفسر را در تفسیر دقیق آیات، اطلاع از مصادیق آن، آشنایی با ناسخ و منسوخ و عام و خاص آیات و ... یاری می دهد. اما از آنجا که روایاتِ حاوی سبب نزول، مانند سایر اسناد تاریخی دستخوش تغییر و تبدیل در گذر زمان شده اند، نیاز به بررسی دقیق و تأیید صحت از نظر متن و سند و نیز تناسب و هماهنگی با آیه مربوطه دارند. در این تحقیق صحت و سقم روایات سبب نزولی که در تفسیر «مجمع البیان» از مرح...