مبانی معتزله در نقد متون روایات در  دو حوزه عقلی و نقلی قابل بررسی می باشد.این گروه ضمن اعتقاد به تعامل بین عقل و نقل، قرآن را به عنوان مرجع متقن، معیار نخست درتشخیص صحت روایاتبه شمار می آورند و به دنبال آن با اعتبار بخشی به سنت به عنوان یکی از ادله شرعی، از آن جهت تشخیص حدیث صحیح استفاده می نمایند. علاوه بر مبانی نقلی از نظر این گروه، عقل به عنوان منبع معتبر در دریافت های دینی، نقش مهمی در فهم...

مسلمانان با همه اختلاف هایی که در زمینه های اعتقادی و فقهی باهم دارند، اما در کلّّیت موضوع مهدویت و اینکه آیند? بشریت سرانجام به حکومت جهانی مهدی موعود# ختم می شود باهم اشتراک نظر دارند اما در بعضی از جزئیات و مصادیق آن مانند ولادت مهدی موعود(عج) در بین مسلمانان اختلاف نظرهایی وجود دارد. پیروان مکتب اهل بیت بر خلاف اکثر اهل سنت معتقدند که مهدی موعود متولد شده است و تاکنون زنده می باشد وبر اثبات ...

دانش اعتقادات متکفّل استنباط، تبیین، اثبات و تنظیم آموزه های اعتقادی و نیز رد شبهات و رد مکاتب دیگر است. در این میان، تبیین اعتقادات از اصول ویژه ای پیروی می کند و بر روش هایی استوار است. اصول حاکم بر تبیین خود به چهار دسته تقسیم می شوند و ذیل هر دسته، چند اصل کلی مورد بررسی قرار می گیرند. سپس، روش های تبیین اعتقادات در پنج دسته طرح و بررسی می شوند. در نهایت، نتیجه گیری کلّی و مختصری از مجموعه...

مهدی منفرد* مسأله خداشناسی و اثبات وجود خداوند، از مسائل اصلی دین مبین اسلام است. هر انسانی به اندازه استعداد و توانایی های ادراکی که دارد، درباره خداوند می اندیشد و با اندیشه و فکرش، ایمانش شکل می‏گیرد. خداوند در قرآن کریم، پیامبر اسلام و ائمه معصومین^ به شیوه های گوناگون، مسأله خداشناسی و اثبات خداوند را مطرح نموده اند. علی بن ابراهیم قمی، یکی از مفسرینی است که امامین عسگریین‘و بخشی از دوران ...

چکیده مسأله امامت و خاتمیت یکی از مباحث سرنوشت ساز در حوزه دین شناسی است . اهتمام بسیاری از فیلسوفان و متکلمان با رویکردهای متفاوت به مسأله « رابطه میان امامت و خاتمیت» نشان دهنده اهمیت این موضوع است. از آنجا که مسأله خاتمیت و امامت مستند بر شواهد عقلی و نقلی فراوان –اعم از قرآن و روایت- میباشد این موضوع جزء ضروریات دین اعلام شده است. درباره تفسیر و رابطه آن دو، رهیافتهای مختلفی وجود دارد و نس...

قاعده لطف یکی از مسائل مهم در کلام اسلامی به شمار می رود که متکلمان در طول تاریخ به بررسی آن پرداخته اند. گروهی از متکلمان از جمله اشاعره به مخالفت با این قاعده پرداخته اند و لطف را بر خداوند متعال واجب ندانسته اند. اما متکلمان امامیه و اغلب معتزله این قاعده را پذیرفته اند. این پایان نامه به بررسی تطبیقی دیدگاه های برخی از متکلمین متقدم و متاخر امامیه درباره ی قاعده ی لطف می پردازد. از متکلمین ...

کلام اجتماعی را می¬توان شاخه ای از الهیات اجتماعی دانست که هدف آن ساختن نظام واره¬ای از اعتقادات برای خصوصیت در یک جامعه مومنانه پویاست.بررسی نظرات آیت الله بهشتی در بحث آراء کلام اجتماعی با تحلیل آثار ایشان محور اصلی این پژوهش است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می¬باشد.مهمترین مسائل مورد پژوهش در این تحقیق نبوت، امامت، حکومت، وحدت و عدالت در اسلام از جمله مباحث کلامی بررسی شده در آراء ا...

این مقاله سخن منثور صوفیانه را در دو گونۀ متقابل رده بندی می کند: یکی سخن مغلوب و دیگری سخن متمکّن. دو اصطلاح مغلوب و متمکّن را برخی از صوفیان در آثارشان به کار برده اند. بنیاد تفاوت های این دو گروه از متن ها عبارت اند از: خاستگاه معرفتی، منبع آگاهی، محتوای متن و نقش و کارکرد زبان در گفتمان نثر عرفانی. متن های متمکّن حاوی مفاهیم اجتماعی و برآمده از آگاهی ایدئولوژیک و عقاید گروه صوفیان اند، آن ها و...

این مقاله سخن منثور صوفیانه را در دو گونۀ متقابل رده بندی می کند: یکی سخن مغلوب و دیگری سخن متمکّن. دو اصطلاح مغلوب و متمکّن را برخی از صوفیان در آثارشان به کار برده اند. بنیاد تفاوت های این دو گروه از متن ها عبارت اند از: خاستگاه معرفتی، منبع آگاهی، محتوای متن و نقش و کارکرد زبان در گفتمان نثر عرفانی. متن های متمکّن حاوی مفاهیم اجتماعی و برآمده از آگاهی ایدئولوژیک و عقاید گروه صوفیان اند، آن ها و...

نفس انسان مهم ترین بخش وجود بشری است که در طول تاریخ همواره مورد بحث و گفتگو بوده است. مادی انگارانِ نفس انسانی به انگیزه های مختلف سعی دارند یا وجود نفس را انکار نمایند یا آن را مادی و خارج از عالم مجردات بشمارند. علامه طباطبایی(ره) با استدلال های مزجی، هم وجود نفس و هم تجرد آن را به اثبات می رساند. ایشان نفس را موجودی مجرد می داند که موطنی غیر از عالم طبیعت دارد. نفس مجرد در نگاه ایشان با ابزا...