چکیده علوم بلاغی که مجموعه معانی، بیان و بدیع را در بر می گیرد؛ نقش مهمی در بیان کلام دارد. با توجه به قواعد و اصول علم معانی، جمله ها به دو بخش خبری و انشائی تقسیم می شود و غرض اصلی (اولیه) یا غرض های ثانویه را می رساند. با توجه به این که تمام جمله ها در انتقال مفاهیم اهمیت ویژه ای دارند و در مورد آن ها، جای تأمل و بررسی وجود دارد؛ این پژوهش به بخش جمله های خبری و اغراض ثانویه آن پرداخته است...

زمانی­که گوینده یا نویسنده، سخنانی را بر زبان یا صفحه کتاب، جاری می­سازد و با کلام خودگروه خاصی را مخاطب قرار می­دهد، بی گمان با گزینش واژگان ویژه در پی تحقق اغراض خاصی است و با توجه به این اغراض است که واژه ها، جمله ها، ساختارها و اسلوب های خود را تعیین می­کند و در قالب آنها کلام خود را هدفمند ساخته و سامان می دهد.از جمله این ساختارها، اسلوب تهکم و استهزاء است که متکلم در بهره گیری از آن،اغراض...

نعت در اصل برای توضیح و تخصیص منعوت می آید، ولی گاهی از غرض اصلی خود خارج شده و مجازآ در اغراضی چون مدح و ثنا، ذم و نکوهش، ترحم، تعمیم، ابهام، تفصیل، بیان حقیقت و ماهیت موصوف، کشف و تأکید بکار می رود. نگارنده در این مقاله، کوشیده است با استفاده از منابم معتبر نحوی و بلاغی، اغراض مجازی و بلاغی نعت رامورد بررسی قرار دهد.

چکیده علم معانی، یکی از علوم بسیار مهم در ادب فارسی است، که همواره مورد توجه بسیاری از محققان و صاحبنظران بوده است. معانی ثانوی، یکی از مقوله های بسیار مهم در علم معانی است که در انواع جملات امری، استفهامی، اخباری و عاطفی کاربرد دارد. معانی ثانوی قیود استفهامی کیفیت که در این پایان نامه مورد بحث و تفحّص قرار گرفته است به دو علم معانی و دستور زبان فارسی وابستگی تام دارد. هدف از این پایان نام...

این پژوهش به ادبیات زنان و ویژگیهای آن در عصر صدر اسلام پرداخته است. از آنجایی که نگارش تاریخ ادبیات عرب مرد سالار بوده ، یافتن آثار ادبی و شعری زنان در مواردی با مشکلات فراوانی روبرو بوده است . لیکن در دوران معاصر و در نتیجه ی مطالعات و پژوهشهای متعدد ، نقش زنان در ساحت شعر و ادبیات تا حدودی متجلی شده و تعداد قابل توجهی از منابع به بررسی شعر زنان پرداخته اند. با بررسی شعر زنان می توان دریافت ک...

چکیده یکی از فنون شعری که قسمت قابل توجهی از شعر همه ی عصرهای ادبی و از جمله عصر مملوکی را به خود اختصاص داده, فن هجو است. این غرض شعری در گذشته غالبا در پی نبردهای شخصی و قبیلگی به وجود می آمد و یکی از راه های مبارزه و کسب درآمد بود. همراه با گذر زمان هجو نیز دچار تغِیراتی شد و در هر دوره ای ویژگی-های خاص خود را پیدا کرد. هجو ابتدا با قطعاتی کوتاه آغاز گردید و برای دفاع از فرد و قبیله بکار می ...

یکی از کتابهای ارزنده اجتماعی و سیاسی فارسی اغراض السیاسه اثر ظهیری سمرقندی، نویسنده نامدار سده ششم هـ.ق، است که جعفر شعار آن را در سال 1349 تصحیح و منتشر کرده است. متن مصحّح شعار که تا امروز تنها چاپ کتاب است، به دور از کاستی ها و لغزش ها و اغلاط چاپی و غیر چاپی نیست. در جستار حاضر صورت درست پاره ای از اغلاط کتاب به قرائن درون متنی و غیرمتنی نشان داده یا پیشنهاد شده است. در این پژوهش سندبادنامه...

«فن هجا» از فنون شعری است که به طور خودانگیخته یا غیرخودانگیخته، برای آرامش آشفتگی های درونی شاعر همراه با رنجش مهجوّ از وجود وی برمی خیزد. بدون شک در شکل گیری این نوع از شعر، عامل یا عواملی دخالت دارد، همان گونه که در جهت گیری شاعران به سوی نوع معیّنی از شعر، انگیزه ها یا عللی دخیل است. این مقاله تلاش دارد این عوامل را در دو دستة بیرونی و درونی بررسی نماید. در قسمت نخست به بررسی ریشه های هجوگرا...