مرثیه که قدمتی به اندازه انسان و تاریخ او دارد، انواع متفاوتی را در بر می‌گیرد همچون مراثی شخصی، رسمی و مذهبی. ارزش عاطفی هر یک از انواع مرثیه با توجه به جهت‌گیری و مخاطب آن متفاوت است. در این نوشتار به بررسی دو مرثیه می‌پردازیم که هرچند در شمار مراثی رسمی می‌گنجد اما از تأثیرگذاری خاصی برخوردار هستند. فرخی و بحتری در سوگ سلطان محمود و متوکل، خلیفه ع...

این مقاله در پی پاسخ به‌ سوال چرایی بی­ثباتی در عرصه سیاسی مصر در تحولات موسوم به‌ بهار عربی در بازه زمانی ژانویه 2011 تا کودتای ژوئن 2013 است. بر اساس نظریه کنش جمعی چالز تیلی، مدعای مقاله آن است که این بی­ثباتی‌ها نتیجه ائتلاف‌‌های سست و شکننده‌ای است که میان گروه‌های سیاسی مصر شکل گرفته بود. فرضیه پژوهش نیز با نظریه­ بازی­‌ها مورد داوری قرار گرفته است. چهار بازیگر اصلی عرصه سیاسی مصر اخوان ا...

حمام به عنوان یکی از شاخصه‌های حائز اهمیت شهرهای اسلامی- ایرانی علاوه بر کارکردهای اجتماعی و گاهی علمی و فرهنگی، در امر سیاست نیز محل رجوع بوده است. این موضوع به حدی اهمیت دارد که می‌تواند به فهم تاریخ تحولات سیاسی تاریخ ایران در سده‌های میانه اسلامی کمک کند. این پژوهش به روش توصیفی–تحلیلی در پی پاسخ به این سئوال اصلی بوده است که کارکردهای سیاسی حمام در سده‌های میانه تاریخ ایران چیست؟ یافته‌های...

یکی از اقدامات عمر تعیین افرادی از صحابه قریش به منظور خلافت بود. وی شش تن از مهاجران را در شورای خلافت قرار داد و اعلام کرد که فقط این افراد شایستگی خلافت رسول الله (ص) را دارند. نکته درخور توجه و تأمل این است که این افراد، به جز علی (ع)، هم در دوران خلافت عثمان و هم در عهد خلافت علی (ع) تابع خلیفه وقت نبودند و دردسرهای بزرگی برای جانشین رسول خدا (ص) ایجاد می کردند. در این مقاله با روش تحلیلی ...

قرآن کریم برخوردار از وجوه مختلف اعجاز بیانى، تشریعى، علمى اخبار غیبى، آفرینش‏هاى هنرى و... مى‏باشد. اما در عین حال عالمان و اندیشمندان قرآنى بر این باورند که وجوه اعجاز قرآن تنها منحصر به این وجوه نمى‏باشد و این راه به روى همه انسان‏ها گشوده است تا با تدبر و تأمل بیشتر در قرآن وجوه دیگرى از اعجاز آن را آشکار سازند. یکى از مباحثى که در قرن اخیر از سوى بعضى قرآن پژوهان مطرح شده است، نظریه «اعجاز...

احمد محمدپور، استادیار جامعه شناسی دانشگاه واندربیلت *   جلیل کریمی، استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه   مهدی علیزاده، کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان   ابوبکر شریعت‏پناه، کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان     چکیده   این مطالعه با هدف بررسی نگرش نسبت به پایبندی به شیوه‏های ازدواج سنتی در بین دانشجویان روستایی و شهری و نقش عوامل فرد ـ محیطی بر آن انجام شده...

پس از فراگیر شدن موج سوم مهاجرت نخبگان در ایران، از سال 1376 به بعد موضوع توسعه سرمایه انسانی نخبه و پیشگیری از مهاجرت نخبگان مورد توجه پژوهشگران، نویسندگان و مدیران جامعه ما قرار گرفت. این مقاله پس از طرح چهارده رویکرد نظری مرتبط با موضوع نخبگان، تلاش دارد از طریق فراتحلیل کیفی مطالعات انجام شده در داخل کشور، به نظریه مشترک و بنیادین آن ها دست پیدا کند.  پژوهش حاضر ضمن نیل به نظریه جاذبه ـ داف...

یافتن مشابهت‌ها و نقاط همگون اوصاف و شرایط حاکم در نظام سیاسی اهل سنت و ولایت‌فقیه در اندیشه شیعی مهم‌ترین دغدغه این مقاله است. نگارنده اذعان دارد، مبانی مشروعیت ولایت‌فقیه، بنا بر مشهور، نصب الهی است و خلیفه سنی بر مبنای انتخاب مردمی الهی منعقد می‌گردد؛ با این توصیف، معتقد است در مرحله تحقق عملی ولایت‌فقیه، اوصاف و شرایطی حاکم است که در اندیشه سنی همان ویژگی‌ها را ...

هریک از مورخین متقدم براساس باورهای خویش به گزارش وقایع صدر اسلام پرداخته ­اند. یکی ازآن حوادث، قتل خلیفه سوم است که پدیدآمدن عثمانیه را درپی داشت. باتوجه به گزارشهای مختلفِ قتل عثمان ونقش امیرالمومنین(ع)، پژوهش درصدد پاسخ به این مسأله است که اختلاف گزارش در این ماجرا ناشی از چیست؟ اهمیت مسأله از این جهت است که بررسی زمینه، اصل و پیامد‏ حادثه، مشخص می­کند که­هر مورخی باچه پیش­زمینه­ای به طرح ماج...