بنیادگرایی دینی با ارائه قرائت‌های افراطی، ناقص، رادیکال و متن محور از متون دینی در مواجهه با بحران‌های دنیای جدید، مسلمانان را به سوی افراطی‌گرایی سوق می دهد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تاریخی-تحلیلی تلاش می کند به این پرسش‌ها پاسخ دهد که بنیادهای فکری و نظری افراط گرایی در جهان اسلام چیست؟ و علل باز تولید این اندیشه‌ها چه عواملی هستند؟ یافته‌ها حاکی از آن است که افراط گرایی ...

پاکستان به عنوان یکی از مهمترین کشورهای اسلامی، در سه دهه اخیر کانون فعالیت بسیاری از جریان­های افراط­گرا در منطقه جنوب آسیا تلقی شده است. تحولات مهم داخلی، منطقه­ای و بین­المللی از جمله اجرای برنامه اسلامی­سازی ژنرال ضیاءالحق، انقلاب اسلامی ایران، جهاد اسلامی علیه شوروی و اشغال افغانستان و حمله امریکا به افغانستان در سال 2001، تاثیرات عمیقی بر رشد افراط­گرایی در پاکستان داشته است. در سال 2010 ...

تقابل افراط گرایی و عدالت خواهی (تأملی در سیره علوی) حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1 1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خلاصه برای داشتن درکی درست از افراط گرائی می‌توان سیره امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان شاخص عدالت محوری مورد بررسی قرار داد. در پایان د...

ظهور سلفی گری یکی از مهمترین وقایع تاریخ است که فراز و نشیب بسیاری را شاهد بوده و توانسته است بااستفاده از جذابیت هایش در بین تمامی ادیان و توده ها، با شعار بازگشت به اصول اولیه، در برهه هایی از تاریخ تاثیرات فراوانی بر جای گذارد. شکل گیری سلفی گری همچنین یکی از مهمترین رویدادهای ایدئولوژیک تاریخ مسلمانان به شمار می آید، که توانسته است با ادبیات فقهی و کلامی، نیاز به گرایش ها و جریان های سیاسی ...

با شروع قیام های عربی، بسیاری از محققان به شکل گیری دموکراسی و قدرت گیری جریانات دموکراتیک مسلمان در جهان عرب امیدوار بودند و از آن سخن می گفتند با این حال دیری نپایید که خوش بینی ها عملا رنگ باخت و جریانات دموکراتیک اسلام گرا در کوران حوادث و تحولات جا ماندند و در عوض گروه های تکفیری موفق به گسترش و بسط حوزه نفوذ خود شدند به گونه ای که در کمتر از چهار سال پس از آغاز بیداری عربی، ده ها گروه نظا...

از دید بسیاری از پژوهشگران، تشدید افراط گرایی، به ویژه در دو منطقه استراتژیک جهان، یعنی خاورمیانه و اروپا، به نحوی با دین اسلام مرتبط است. مطابق این دیدگاه، ظهور و قدرت گرفتن احزاب افراطی راست و ملی گرای اروپایی در دو دهه گذشته، با حضور فزاینده اسلام در اروپا ارتباط دارد. همچنین افراط گرایی در خاورمیانه و شمال آفریقا، به ویژه پس از ظهور طالبان، القاعده و داعش به موازات عناوینی چون اسلامیسم و جه...

چکیده اعتدال و افراط از موضوع های اساسی جنبش های اسلامی معاصر هستند؛ به بیان ساده، جنبش های اسلامی معاصر، اغلب به اعتدال یا افراط گرایش داشته اند یا در حال نوسان میان این دو طیف بوده اند. یکی از بزرگ ترین جنبش های اسلامی معاصر، اخوان المسلمین مصر است؛ به نظرمی رسد، این جنبش نیز از زمان تأسیس در سال 1928 تاکنون، میان اعتدال و افراط در نوسان بوده است؛ بر این اساس، پرسش اصلی این پژوهش، بررسی دلایل...

این مقاله، حاصل پژوهشی درباره افراط­گرایی فرقه­ای در پاکستان در حد فاصل سال­های 2001 تا 2011 است. پدیده افراط­گرایی، به لحاظ تاریخی، به­طور عمیق از تحول­های منطقه­ای در همسایگی پاکستان، متأثر بوده­است؛ ازاین­رو، هدف این مقاله نشان­دادن سازوکار تأثیر حضور نیروهای نظامی خارجی در افغانستان در گسترش افراط­گرایی فرقه­ای در پاکستان طی سال­های 2001 تا 2011 است. در این مقاله نشان­داده­شده که چگونه ورود...

ایمان نقش تعیین کننده ای در رسیدن انسان به سعادت دارد. بحث دربارة ایمان در حوزة الهیات دارای سابقه ای طولانی است و همواره به صورت موضوعی زنده و اثرگذار در مباحث اندیشمندان مطرح بوده است. بحث بر سر این است که آیا لازم است ایمان و باورهای دینی عقلانی باشند یا خیر. بر این اساس مقالة حاضر در دو شماره، ایمان گرایی را بر دو محور مسیحیت و اسلام با توجه به مبانی نظری آنها مقایسه و نقد می کند. در بخش نخ...

تقابل افراط گرایی و عدالت خواهی (تأملی در سیره علوی) حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1 1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خلاصه برای داشتن درکی درست از افراط گرائی می توان سیره امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان شاخص عدالت محوری مورد بررسی قرار داد. در پایان دوره خلیفه سوم، بسیاری از مسلمانان بر علیه او قیام کردند و فضای تند سیاسی، عده ای را به افراط گرایی سوق داد و با استق...