خطیب مشهور و معاصر شیعی عراق، احمد وائلی، از احیاگران فرهنگ قرآن کریم و شیفتگان سیره ی رسول الله(ص)و اهل بیت(علیهم السّلام)؛ از جمله امام حسین(ع)  در جهان اسلام بود. وائلی بابرشمردن منقبت های امام حسین(ع) ، از جمله؛ عزّتمندی، جوانمردی، قهرمانی، استواری، پایداری و دادگستری ، ایشان را عامل بیداری ملّت­های ستمدیده و معیار تشخیص حقّ از باطل می­داند. وی، امام حسین(ع) را، منبع الهام بخش مسلمانان، بلکه تم...

هرچند صاحب نظران تعریف دقیق و صریحی از سبک و سبک شناسی ادبی به دست نداده اند امّا با نگاهی کلّی می توان آن را به عنوان روشی خاص برای ادراک و بیان افکار به وسیلۀ الفاظ و واژه ها تعبیر کرد. در تحلیل سبکی یک متن عناصر آن مشخّص و سپس پیوند و تأثیر متقابل آنها بررسی می شود. دراین مقاله به بررسی سبک شناسانه گروهی از آثار ادبی با عنوان «حماسه های دینی» پرداخته می شود. از آنجا که هر اثر ادبی ضمن برخورداری...

انسان با توجه به حضور جنبه ای الهی، یعنی روح، در وجوده خود، این توان را دارد که با خدای خود نوعی ارتباط معنوی داشته باشد. این ارتباط در حقیقت بین خدا و خود انسان به وقوع می پیوندد و نیازی به «غیر » نیست. اما گاهی مقدماتی لازم است تا این ارتباط برقرار شود: دیدن چیزی یا انجام دادن عملی که نوعی تجربه به حساب می آید می تواند مقدمه ای برای یاد خدا و برقراری ارتباط معنوی با او باشد. هر تجربه ای که در...

توفیق زیّاد و نصرالله مردانی، شاعران متعهّد و مبارزی هستند که در زمانه ای پر از ظلم و آشوب می زیستند. اوضاع آشفته ی فلسطین و ایران، این دو شاعر را به سوی ادبیات مقاومت سوق داد و از آن ها شاعرانی مبارز ساخت که هنر خود را وسیله ای برای مبارزه و پاسداری از سرزمینشان قراردادند. بررسی تطبیقی دیوان آن دو نشان می دهد که شرایط اجتماعی و سیاسی موجب گردید که در سروده های آن ها همانندی های زیادی دیده شود...

هدف ما در این مقاله ترسیم نقش مهم منابع عربی در شرح و تفسیر متون ادب فارسی و تبیین مبانی فرهنگ ایرانی است زیرا بسیاری حقایق مربوط به فرهنگ و ادب ایران زمین در لایه های ستبر متون عربی مدفون شده و محققان ما توجه کم تر بدان دارند. این در حالی است که در شرح متون ادب فارسی، استناد به متون عربی به گونه ای صورت می گیرد که نه تنها نقشی در تبیین سرچشمه های فکری ایرانیان ندارد بلکه موجب کج فهمی و تفسیر ن...

انسان با توجه به حضور جنبه ای الهی، یعنی روح، در وجوده خود، این توان را دارد که با خدای خود نوعی ارتباط معنوی داشته باشد. این ارتباط در حقیقت بین خدا و خود انسان به وقوع می پیوندد و نیازی به «غیر » نیست. اما گاهی مقدماتی لازم است تا این ارتباط برقرار شود: دیدن چیزی یا انجام دادن عملی که نوعی تجربه به حساب می آید می تواند مقدمه ای برای یاد خدا و برقراری ارتباط معنوی با او باشد. هر تجربه ای که در...

منظومه­های حماسی دینی و مذهبی از جملۀ آثاری هستند که با وجود کمیّت قابل توجه در ادب فارسی چندان مورد عنایت مصحّحان و پژوهشگران قرار نگرفته­اند و شاید از دلایل کم­توجهی به این آثار، ناشناختگی آنها در میان جامعۀ ادبی باشد. در طول تاریخ ادبیّات فارسی، منظومه­های حماسی دینی متعدّدی با موضوع وقایع دینی و جنگ­های صدر اسلام، زندگی و شرح احوال ائمّۀ اطهار و شخصیت‌های برجسته و تأثیرگذار مذهبی سروده شده‌است. ...

بغداد یکی از اصلی‏ترین مراکز تجمّع شیعیان امامی است که در طول سده‏های متمادی به مکان مناسبی برای رشد فرهنگ تشیّع در عرصه‏های حدیثی، تفسیری، فقهی و کلامی تبدیل شده است. در میان جریان‏های نیک‏شناختۀ امامی در بغداد باید از «جریان اهل ادب» یاد کرد که به رغم جایگاه مهم در تاریخ فکر امامیه، مورد کم‏توجهی قرار گرفته است. لذا، این نوشتار برای نخستین بار به بازشناسی این جریان کم‏شناختۀ امامی در بغداد می‌پ...

کتاب صبح الاعشی، نوشته قلقشندی (9 ه.ق) که اصول نامه نگاری رسمی در عصر مملوکی را شرح می دهد منبعی غنی برای مطالعات ادب­ورزی تاریخی است. این مقاله با تکیه بر اصول ادب ورزی لیچ و الگوی ادب ورزی بیمن، پرده از شیوه های رعایت ادب که تابعی از روابط قدرت هستند در نامه نگاری عصر مملوکی برمی­دارد. نتایج نشان می دهد الگوهای ادب ورزی استفاده شده در این نامه ها با الگوی «تحقیر خویش و تعظیم مخاطب» که بیمن از...

در ادبیات تعلیمی، فضایل اخلاقی به شیوه‌هایی هنرمندانه آموزش داده می‌شود.«صبر و شکیبایی»‌یکی از نمونه‌های صفاتِ نیک انسانی است‌ که در ادب منظوم و منثور فارسی مطرح و در قالبهایی زیبا و با مضمون‌پردازیهایی ظریف بیان گردیده است. بردباری، برای رسیدن به هدف، نوعی انتظار و مقاومت برای گشایش است که در آموزه‌های دینی سابقه داشته و در نزد بزرگان ادب ‌فارسی با سه گرایشِ اخلاق دینی و انسانی در آثار شاعرانی چ...