مقامه یکی از شکل های بیانی رایج ادبیات عرب است که در قرن چهارم هجری به دست بدیع الزمان همدانی ساختاری منظم یافته و در فرهنگ و ادبیات جامعه ی اسلامی آن روزگار از پایگاه و ارج ویژه ای برخوردار بوده است . در این جستار به فرهنگ و ادبیات و اندیشه هایی پرداخته شده است که می توان گفت درون مایه ی بیشتر مقامات بدیع الزمان بر اساس آنها شکل گرفته است. بسیاری از مقامه نویسان، از این قالب بیانی ، برای ترویج...

مقامات بدیع الزمان همدانی یکی از ارزشمندترین آثار قدیم عرب به شمار می رود که به سرعت توانست مورد توجه ادبا و حتی عامة مردم قرار بگیرد، چرا که بدیع الزمان توانست با خلاقیت و هوش کم نظیر خود برای اولین بار بسیاری از عناصر داستانی نظیر شخصیت پردازی، حادثه، پیرنگ، صحنه، گفتگو، حقیقت نمایی و... را در آنها به کار بگیرد. شخصیت و شخصیت پردازی، محوری ترین عنصر داستانی درمقامات وحلقةارتباطیبیندیگرعناصر د...

خاصیّت تنوّع واژگان از عـوامل مهم در مقبولیت یک شعر یا نثر محسوب می­شود. تنوّع واژگان از جمله ویژگی­های سبکی است که با مقایسه آن در بین تعدادی از متن ها، می توان با ارائه آمار و نمودارها، عنوان کرد که کدام یک از این متن ها در مقایسه با دیگر متون از غنای لغوی بیشتری برخوردار است؟ بحث حاضر به ارائه یک روش نظری برای مقایسه خاصیت تنوّع کلمات در اسلوب پرداخته و این روش را به شکل عملی میان نمونه هایی از ...

این تحقیق در ابتدا به چگونگی پیدایش داستان و مراحل تطور آن در دوره های مختلف ادبیات عرب پرداخته، و در ادامه با توضیح عناصر داستانی داستانهای نوین به بررسی تطبیقی تک تک آنها در مقامات بدیع الزمان می پردازد. شاید در نگاه اول به دلیل لفظ پردازی در مقامات به نظر برسد که این اثر فقط به قصد لغت نگاشته شده است، ولی بدیع الزمان همدانی با هنرمندی کم نظیر خود، تمام توانش را برای بیان آن در قالبی داستانی ...

قوم عرب، قومی زبان آور و در سخنوری چیره دست بود و زبان و ادب آن ها نیز، مورد توجه اقوام دیگر، به خصوص ایرانیان، قرار داشت. یکی از کسـانی که خدماتی ارزنده به ادب عربی نمود، ابوبکر خوارزمی، ادیب توانمند قرن چهارم، بود که متأسّفانه در اواخر عمر، گرفتار مناظراتی چند با بدیع الزمان همدانی شد که بعدها به خانه نشین شدن و حتی مرگ وی منجر شد. در این رساله، به علل پیدایش این مناظرات، پرداخته شده است. رسا...

شناخت و تحلیل آثار ادبی و نیز زندگی آفرینندگان آن آثار بدون بررسی و تحلیل جامعهو فرهنگی که در سایه آن نشو و نما یافته اند، میسر نیست . به عبارت دیگر، تحقیق و تدقیقدر نحوه معیشت، روابط اجتماعی، باورها، شکست ها و پیروزی ها، دردها و شادی ها، و در کل،فراز و نشیب های جامعه ای که هنرمند در آن زندگی می کند، بررسی دقیق تر و جامع تر زندگیو آثار او را میسر می سازد .بدیع الزمان همدانی، پرچمدارمکتب ادبی نو...

مقامات بدیع الزمان همدانی معروف به «مقامات الکدیة» کتابی است که در قرن چهارم هجری به رشتة تحریر درآمده و از همان دوران تاکنون مورد توجه محققان بسیار واقع شده است. آنان مقامات را از ابعاد گوناگون بررسی کرده اند. ولی ویژگی ساختاری مقامات به گونه ای است که بیشتر اهتمام پژوهش گران را معطوف خود ساخته و سبب شده آنان کمتر به ابعاد معنایی این اثر توجه داشته باشند. به همین سبب، برخی از پژوهش گران معتقدن...

ویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همدانی(358ـ398 هجری) ریشه استوار و ژرفی در زندگی عمومی جامعه ی عصر عباسی دارد، در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی جامعه شناختی به مقا...