دراین مقاله به بررسی تطبیقی دیدگاه ملاصدرا واسپینوزا درباره چیستی وجاودانگی نفس پرداخته شده است . ملاصدرا واسپینوزا باتوجه به اصول ، تعاریف وروش فلسفی خود به بقای نفس معتقدند وآن را جاویدان می دانند ملاصدرا برای جاودانگی نفس ازاصل حرکت جوهری استفاده می کند واسپینوزا از اصل صیانت ذات ( کوشش برای حفظ ذات ) بهره می گیرد . اسپینوزا نفس راجوهر نمی داند بلکه آن را صفت یا حالتی ازعلم خداوند بشمار می آ...

ملاصدرا معتقد است نفس در آغاز موجودی مادی است و با حرکت جوهری خود به مرتبه تجرد می‌رسد و پس از طی‌کردن مراتب کمالات و تحولات جوهری، به تجرد کامل نایل می‌آید و از بدن بی‌نیاز می‌شود. در واقع، نفس مولود عالم طبیعت است و قبل از خلقت ابدان وجود ندارد. اما در برخی از احادیث و روایات رسیده از ائمه که از نظر محدثان در حد تواتر است خلقت ارواح و نفوس انسان‌ها پیش از ابدان دانسته شده است. از آنجا...

چکیده: بدون شک اساسی ترین و کلیدی ترین مباحثی که در نظام های معرفتی مطرح می گردد، در ارتباط با مبدأ هستی و تبیین معرفت و تصویری صحیح از اوست. در این خصوص دیدگاه های زیادی از سوی متفکران ارائه گشته و هر فرقه و مشرب با نظر به مبادی و مبانی عقلی خاص خود، به طرح نظریه پرداخته است. به دیگر سخن، در یک برآیند کلی، طیف وسیعی از دیدگاه های عقل گرایانه تا شهود گرایانه وجود داشته است که نماینده ی عقل گرا...

تاریخ دریافت: 15/09/1392 تاریخ پذیرش:  03/12/1392 چکیده آموزش عالی در جامعۀ معاصر از سوی دو گرایش متعارض به‌سوی شغل گرایی و حرفه گرایی کشیده می­شود. این مقاله با تفکیک مفاهیم حرفه و شغل به بررسی ریشه‌های شغل گرایی و حرفه گرایی در دوران مدرن و نسبت آن‌ها با آموزش عالی می­پردازد. پس‌ازاین مرور مفهومی، تأثیر تحولات دهه‌های پایانی قرن بیستم بر پیدایش دو مفهوم شغل گرایی و حرفه گرایی بررسی می‌شود. ه...

از مهم ترین مباحث فلسفۀ دین، مباحث انسان شناختی است، چون انسان هم گیرندۀ دین و هم مخاطب آن است. از رهگذر نگاه ما به انسان، نگاه ما به دین نیز شاید تغییر کند. مقالۀ حاضر نگاه دو فیلسوف، یکی از شرق و دیگری از غرب را در مورد انسان مقایسه می کند. ملاصدرا با طرح حرکت جوهری در مرکز فلسفۀ خود، به تبیین انسان و جهان و نسبت میان آنها پرداخته است. این طرح که بر اصالت وجود مبتنی است، حرکت اشتدادی انسان در...

طبق مبانی حکمت متعالیه، نفس انسانی بعد از حدوث در این عالم، بنا بر استعدادی که دارد، آن به آن از فعلیّتی خارج می¬شود و فعلیّتی جدید می¬یابد و در این سیر به تجرّد می-رسد تا آنگاه که بدن را رها می¬کند و مسیر تکاملی خود را بدون بدن عنصری (دنیوی) ادامه می¬دهد. تلقّی ابتدایی این است که طبق این مبانی، بازگشت نفس به بدن دنیوی در دار دنیا امری ناممکن است؛ و مهم¬ترین دلیل آن نیز قاعدة امتناع تراجع است. اما ...

یکی از پرسشهای عمومی مربوط به افعال الهی آن است که آیا اعمال خداوند دارای غرض و غایت است یا آن که افعال او بدون هیچ غایت خاصی انجام می پذیرد. بحث غایت و علل غایی ارتباط وثیقی با مساله حکمت الهی دارد و از افضل مباحث حکمت به شمار می رود؛ زیرا با ابطال غایات و انکار علیت غایی در دایره وجود، تعطیل عالم از یک فاعل الهی و بلکه اصلاً تعطیل از هرگونه فاعلی در عالم لازم می آید. از اینروست که برخی از حکما...

واکاوی رویکرد ابن سینا در باب حرکت نشان می دهد وی در اثبات برخی اقسام حرکات عرضی و انکار فرایند حرکت جوهری دچار تردید است. این تردید به مبانی فلسفی شیخ در مسئلة اعتباریت ماهیت و اصالت وجود بازمی گردد. بدین بیان که در تفکر سینوی به دلیل نفی تشکیک در ماهیت و اعتقاد به اعتباریت آن، برخی اقسام حرکات عرضی از جمله حرکت در کمیت و حرکت در کیفیت موجودات با نوعی شک و تردید در اثبات قرین می شود. با این وج...