بلاغت و فصاحت از جمله علوم ادبی است که در عین حال به ناقدان در ‏نقد متون کمک می کند. بلاغیون برخی قوانین خاصی را برای کلمه، کلام و ‏متکلم قائل می شوند که گاه در برهه ای از تاریخ ادبی همراه با تغییر ذائقه ادبا و ‏ناقدان آثار، دچار تحولاتی می شود. یک متن ادبی از حیث دارا بودن ویژگی های ‏فصاحت و بلاغت امکان دارد در هر دوره از تاریخ به نوعی متفاوت بررسی شود. ‏در عصر صفویه نیز با درآمیختگی شعر پار...

از آنجایی که هیوم زیبایی را احساسی لذت بخش می داند که از برخی کیفیات عینیِ محتمل ایجاد می شود، برای رفع اختلافات ذوقی نمی تواند به کیفیت عینیِ مشخصی اشاره کند. از همین رو او حکم مشترک داوران راستین را به عنوان معیار ذوق مطرح می کند. خود هیوم می پذیرد که علی رغم کارایی این معیار، هنوز دو عاملِ مزاج شخص و آداب و رسوم افراد نوعی نسبی گرایی محدود را در داوری های ذوقی موجب می شود. بررسی دقیق تر نشان می...

سید محمد طالب آملی در حدود سال987 ه . ق درآمل مازندران چشم به جهان گشوده و در حدود سال1036ه . ق در کشمیر وفات یافته است . طالب یکی از دردمندترین شاعران سبک هندی است که از ایران به سرزمین خیال انگیز شاعرپرور هند پناه برده است . او در ریاضیات ‘ نجوم حکمت و عرفان دستی قوی داشته یکی از تواناترین شاعران سبک هندی است . چه سخنوری چون صائب تبریزی عظمت مقام او را تصدیق کرده است. طالب با همه مضمون انگی...

دوره صفویه یکی از ادوار مهّم ادبی ایران به شمار می رود، در این دوره، اشعار زیادی از طبع باریک‌اندیشان خیال‌پرور تراوش کرده، که از هر حیث قابل مطالعه می باشد. یکی از موضوعات مهّم ادبی، که قابل بحث و بررسی است، مسأله تکرار است. تکرار یکی از ویژگی های شعر در همه سبک ها بوده، که از قدیم‌الایام، مورد توجه گویندگان و نویسندگان پارسی زبان قرار گرفته است؛ البته تکرار در سبک هندی به مراتب بیشتر از سبک‌های...

آنندرام (anand ram)، متخلص به «مخلص «، شاعر و نویسنده پارسی گوی قرن دوازدهم هجری، در سودهره (sodhra) در بخش سیالکوت (sialkot) از توابع لاهور(lahore) به دنیا آمد. مخلص در شاعری از استاد خود میرزا عبدالقادر بیدل پیروی می کرد و از بهترین شاگردان او بود، ولی سخنش از پیچیدگی ها و نازک خیالی های معماواری که در شعر بیدل دیده می شود، خالی است . علاوه بر قریحه سرشار آنندرام در شاعری ، ذوق نکته یابی و نق...

از جمله شاعران توانمند سدة یازدهم هجری که علیرغم خلاقیت‌ها و ذوق شعری‌اش تقریباً گمنام مانده، سید علی­رضا پسر سید مساعد جبل عاملی متخلص به مهری و سید و مشهور به مهری عرب (تولد 1050هـ.ق. – وفات؟) است. نگارنده در این تحقیق بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخ خطّی دیوان این شاعر و بررسی و تحلیل عناصر و مؤلّفه‌های سبکی او بپردازد. بررسی­های به عمل آمده حاکی از آن است که مهری عرب شاعری تواناست که...

گادامر هدف کلی خود را در حقیقت و روش بدین گونه دنبال میکند تا جستجوی تجربه حقیقتی را نشان دهد که از مرزهای مشخص و روشمند علم فراتر میرود. او معتقد است geisteswissenschaften ، با انواع تجربه هایی از جمله تجربه فلسفی، تجربه هنر، و تجربه خود تاریخ که خارج از مرزهای علم است، پدیدار میشود.در همه این تجربه ها حقیقتی وجود دارد که قادر نیست با معنای روشمند علم حاصل شود. گادامر زیبایی شناسی را در چندی...

شافتسبری، هاچسن و هیوم معروفترین اندیشمندانی اند که معتقدند ذوق (و نه عقل) زیبایی را دریافت کرده و مورد داوری قرار می دهد. شافتسبری معتقد است که زیبایی همان هماهنگی است و ذوق آن را بصورت شهودی دریافت می کند. در واقع ذوق حساسیت طبیعی انسان به زیبایی و زشتی است. هاچسن برخلاف شافتسبری معتقد است که زیبایی کیفیتی واقعی نیست، آن تنها تصور لذت بخشی است که از مشاهده ی کیفیت همگونگی درون چندگونگی در ما ...

قدامه بن جعفر‘ ناقدی است که تحول عظیمی در نقد ادبی عرب بوجود آورد‘ می توان گفت که نقد عربی قبل از قدامة بن جعفر ‘ مبتنی بر ذوق و سلیقه بود‘ از روی ذوق شعر می گفتند و از روی ذوق نیز شعر را نقد می کردند‘ زیرا زندگی آنان مبتنی بر ذوق و سلیقه بود‘ بنابراین طبیعی است که نقد آنان نیز هیچگونه معیار ومقیاسی در بر نداشته باشد‘ اما قدامه روشی را برگزید که می توان گفت از ارسطو تقلید نموده بهمین دلیل استبد...