موضوع رابطۀ دین و اخلاق از مباحث مهم و تأثیر گذار در فلسفۀ اخلاق است که شناخت صحیح آن آثار مثبتی را در عرصه‌های گوناگون فکری و اجتماعی در پی دارد. در این پژوهش تلاش شده با تحلیل احادیث اصول الکافی، دیدگاه پیشوایان دین در بارۀ نسبت اخلاق با متون و منابع اسلامی شناسایی و تبیین گردد. این بررسی نشان می‌دهد که از  نگاه احادیث این مجموعه، عقل به ‌عنوان منبع اخلاق، بدون هیچ قید و شرطی معتبر است و اخلا...

در جوامع روایی، مجموعه‏‏ای از احادیث وجود دارند که بر اساس آن‌ها، آب، قلم، عقل، نور پیامبر اکرم۹، ارواح ائمه:، مشیت الهی و حروف معجم به ‌عنوان مخلوق اول معرفی‌شده‌اند که سبب تعارض ظاهری این اخبار است. در میان حدیث‌پژوهان دو رویکردِ جمع و نقد نسبت به این احادیث وجود دارد؛ جمع به این صورت که موارد مذکور، نام‏‏های حقیقتی واحدند و نقد به این صورت که مضمون یکی را تأیید و مدلول سایر موارد را ردّ کرده‏‏...

چکیده بحث تعادل و تراجیح یا بحث تعارض ادله از مباحث مهم اصولی است که جایگاه خود را از خاتمه و مباحث حاشیه­ای اصول فقه، به حدی به مباحث پایه­ای اصول و فقه الحدیث تغییر داده است که برخی آن را از مهمترین مسائل اصولی و فقه الحدیثی بر شمرده­اند. تعارض بین دو دلیل گاه غیرمستقر است، گاه مستقر. تعارض بین دو دلیل غیر مستقر، از رهگذر جمع عرفی مرتفع و از دایره بحث خارج می­شود، مانند دو دلیل عام و خاص و ...

کتاب الکافی تألیف محمد بن یعقوب کلینی، من لا یحضره الفقیه تألیف محمد بن علی بن بابویه قمی، تهذیب الاحکام و استبصار تألیف محمد بن حسن طوسی به عنوان چهار جامع حدیثی اولیه شیعه شناخته شده اند. تألیف هر یک از این چهار کتاب نتوانسته شیعه را از تألیف جوامع بعدی بی نیاز کند. این مسأله دال بر نقص و ایراد نیست، بلکه هر یک از این کتب در جایگاه خود معتبر است آنچه باعث تفاوت این کتابها و تمایز آنها از یکدی...

چکیده: در مسئله اختلاف اخبار و تعارض روایات، دو پرسش مهم و وابسته به یکدیگر، فرا روی محققان قرار می گیرد: 1- کشف و شناسایی اسباب و علل پیدایش تعارض و اختلاف در احادیث؛ 2- چگونگی علاج و حل اختلاف آن؛ در مجموعه پژوهش های انجام شده درکتب روایی و اصولی و بعضاً فقهی، پاسخ به هر دو پرسش فوق مورد نظر علمای امامیه بوده است، اما با این تفاوت در نگاه،که دانشمندان اصولی بیشترین توان خود را به بحث های ...

تعارض و تزاحم ادله، یک مبحث مهم در اصول فقه شیعه است که موارد کاربرد فراوانی در خود جای داده است . این مطلب ضامن اجرای صحیح احکامی که از روایات و حادیثی که بدست ما رسیده است می باشد. بخصوص آنجایی که میان احادیث اختلاف و برخورد پیش می آید. در این رساله ضمن تعریف اصول موضوع، یعنی تعارض و تزاحم احادیث به قواعد راه حل دو یا چند حدیث تعارض یا متزاحم پرداخته شده است . در این باره سه قاعده برای متعارض...