حدیث‏پژوهان برای ارزیابی روایات صحیح از ناصحیح معیارهای گوناگونی را برشمرده‏اند. عرضه حدیث بر مسلّمات تاریخ یکی از این معیارها است. پژوهش‏گران حدیث همواره از معیار مذکور برای ارزیابی احادیث بهره برده‏اند؛ ولی تا کنون اصول و ضوابط عرضه روایات بر مسلّمات تاریخ، به گونه‏ای شایسته مورد توجّه قرار نگرفته است؛ لذا در این نوشتار شروط و ضوابطی برای این معیار برای پالایش روایات بیان گردیده تا روشمندانه از ...

بخش قابل ملاحظه ای از آثار حدیثی شیخ بهایی به دو حوزه نقد و فهم حدیث اختصاص یافته است. وی در حوزه نقد حدیث به نقد اسنادی بر پایه های علوم رجال و درایه پرداخته است. شیخ بهایی در حوزه فهم حدیث از علومی چون لغت، نحو، فقه، اصول فقه، تفسیر، کلام، اخلاق، عرفان بهره برده و به شرح احادیث بر اساس اصول و قواعدی چون التزام به ظاهر متن، فهم عرفی، سیاق، فهم مشهور، آیات مرتبط، روایات مشابه، احادیث عامه، آثار...

از آنجا که نهج البلاغه، متنی ادبی در حد اعلای بلاغت است، و از سویی واژه، بن مای? ادبیات به شمار است، ناگزیر، شارح می بایست، پیش از هر اقدامی، به تفسیر الفاظ غریب و بیان مفردات آن همت ورزد. ابن ابی الحدید نیز به عنوان بزرگترین و مشهورترین شارح این کتاب ارزشمند و ماندگار، به تفسیر واژگان و بیان الفاظ غریب آن توجه ویژه ای مبذول داشته، و اساس شرح خود را بر آن نهاده است. از این رو، در این مقاله، به ...

از آنجا که نهج البلاغه، متنی ادبی در حد اعلای بلاغت است، و از سویی واژه، بن مای? ادبیات به شمار است، ناگزیر، شارح می‌بایست، پیش از هر اقدامی، به تفسیر الفاظ غریب و بیان مفردات آن همت ورزد. ابن ابی الحدید نیز به عنوان بزرگترین و مشهورترین شارح این کتاب ارزشمند و ماندگار، به تفسیر واژگان و بیان الفاظ غریب آن توجه ویژه ای مبذول داشته، و اساس شرح خود را بر آن نهاده است. از این رو، در این مقاله، به ...

مقصود ما از بررسی واژه پژوهی در تفسیر گرانقدر المیزان معطوف به بررسی مبانی، قواعد، منابع و در نهایت سبک و روشی است که علامه جهت نیل به مراد خداوند از واژگان قرآن، در پیش گرفته است. اعتقاد به وحیانیت الفاظ، گزینش وچینش الفاظ قرآن، عدم وقوع تسامح وتساهل در الفاظ قران و نیز رعایت سطح مخاطب از جمله مهم ترین پیش فرض ها و مبانی واژه پژوهی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان است. از منظر علامه برای فهم کل...

چکیده نظریه ی کارکردگرایی یکی از چند نظریه ی کلاسیک در جامعه شناسی است که چارچوب روش شناختی آن را امیل دورکیم پایه گذاری کرده و گستره ی آن از فرانسه، به کل اروپا و آمریکا بسط یافته است. این مقاله ابتدا به بازسازی، نقد و بررسی ساختار منطقی تبیین کارکردی پرداخته، سپس تفاوت این نظریه را با تبیین های غایت شناسانه، فایده گرایی و پراگماتیسم بیان می کند. ابهام در واژگان کلیدی این نظریه (وضعیت بهنجار، ...

نهضت بیداری اسلامی درکشورهای عربی و حملة عراق به ایران، به عنوان رخدادهای بزرگ قرن بیستم، طبع شاعران را تحت الشّعاع قرار داده است؛ آنان همدوش رزمندگان به پاخاستند و در قالب واژگان، مضامینی همچون شهادت و استقامت در راه حق را در برابر مضامینی چون ظلم و استعمار قرار داده‌ و بدین نحو تصاویری را که یا دارای بار عاطفی مثبت است و یا حقیقت و حالتی منفی دارد، خلق کرده‌اند؛ نگریستن از این زاویه به شعر معا...

در منابع روایی اهل سنت، فضایلی بی شمار درباره اهل بیت عصمت و طهارت(ص) نقل شده و رجالیان و حدیث پژوهان این مکتب، دیدگاه هایی متفاوت درباره این نوع احادیث داشته اند.حاکم نیشابوری (م.405ق.) در بخشی از کتاب خود به نام مستدرک، برخی فضایل اهل بیت(ع) را ذکر کرده است؛ در مقابل، ذهبی(م.748ق.) در کتاب تلخیص المستدرک، روایت های نقل شده از حاکم را نقد کرده و در نهایت، دسته ای از آن ها را تضعیف و ابطال کرده...

بررسی روش اطمینان به صدور حدیث، تاریخی همپای عصر صدور حدیث دارد. اعتبارسنجی احادیث در بین اصحاب امامیه در دوره­های مختلف امری رایج بوده است. نقد محتوای آموزۀ منسوب به امام(ع)، معیار اعتبار‌سنجی در دوران ائمه(ع) و محدثان پیشین شیعه است. در این پژوهش، عوامل رویکرد اعتبار‌سنجی مبتنی بر نقد محتوای آموزه­های منسوب به امامان شیعه و پیامدهای آن بررسی و بر این نکته تأکید شده است که این روش، معیار پیشین...

«منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه» اثر مرحوم میرزا حبیب الله خوئی از شروح مهم و برجسته‏ی نهج البلاغه در تاریخ شرح نویسی بر این کتاب گرانسنگ محسوب می‏شود. این اثر که در اواخر دوره‏ی قاجار به نگارش درآمده دارای ویژگی های خاصی است که آن را از دیگر شروح متمایز می کند و به همین دلیل در میان شروح نهج البلاغه جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. تبیین و بررسی ویژگی‏های این شرح در سه بخش انجام گرفته...