در پژوهش حاضر ضمن بررسی توالی بندهای قیدی، به رابطة آن با عواملی چون معنا، کلام، وزن و تصویرگونگی پرداخته ایم. بدین منظور پیکره ای با 1343 جمله حاوی بند قیدی گردآوری کرده ایم که شامل شش نوع بند قیدی زمان، شرطی، سببی، منظوری، نتیجه ای و حالت است. با استفاده از تحلیل آماری درمی یابیم که بندهای قیدی در فارسی در دو جایگاه آغازی و پایانی واقع می شوند و گرایش غالب آنها به قرار گرفتن در جایگاه آغازی ا...

یک نشانه زبانی نشانه ای«تصویری» است اگر نوعی شباهت صوری بین دال و مدلول (به عنوان دو وجه نشانه) وجود داشته باشد.به اعتقاد پیرس مفهوم تصویر فقط متعلق به حوزه واژگان نیست، بلکه می تواند برای اطلاق به شباهت موجود میان ساختار زبان و ساختار دنیای خارج نیز به کار رود.در زبانشناسی شناختی زبان واقعیتی ذهنی و شناختی است.در چنین رویکردی زبان به مثابه پدیده ای است که در سطحی نمادین برآیند پردازش های پیچید...

مطالعات گستردۀ انجام شده در سه دهة اخیر نشان می دهد که ساختار واژی ـ نحوی ساخت های سببی در زبان های مختلف منعکس کنندة ادراک انسان از چگونگی رابطة سبب و نتیجه در رویدادهای جهان خارج است. در این پژوهش، پس از پرداختن به مفاهیم اصلی، ارکان و انواع ساخت های سببی (واژگانی، صرفی و مرکب)، در چهارچوب یافته های کامری (1989)، دیکسون (2000)، و هایمن (1983)، (اصل تصویرگونگی فاصله)، با استناد به شواهد و داده...

استفاده از امکانات تحلیلی یا کلمات نقشی آزاد، یکی از روش های بیان مفاهیم دستوری در زبان های دنیاست. افعال معین از اجزای مهم دستوری هستند که می توانند به صورت کلمات نقشی آزاد در بیان مفهوم دستوری «نمود» استفاده شوند. این افعال همگی از رهگذر دستوری شدگی پا به عرصۀ وجود می گذارند. دستوری شدگی فرآیندی تدریجی است که طی آن واحدهای واژگانی زبان با از دست دادن بعضی مؤلفه های معنایی خود، خصوصیات دستوری ...

در این مقاله، فرایند تبدیل آوایی تکواژ اضافه را از –iبه –a، در بافت تکواژ معرفه نما در ساخت اضافه زبان کردی تحلیل می کنیم.با جمع آوری شواهد از حوزه های تجربی متفاوتی همچون دامنه معرفگی تکواژ معرفه نما، تأثیر معرفگی ضمیرهای اشاره و عملکرد کمیت نمای بافت وابسته در ساخت اضافه، استدلال خواهیم کرد که بافت محرک تبدیل آوایی تکواژ اضافه، بر حسب چینش خطی تکواژها در صورت آوایی، تعریف شدنی نیست؛ بلکه رواب...

چکیده واجشناسی، قسمت مهمی از دستور زبان را تشکیل می دهد که بسیار مورد توجه دستوریان زایشی می باشد. یکی از مهم ترین رویکردهای واجشناسی، رویکرد واجشناسی زایشی است که می توان آن را حاصل تلاش های چامسکی و هله دانست. در این رویکرد آواهای زبان به صورت طبقاتی از مشخصه های آوایی نشان داده می شود. بخش اصلی پژوهش حاضر به توصیف نظام آوایی هوره کردی کلهری ( نوعی آواز اصیل کردی ) و تبیین قواعد آوایی آن در...

تاریخ‌گذاری نسبی در زبان‌شناسی تاریخی، مشخص کردن ترتیب زمانی دگرگونی‌های آوایی گوناگونی است که در واژگان یک زبان انجام می‌گیرد. این موضوع، از آن جهت اهمیت دارد که ترتیبِ زمانیِ گوناگونِ دگرگونی‌های آوایی، بر چگونگی دگرگونی آوایی واژگان زبان و یافته‌های حاصل از آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، نمونه‌هایی از دگرگونی چند واژه در زبان‌های ایرانی بررسی شده‌است. هدف از انجام این امر،  فهم آن است که ک...

دوفصلنامه ی پژوهش های قرآنی در ادبیات، دانشگاه لرستان سال دوم، شماره ی اول، پیاپی سوم، بهار و تابستان 1394 هـ. ش/2015م صفحات 41-63 کاربردشناسی نشانه های آوایی در نظام معنایی قرآن کریم « تحلیل موردی سوره مرسلات» ابراهیم فلاح[1] سجاد شفیع پور[2] چکیده آواهای یک واژه از نگاه نشانه شناسی واحدهای بی‏مفهوم نیستند بلکه نشانه‏هایی اعتباری از مدلول‏های معنایی و قرائن متصل لفظی هستند که در جهت فهم بهتر م...

به نظر دانشمندان بلاغت یکی از ترفندهای رسایی کلام و شیوایی سخن در ادبیات کوتاه گویی (الإیْجَاز: brachylogy/brevity) است (نک، زیدان، 1/48) که حتی برخی آن را مرادف بلاغت می دانستند؛ (جاحظ، بی تا، 1/64، ابن رشیق، 1988م، 1/418؛ ابن اثیر،1998م، 2/55) و به معنی بیان معانی مورد نظر با کم ترین واژگان ممکن و به منظوری بلاغی است، بی آنکه ابهامی در فهم کلام ایجاد شود، (جاحظ، بی تا، 2/8؛ ابن رشیق،1988م، 1/43...

صرف طبیعی رویکردی صرفی از رویکردهای زبانشناسی طبیعی است که در آن اعتقاد بر این است که فرایندها یا ساخت های صرفی در صورتی طبیعی است که توزیع گسترده داشته باشد یا در فرایند اکتساب زبان کودک زودتر فراگرفته شود و یا در مقابل تغییر زبان مقاوم باشد و یا در زبان پریشی ها دیرتر در معرض فراموشی قرار گیرد. بر این اساس مفهوم " طبیعی بودن" در این رویکرد مترادف با سادگی ، یادگیری آسان توسط کودکان و همگانی ب...