در میان آثار عرب‌ها سند و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد آن‌ها نوشتن را می‌دانستند. فقط حِمیَری‌ها در یمن بودند که آثاری از آن‌ها باقی مانده که با حرف مَسنَد می‌نوشتند و ارتباط در شمال که با حروف نَبَطی می‌نوشتند و آثارشان نیز در نواحی حوران و به لقاء باقی است. برخی از آنان که قبل از ظهور اسلام به عراق یا شام سفر کرده بودند و رفتار و اخلاق شهرنشینی را کسب کردند و نوشتن را از ایشان به عاریت گرفتند و باز...

در سنت تعلیمی خوشنویسی عثمانی رسمی وجود داشته که به «اجازه نامه»، «اذن نامه» یا «اهلیت نامه» شناخته می‌شود. این رسم ظاهراَ فقط در خوشنویسی عثمانی رواج داشت. بر اساس این رسم شاگرد قطعه‌ای را به خط نسخ، ثلث یا نستعلیق می‌نوشت و آن را به رؤیت استاد یا استادانی می‌رساند و استادان نیز غالبا با خطی موسوم به «خط اجازه» و با الفاظی به عربی آن را تأیید می‌کردند. افزون بر بررسی مفهوم اجازه و خاستگاه آن در...

فارسی‌زبانان در دورۀ اسلامی از خط عربی برای نگارش آثار خود استفاده کردند. برخی کاستی‌ها در این خط موجب شده است تا شماری از ضبط‌ها و ویژگی‌های زبانی، مخصوصاً در حوزۀ مصوّت‌ها و برخی صامت‌های خاص زبان فارسی، در آن خط منعکس نشود و بخشی از پژوهش‌های زبان‌شناختی مرتبط با زبان فارسی با کاستی‌هایی روبه‌رو شود. از سویی، آگاهی ما از ضبط بسیاری از واژه‌ها منحصر به شماری از لغت‌نامه‌ها است که بیشترآن‌ها متأ...

هدف:روند شکل­گیری حروف فارسی چاپی و نحوه طراحی آن در رساله جهادیه، نخستین کتاب چاپ­شده در ایران. روش/ رویکرد پژوهش: با روش سندپژوهی و از طریق تصویربرداری از متن و ساختار کتاب، ویژگی­های حروف و نوع خط آن شناسایی شد. یافته­ها: خط نسخ عربی پایه اصلی طراحی حروفچاپی اینکتاب بوده است، و در مواردی برای آن معادل­ فارسی ساخته شده است. چاپچی رساله جهادیه کوشیده است اثری جدید پدید آورد؛ گرچه گاه کمبود ا...

الفبای عربی که به تعبیری مادر رسم‌الخط زبان‌های فارسی، ترکی، اردو، کردی، پشتو و... است، قرن‌هاست که در شمار مطرح‌ترین حروف الفبای جهان به‌شمار می‌رود و ازسوی شماری از اقوام مسلمان به‌عنوان رسم‌الخط برگزیده شده است. در این مقاله، به عمده‌ترین استدلال‌های طرفداران تغییر و تبدیل رسم‌الخط عربی زبان‌های ترکی، فارسی و... اشاره شده است. نارسایی و عدم‌ تناسب الفبای عربی، صعوبت الفبای عربی، بیگانگی، پال...

درک جایگاه هنر خوشنویسی در عرصۀ تکنولوژی از اهمیت زیادی برخوردار است. نرم‌افزارهای‌ خوشنویسی یکی از بسترهای نوین در عرصۀ خوشنویسی محسوب می‌شوند و به‌دلیل قابلیتشان در نگارش خطوط نستعلیق و ثلث‌ درک اهمیت این هنر ازنظر شناخت شیوۀ خط خوشنویسان تأثیرگذار در تولید نرم‌افزارهای خوشنویسی ضروری‌ است.‌ در این‌ تحقیق به‌شیوۀ توصیفی‌‌ـ‌تحلیلی سعی ‌شده‌ است طریقۀ ‌نگارش‌ این خوشنویسان در جریان طراحی حروف ن...

مصاحف عثمانی در تاریخ اسلام و قرآن دارای جایگاهی در خور توجه است. در میان این مصاحف آنچه تاکنون به جای مانده مصحفی است که هم اکنون در «موزة تاریخ تاشکند» پایتخت ازبکستان نگاهداری می شود و احتمالاً مصحف شخصی خود عثمان می باشد. در این مقاله فشرده ای از گزارش مربوط به پیشینة نگارش آن و نیز سرگذشت جابه جایی آن از مدینه تا سرزمینهای دیگر و سرانجام به تاشکند، مورد گفتگو قرار گرفته است و در لابه لای آن...

هدف: بررسی نسخه‌‌های خطی از لحاظ اطلاعات نسخه‌شناسی و کتابشناسی است. در نسخه‌شناسی، نوع خط، جلد، تاریخ و مکان کتابت، آرایه‌ها و تزئینات و در کتابشناسی، زبان، نوع نسخه، موضوع و پرنسخه‌ترین‌ها مورد مطالعه قرار گرفت. روش پژوهش: تعداد 639 نسخه خطی موجود در مرکز اسناد دانشگاه شهیدباهنر کرمان به روش توصیفی با رویکرد تحلیل محتوا بررسی شدند. یافته‌ها</stron...

پس از ورود رایانه به کشور، در زمینة ایجاد الگوی چیدمان استاندارد حروف فارسی برروی صفح هکلید و نیز ایجاد فون تهای استاندارد، متولی معتبر و واحدی وجود نداشت،درنتیجه، شرک تها و مؤسسات مختلف به دلیل نیاز بازار و خواست ههای رو به گسترش ، جامعه، به ابداع خود، الگو یهای مختلفی همانند استانداردهای غیررسمی ویندوز 1256ایرا نسیستم، پانیذ، سایه و فارس یسازهای مختلفی را که اغلب متأثر از زبان و خط عربی بودند...