یکی از دلایل گرایش شاعران معاصر عرب به استفاده از اصطلاحات و نمادهای عرفانی، تمایل بیش از اندازة این شاعران به مکتب رمانتیسم و حزن عمیقی بود که شاعران این مکتب، آن را فریادمی‌زدند. محمّد الفیتوری، شاعر سودانی که در برهه‌ای از زندگی شعری‌اش از مکتب رمانتیسم متأثرشد، برای بیان اندوه (درد) درونی متعالی و تجربة عرفانی خود، به استفاده از زبان صوفیانه روی­آورد. او در قصیده «اوراق طائراللیل»، پرنده را ...

سید علی صالحی، شناخته ‌شده‌ترین نماینده‌ی شعر گفتار است که در زبان محاوره، ظرفیت و قابلیت‌های تازه و شاعرانه‌ای را جُست‌و‌جو کرده‌است. شناختِ مناسبی که وی از زبان محاوره دارد و توفیقی که در بهره‌مندی خلاقانه از آن یافته، منجر به ارائه‌ی گونه‌ی تازه و متفاوتی از شعرِ نو شده که خواص گفتاری را به عنوان اصلی‌ترین مختصه‌ی خود، حفظ می کند. صالحی زبان عامیانه را به بستری برای کُنش‌های شاعرانه تبدیل کرده؛ ...

در اواخر عهد اشکانی با طرد عناصر فرهنگ یونانی، گام هایی در جهت ایجاد باورهای ملی برداشته شد. ساسانیان با پی جویی میراث بازمانده از کیانیان، تلاش نمودند تا یک باور عمیق ملی در سرزمین­های زیر سلطه خود به وجود بیاورند. یکی از وجوه تلاش های ساسانیان در تاریخنگاری تبلور یافت. ایشان تاریخنگاری خود را بر پایه تکوین هویت ملی پایه ریزی نمودند. به نظر می رسد ساسانیان به فراست دریافته بودند ایجاد یک حکومت...

روایت­پردازی یکی از عناصر برجستۀ اشعار مهدی اخوان ثالث، شاعر نوپرداز معاصر است. این مقاله براساس نظریۀ زمان در روایت، به بررسی زمان در برجسته­ترین اشعار روایی اخوان می­پردازد. منظور اصلی نظریۀ زمان در روایت بحث زمان­بندی روایت است که بر اساس نظریۀ ژرار ژنت در سه محور نظم، سرعت روایت و بسامد شکل می­گیرد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد درنگ (گسترش روایت)، گذشته­نگری، آینده­نگری و بسامد مکرر از مهم­ت...

هنر فلسطین در دهه های اخیر، خاصه در حوزه ی نقاشی، با گرایش به «نمادگرایی» به ارائه ی مفاهیم ارزشی پرداخته، هرچند تأثیرات غیرمستقیمِ مدرنیسمِ غرب را هم تجربه نموده است. نمادهای نقاشی فلسطین که طیف گسترده ای از عناصر و پدیده ها را شامل می شوند، در مواردی همسو با مضامین رایج و در مواقعی به دلیل شرایط خاص اقلیمی، سیاسی و مذهبی، مختص هنرمند فلسطینی اند. در این میان نقش مایه ی «کاکتوس»، از ظرفیت های بی...

درک درست از متون مختلف ادبی و پی­بردن به معانی باطنی آن، منوط به فهم صحیح و عاری از استنباط­های مغشوش است. از جمله متونی که علاوه بر معانی ظاهری نیاز به تبیین وجوه مختلف و تعابیر گوناگون دارد، متون عرفانی است؛ لذا موضوع تشریح در این متون به خاطر مسائل فوق الذکر، اهمیت مضاعفی دارد. این در حالی است که شاعران و عارفان برای بیان مافی­الضمیر خود بعضاً از اصطلاحاتی مضمون­آفرینی یا نمادپردازی کرده­اند ...

شعر نوعی اجرا به‌وسیله کلمات است و هر چه شاعر در گزینش واژگان وسواس و دقت بیشتری داشته باشد، در انتقال تجربیات خود موفق‌تر خواهد بود. از سوی دیگر، واژه‌هایی در فرهنگ و زبان وجود دارد که از راه تناسب یا تضاد به شبکه تداعی خیال شاعر وارد می‌شوند، یا از طریق ایهام، ایهام تناسب، ایهام تضاد و... سبب ایجاد هماهنگی و موسیقی معنوی شعر می‌شوند. از جمله این واژگان، زوج‌های شعری هستند مانندآه و آیینه، سنگ...

سرودة اوراس از جمله سروده‌های مهم و ماندگار شعر معاصر عربی، اثر «احمد عبد المعطی حجازی» است که ضمن تمرکز شاعر بر شکست پی در پیِ عرب­ها و ترسیم سیر قهقرایی آن امت، می‌کوشد از انقلاب الجزائر الهام گیرد تا نسل امروز را به رستاخیز و قیام وادارد. حجازی در این سروده مروری دردمندانه از سرگذشت امت عربی به مخاطب ارائه می­دهد؛ اینکه چگونه از آن عزت و عظمت نخستین دور ماندند و به تباهی کشیده شدند، شایسته اس...

آثار هنری ایران،از جنبه‌های گوناگون همواره مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته ‌است. سفالینه‌های منقوش از دیرباز به عنوان نمادی از هنر ماندگار انسان، مطرح بوده است. از گذشته تا به حال به‌کارگیری هنرهای تزیینی به‌ویژه نقوش هندسی در تزیینات معماری، سفالگری و... امری رایج بوده است. نقوش سفالینه‌ها که بسیاری از آنها با نقش‌مایه‌های هندسی پرداخته شده‌اند، همواره بیانگر دیدگاه‌ها، مفاهیم نمادین و ارتباطات...

عنوان شعر، حکم شناسنامه‌‌ی شعر را دارد که برای بررسی و سخن گفتن در مورد یک شعر میان منتقدان و دیگر افراد مهم محسوب می‌شود. هدف این مقاله بررسی چگونگی نام‌گذاری عنوان شعر در ادبیات سنتی و معاصر است. این نام‌گذاری‌ها در شعر سنتی و معاصر تفاوت‌های چشمگیری با هم دارد. در گذشته چندان به نام‌گذاری شعر توجهی نمی‌شده است. البته از میان قالب‌های سنتی، در نام‌گذاری قصاید نسبت به قالب‌های دیگر تأکید بیشتر...