تلاش متفکران ایرانی با مسئله غرب‌شناسی منجر به شکل‌گیری طیف‌های مختلف فکری از غرب‌زدگی تا غرب‌ستیزی شده است. در این میان، شناخت دیدگاه‌های ِمتفکران فعال ِگفتمان اسلام انقلابی در محیط جمهوری اسلامی بخاطر تاثیرگذاری در سپهر نظر و عرصه عمل حایز اهمیت است. شناخت ماهیت و نوع نگاه آیت الله خامنه‌ای به تمدن غرب  مسئله‌ای اساسی در فهم جهت گیری و چگونگی تعامل یا تقابل  انقلاب اسلامی با این پدیده می‌باشد. ...

چکیده یکی از مباحث مهم به ویژه در نهج البلاغه مبحث جاهلیت است. واژه ی جاهلیت ریشه در قرآن دارد و مفسران برای آن معانی، مصادیق و کارکردهای متعددی بیان نموده اند. در بیانات امام علی(ع) نیز جهل و جاهلیت در زمان پیش از بعثت و پس از بعثت کاربرد فراوانی دارد. دقت در قرآن و نهج البلاغه و سایر متون اعم از تفسیری و تاریخی و... روشن مینماید که معنای اصلی جاهلیت تنها نادانی نیست، بلکه یک نوع حالت نفسان...

واژه ی «جهل» که اساس اصطلاح «جاهلیت» را تشکیل می دهد در نزد بیشتر واژه شناسان در مقابل «علم» و از منظر برخی از آنان در مقابل «حلم» قرار می گیرد، لکن در عرف آیات قرآن نقیض اصلی کلمه ی«عقل» است، به گونه ای که با تحلیل آیات متحدالموضوع به این مهم رهنمون می شویم که علم ماده ی تعقل است و حلم نیز از مسببات و جَلَوات عقل به شمار می رود؛ از این رو در چشم انداز قرآن جاهلیت به تمامی امور مخالف علم و عقل اط...

یکی از ویژگی های جامعۀ جاهلی عرب، اعتقاد و پایبندی به حفظ و صیانت زن در حوزۀ پوشش است. این مسئله گاه - فراتر از پوشش - در قالب مجموعه رفتارهایی ذیل عنوان پرده نشینی زن با کاربرد و مفاهیم وسیع تری در شعر و لغت عرب به تصویر کشیده شده است. شدت پوشش، اختلاط کمتر با مردان، عفت و عزت، شرم و حیا و مانند آن از ویژگی های یک زن پرده نشین در ذهن عرب جاهلی بوده و این موضوع با خانه نشینی مطلق یا حبس خانگی ز...

نفی و انکار فرهنگ جاهلیت در حوزه آیات معارفی به پندارهای جاهلانه معطوف بوده و در مقولاتی نظیر تعامل با زنان، روش اخلاقی آن فرهنگ بر اساس آیات قرآن مورد تخطئه و انکار قرار گرفته است. این پژوهش بر اساس روشی توصیفی – تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای، ضمن تبیین برخی اعتقادات مردم عصر نزول و توضیح عناصری از مولفه های فرهنگ دینی و غیر دینی آن روزگار، این اندیشه را مورد بررسی و نقد قرار داده است. درباره ...

هدف این پژوهش، بررسی و کشف ایدئولوژی داعش است. مقالۀ حاضر سعی داردبراساس روش‌شناسی توماس اسپریگنز به این پرسش پاسخ دهد که ایدئولوژی داعش چگونه در خاورمیانه شکل گرفته است؟ براساس یافته‌های این مقاله، شکل‌گیری ایدئولوژی داعش، ریشه در بحران‌های معاصر جهان اسلام معاصر دارد. داعش بحران موجود در جوامع اسلامی را در جاهلیت مدرن این جوامع می‌بیند. آنها با مقایسۀ کشورهای اسلامی معاصر با دوران جاهلیت زمان...

واژه‌ی «جهل» که اساس اصطلاح «جاهلیت» را تشکیل می‌دهد در نزد بیشتر واژه‌شناسان در مقابل «علم» و از منظر برخی از آنان در مقابل «حلم» قرار می‌گیرد، لکن در عرف آیات قرآن نقیض اصلی کلمه‌ی«عقل» است، به گونه‌ای که با تحلیل آیات متحدالموضوع به این مهم رهنمون می‌شویم که علم ماده‌ی تعقل است و حلم نیز از مسببات و جَلَوات عقل به شمار می‌رود؛ از این‌رو در چشم‌انداز قرآن جاهلیت به تمامی امور مخالف علم و عقل اط...

با اوج گیری رقابت های مصر و عربستان در جهان عرب، به ویژه در دهه های پس از جنگ دوم جهانی، بسیاری از اعضای اخوان المسلمین مصر به عربستان سعودی رفتند و اندیشه های اخوانی را با وهابیت ترکیب کردند و رواج دادند. مهم ترین این افراد محمد قطب بود. اصلی ترین اندیشه های محمد قطب حول محور مفهوم جاهلیت شکل گرفت. از دید قطب، جاهلیت یک مفهوم سیاسی و به معنای حاکمیت قانونی، غیر از شریعت بود. وی راه گذر از جاهل...

مطالعه چیستی فرهنگ اخلاقی جاهلیت و واکاوی ابعاد گونه‌گون آن یکی از موضوعات قابل بررسی و زمینه‌ساز شناخت بهتر آموزه‌های قرآن و حدیث است. نظام اخلاقی برآمده از عقیده و تفکر جاهلیت، در نهج البلاغه بازتاب یافته و مواضع امام× در برابر دین و عقیده و اخلاق جاهلی از مجموعه فرمایش‌هایشان کاملاً آشکار است. در این پژوهش فقط فرهنگ اخلاقی جاهلیت از منظر امام مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ نگارندگان می‌کوشند مواجهه...

یکی از شعرهای مشهور جاهلی، قصید ایست 23 بیتی که به شاعری یهودی به نام سموأل منتسب است. در این مقاله دربارهء صحت یا عدم صحت انتساب شعر او به دیگران بحث وگفتگو شده، و به ترجمه قصیده پرداخته شده است. در ادبیات عرب، دوره جاهلیت اهمیت ویژه ای دارد، زیرا اهم تاریخ پیش از اسلام را بیان می کند و هم نشان دهنده پیشرفت ادبیات در دوره جاهلیت است که همین امر خود بستری را در جامعه آن روز فراهم می سازد تا اعج...