خیام شخصیتی است که دراواخر قرن پنجم واوایل قرن ششم در دوران حکومتی سلجوقیان، سخنی فراتراز زمانه خود را ایراد نموده است. افکار وی در دو بخش آثار فلسفی و رباعیات قابل کشف می باشد. وی در بخش فلسفی چون فیلسوفی تابع مکتب مشائی به نظر می آید، اما در بخش رباعیات در نگاه اول لا أدر ی گر، ملحد، و حتی پوچ گراست، ولی با تأمل در رباعیات ایشان، زوایای دیگری از شخصیت وی برای ما نمایان می شود که همان دعوت به ...

در این گفتار فزون بر شرح مختصری درباره خیام، زندگی، آثار و جایگاه علمی و ادبی او، از مسائلی چون جایگاه خیام در مغرب زمین، نقش اروپائیان؛ بویژه فیتز جرالد در بلند آوازه نمودن خیام و رباعیات او، سخن به میان می آید. همچنین از تأثیر پذیری خیام از شعر و ادب عربی و اثر گذاری رباعیات و اندیشه او بر شعر و ادب معاصر عرب، میزان و گستره شیوع رباعیات خیام در جهان عرب، جایگاه خیام در ادب معاصر عرب، ترجمه ها...

از احوال خیّام اطلاع زیادی در دست نیست. گویا مجموعة اشعار مدوّنی نداشته و اگر هم داشته به دست ما نرسیده است. قدیم‌ترین مجموعه‌های رباعیات منسوب بدو که در دست است در نیمۀ دوم سدۀ نهم هجری قمری گرد آورده شده و مشحون است از رباعیاتی که قطعاً و یقیناً از خیّام نیست. ناچار باید اشعار اصیل او را به مرور ایّام در لابه‌لای متون کهن یافت و این البته کاری است که پژوهشگران تا حدّ ممکن انجام داده‌اند. اما همچنان ...

عمده شهرت جهانی حکیم خیام را باید در ترجمۀ انگلیسی نسبتاً آزاد ادوارد فیتزجرالد از رباعیات منسوب به او دانست. در پی ترجمۀ فیتزجرالد طیف گوناگونی از هنرمندان تصویرگر در صدد بازنمایی رباعیات بر آمدند. در غرب، رغبت خاصی در هنرمندان تصویرگر برای بازنمایی رباعیات پدید آمد که از تصویرگری‌های هنرمند آمریکایی، الیهو وِدِر آغاز شد. البته تاریخ نخستین تصویرگری رباعیات به سال 826 ق. باز می‌گردد که مربوط می‌ش...

رباعی از قالب های شناخته شده شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کرده اند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجسته خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهش گران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربه های شاعرانه و هنرورزی هایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباع...

رباعی از کهن ترین قالب های شعر فارسی است که تقریباً در همه ی موضوعات شعر از مدح ، سوگ، و هجو، و... مورد توجه شاعران بوده است . یعنی آنچه در رباعی ها آمده ، چکیده ای از همه مضامینی است که در کل ادب فارسی جاری است و از این بابت می توان با بررسی موضوعی رباعیات شاعران هر سده نتایجی ارزشمند یافت. این پژوهش به شیوه ی توصیفی- تحلیلی در نظر دارد، موضوع رباعیات سه شاعر قرن ششم ، افضل الدین خاقانی ، انوری...

  در این گفتار فزون بر شرح مختصری درباره خیام، زندگی، آثار و جایگاه علمی و ادبی او، از مسائلی چون جایگاه خیام در مغرب زمین، نقش اروپائیان؛ بویژه فیتز جرالد در بلند آوازه نمودن خیام و رباعیات او، سخن به میان می‌آید. همچنین از تأثیر پذیری خیام از شعر و ادب عربی و اثر گذاری رباعیات و اندیشه او بر شعر و ادب معاصر عرب، میزان و گستره شیوع رباعیات خیام در جهان عرب، جایگاه خیام در ادب معاصر عرب، ترجمه ...

فعل رکن اصلی و هستة بخش گزاره در دستور زبان فارسی و یکی از محورهای تحلیل سبکی در لایة نحوی زبان است. در این گفتار، نقش و کارکرد سبک‌شناختی افعال در رباعیات عمر خیام نیشابوری بررسی و تحلیل می‌شود. نگارندگان در این جستار درپی پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها هستند: 1) ویژگی‌های کلیدی فعل در رباعیات خیام چیست؛ 2) بسامد ویژگی‌های افعال در رباعیات خیام چگونه است؛ 3) چگونه ویژگی‌های مهم فعل با سبک فکری و محت...

رباعیات خیام فیلسوف و ریاضی دان، پس از ترجمه به مکتبی تبدیل می شود که همچون مرامی دارای موافق و مخالف و مفسر و موول بوده است. مکتب خیام و اشعار دیگر شاعران فارسی مکتب رمانتیسم را رواج می دهد. فیتز جرالد از نخستین مترجمان رباعیات خیام به شمار می آید. اختلاف دانشمندان اروپایی بیشتر درباره پیچیدگی و فلسفی اشعار آشکار می شد. پس از اروپا مکتب رباعیات به آمریکا وارد شد و کسانی همچون لانگ فلو، لاول و ...

این مقاله محصول مطالعاتی است که بر روی ترجمه‌های رباعیات حکیم عمر خیام نیشابوری به زبان سرائیکی صورت پذیرفته است. این ترجمه‌ها که اغلب از روی نسخه‌های معتبر فارسی و یا ترجمه‌های انگلیسی رباعیات است و به دو دسته تقسیم می‌شوند: الف) برگردان رباعیات خیام به نظم ب) برگردان رباعیات خیام به نثر همراه با شرح و توضیح. لازم به توضیح است زبان سرائیکی که در بخش مولتای پاکستان تکلم می‌شود از نظر فرهنگی دار...