این مقاله دربارۀ نظام اخلاقی در منظومۀ فکری دکارت است. در مرحلۀ اول این نوشتار می خواهیم نشان دهیم که حتی اگر بپذیریم دکارت یک نظریۀ منسجم و نظام مند اخلاقی پرورش نداده و به طور خاص تر کتابی مستقل و صریح  درخصوص فلسفۀ اخلاق ننوشته است، اما دغدغه های اخلاقی دارد و میان انواع سبک های زندگی و رفتارهای مختلف تفاوت جدی می نهد. او در آثار گوناگون خود به اصول و مبانی ای اشاره می کند که ما می توانیم بر...

در فلسفه اسلامی نبوت و رسالت با دو اصل عقل و خیال تبیین می شود. ابن سینا نبوت را دارای سه مرتبه دانسته است. نخستین مرتبه، مختص کمال عقل قدسی و قوه عقل نظری است. مرتبه دوم مختص به کمال متخیله و در نهایت هم نبوت مختص به انفعالات خاص جسمانی و قوای محرکه است. وی کمال متخیله را برای تحقق نبوت کافی می داند. اهمیت دادن به متخیله در تبیین معنای نبوت می تواند راه را برای وارد شدن تخیلات شخصی نبی به حوزه...

شرایطی که رعایت آن در مورد شاهد، ضروری است، برخی مربوط به میزان درک و شعور و قدرت تعقّل و تشخیص شاهد است؛ مانند شرط بلوغ و عقل و برخی به اعتماد به شاهد و اطمینان از صحّت گفتار او می باشد مانند شرط عدالت. احراز عدالت شاهد، مورد اتّفاق تمامی فقهاء است. اما در این که عدالت، صِرف حُسن ظاهر است یا این که عدالت مجرّد ترک معاصی است یا این که عدالت عدم انجام معاصی از روی ملکه است یا ملکه ای نفسانی که فرد را ...

موسیقی: قرآن یکی از جنبه های اعجاز بیانی است که می توان از جنبه های مختلفی بررسی کرد. در این جستار به بررسی تاثیر موسیقی و صوت یک کلمه در معنا می پردازیم. با این توضیج که از آن جا که کلمه از حروف تشکیل شده است و حروف صفات اصلی و فرعی متفاوتی دارد و نیز حرکات گوناگونی بر آنها بار می شود، لذا هر کلمه، بسته به نوع حرکات و مد، نوع حروف و صفات و مخارج آن، زیادت و به تبع آن ابدال و ادغام و هم چنین حذ...

اسپینوزا، یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان غرب، در رسالۀ اخلاق، ضمن تبیین ماهیت انفعالات، درمان‌هایی نیز برای آن‌ها ارائه داده است. جورج الیوت، رمان‌نویس بزرگ قرن نوزدهم و مترجم آثار اسپینوزا، در آثار خود بسیار تحت تأثیر اسپینوزا بوده و البته از اسپینوزا نیز عبور کرده است. در مقالۀ حاضر سعی بر آن است نشان داده شود چگونه الیوت در بحث درمان انفعالات، متأثر از اسپینوزا بوده و در عین حال چه تفاوت اساسی‌ای...

غم و شادی از انفعالات و کیفیّات نفسانی محسوب می شوند؛ غم نتیجه تأثّرِ نفس است از حصول امری مکروه و شادی زاد? تأثّر آن از امری مطلوب و دوست داشتنی. پژوهش حاضر، به بررسی دیدگاه حضرت مولانا جلال الدّین، دربار? غم و شادی و معانی و مفاهیم مختلف آن می پردازد؛ بر این اساس ابتدا به غم و متفرّعات آن از قبیل: عوامل ایجاد غم، عوامل برطرف کننده غم و ... پرداخته، سپس واژه شادی و عوامل ایجاد کننده آن را مورد برر...

  خُلق از اقسام کیفیات نفسانی به شمار می‌آید. از آنجا که رفتار و اعمال انسان ناشی از خلقیات اوست و خلقیاتی که برای انسان حاصل می‌شود تاثیر بسزایی در سعادت و کمال او دارد، بحث از کیفیت پیدایش خلق دارای اهمیت است. در این نوشتار ابتدا به بیان چیستی و اقسام خلق پرداخته شده و سپس کیفیت پیدایش خُلق بر اساس دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا مورد تبیین و بررسی قرار گرفته شده است. بر اساس دیدگاه ابن‌سینا، برخی ا...

چکیده ابراهیم منصفی یکی از شاعران پرکار و پرآوازه‌ی جنوب ایران است. او آغازگر شعر نوین فارسی در هرمزگان بوده و بسیاری از گویندگان بعد از خود را تحت­ تأثیر شیوه‌ی سرایش خود قرار داده­ است؛ از این‌رو، کندوکاو در آثار او نه تنها به واکاوی چگونگی سروده‌هایش، بلکه به کشف و بازنمایی درونمایه‌های شعری بخش بزرگی از شاعران این منطقه نیز کمک خواهد کرد. شعر‌های این شاعر، از عناصر فرهنگی و آیینی زادبومش تأ...

چکیده ابراهیم منصفی یکی از شاعران پرکار و پرآوازه ی جنوب ایران است. او آغازگر شعر نوین فارسی در هرمزگان بوده و بسیاری از گویندگان بعد از خود را تحت­ تأثیر شیوه ی سرایش خود قرار داده­ است؛ از این رو، کندوکاو در آثار او نه تنها به واکاوی چگونگی سروده هایش، بلکه به کشف و بازنمایی درونمایه های شعری بخش بزرگی از شاعران این منطقه نیز کمک خواهد کرد. شعر های این شاعر، از عناصر فرهنگی و آیینی زادبومش تأ...