پروین اعتصامی(1320-1285ش)، از شاعران برجسته ی دوره ی رضاشاهی محسوب می گردد؛ عصری که غلبه ی نظام سانسور و فشار اختناق حاکم بر آن، امکان طرح مستقیم اندیشه های اجتماعی و بیان نقد های سیاسی را به شدّت سرکوب نمود. امّا پروین، با استفاده از شیوه ای خاص و با تکیه بر خلاقیّت هنری و استعداد شاعری خویش به سبکی ویژه در نقد دست یافت که ضمن گریز از فشارهای موجود، آزادی او را نیز در جهان شعری به دنبال داشته است...

زنان در عصر قاجار همچون دوره های پیشین در چارچوب نظام سنتی محصور بودند و تنها در جایگاه همسر و مادر نقش ایفا می کردند. نظام خانواده، هنجارهای اجتماعی و نظام حقوقی، جهان بسته ای را فراهم ساخته بود که در عمل، امکان بروز فردیت را به زنان نمی داد. زن در این مناسبات، مسیر تعیین شده ای را طی می کرد که به تحقق فردیت او نمی انجامید. خانواده، امور مذهبی و خیریه و در مواردی حضور اجتماعی زنان، همه مسیرهای...

فمینیسم، واژه ای فرانسوی به معنی «طرفداری از حقوق زن» و «جنبش آزادی زنان» است که اگرچه با معنای کنونی، واژه ای نوین است، قدمتی به اندازه ی تاریخ دارد. نقد فمینیستی نیز بر آن است تا نقش زنان را در دو محور خالق اثر (زن در مقام نویسنده) و شخصیت خلق شده (چهره ی ارایه شده از زن در آثار نویسندگان)، بررسی کند. محور و گرایش اول با عنوان «نقد زنان» و گرایش دوم با نام «جلوه های زن» مطرح شده است. در این م...

سیداحمد خان از مفسّرین مشهور شبه قاره ی هند است که اندیشه ی نوگرایانه ای پیرامون وحی ارائه می دهد. تلاش او، نوعی آشتی میان رهیافت های غرب و اعتقادات اسلامی است. هدف از این نوشته، نگاهی دوباره به اندیشه ی سیداحمدخان درباره ی وحی، نقد و آسیب شناسی آن است که به روش توصیفی - تحلیلی با رویکردی قرآنی ارائه می شود. سیداحمدخان وحی را از یک سو تجربه گرایانه و از دیگر سو، قرآن را عین کلام الهی دانسته که ه...

یکی از مباحث ادبی،بویژه در ضمن مطالب نقد ادبی،مسئله مکتب های مختلف ادبی با گرایش های فکری گوناگون است.این موضوع در شکل و شیوه ی جدید طبعا نتیجه ی افکار و اندیشه های نو می باشد.از جمله ی مکاتب مذکور«واقع گرایی»یا همان رئالیسم است که بی شک ساختار فعلی آن از مغرب زمین به جاهای دگیر انتقال یافته و در مراکز علمی و آموزشی در رشته های گوناگون از جمله ادبیات،تدریس و درباره ی مسائل و مبانی آن بحث و گفتگ...

یکی از مباحث ادبی،بویژه در ضمن مطالب نقد ادبی،مسئله مکتب های مختلف ادبی با گرایش های فکری گوناگون است.این موضوع در شکل و شیوه ی جدید طبعا نتیجه ی افکار و اندیشه های نو می باشد.از جمله ی مکاتب مذکور«واقع گرایی»یا همان رئالیسم است که بی شک ساختار فعلی آن از مغرب زمین به جاهای دگیر انتقال یافته و در مراکز علمی و آموزشی در رشته های گوناگون از جمله ادبیات،تدریس و درباره ی مسائل و مبانی آن بحث و گفتگ...

برای شناخت هر اثر ادبی و پدید آورنده آن، می توان از ساحت های گوناگون تاریخی، اجتماعی، روان شناسی، فنی ، لغوی، علمی و اعتقادی بدان پرداخت هر کدام از این ساحت ها منجر به کشف زاویه ای از زوایای پنهان هر اثر وصاحب آن می شود که البته هر کدام شیوه خاص و گاه گوناگونی را در بررسی و تحقیق می طلبد. یکی از این شگردها، تتبع در اثر ادبی اوست.درواقع برخی از آثار می توانند صادق ترین ترسیم کننده واقعی زندگی فر...

شمس الدین محمد حافظ شیرازی ازجمله معدود شاعران ایرانی است که با فراتربردن خود به مثابة حلقه ای از حلقه های جبر اجتماعیِ قرن هشتم ﻫ.ق.، بر فراز جریان ها ی اجتماعی زمان ایستاد. حافظ با خروج از نظم به بندکشانندة قرن هشت به نقد ساختار اجتماعی در حوزة ساختار شعر پرداخته است. نخست، نظریة زیبایی شناسی انتقادی را که یکی از دستاوردهای مکتب فرانکفورت آلمان در قرن بیستم م. است مختصر و کوتاه معرفی کرده ایم،...

در مقاله حاضر مسئله اصلی تأمل در نظریات و آرای مکتب کپنهاگ با تکیه و تأکید بر اندیشه های باری بوزان پیرامون امنیت و در نهایت نقد آنهاست. هدف نویسنده از این تحلیل اشاره به چهره ی نوین امنیت (فرهنگی- اجتماعی) در آثار باری بوزان و بررسی آنها در یک رویکرد مقایسه ای با اندیشه اسلامی - ایرانی، می باشد. از این رو سعی خواهد شد به این پرسش پاسخ داده شود که نقش و سهم باری بوزان در بازتعریف امنیت و اشاره ...