بررسى و نقد دیدگاه‌هاى گوناگون اندیشمندان مسلمان درباره مشارکت سیاسى زنان از دیدگاه قرآن است. زن مى‌تواند در عرصه‌هاى گوناگون سیاسى مشارکت فعال داشته باشد. نویسنده پس از تعریف مشارکت سیاسى و بیان ابعاد آن، به طرح دو دیدگاه نسبت به مشارکت سیاسى زنان و دلایل هر یک مى‌پردازد. نخست پنج دلیل براى نظریه موافق مطرح مى‌کند و سپس به نقد چهار دلیل نظریه مخالف پرداخته و در پایان به این نتیجه مى‌رسد که دل...

 آزادى سیاسى - از مهم‌ترین مباحث فلسفه سیاسى - در پرتو دیدگاه آیات قرآن مورد مطالعه و بررسى قرار گرفته است. نویسنده پس از تبیین آزادى اجتماعى به عنوان بستر آزادى سیاسى، به مقایسه مفهوم آزادى از نگاه اندیشه غربى و اندیشه اسلامى پرداخته و بر آن است که از منظر قرآن، میان خودسازى و رهایى از اسارت هواها و شهوات، ارتباطى عمیق حکم‌فرماست و پیروى از غرایز، همانند اطاعت از فرعون‌ها و طاغوت‌ها بردگى است....

مشارکت شرایطى را فراهم مى‌کند که در آن همه شهروندان صرف‌نظر از تعلقات قوم‌مدارانه و یا علایق و اعتقادات شخصى‌شان متناسب با سطح مهارت و توانمندى‌هاى ذهنى در تمام پدیده‌هاى اجتماعى تأثیرگذار باشند. یکى از جنبه‌هاى مهم مشارکت، مشارکت سیاسى است. استقرار نظام دموکراتیک نیازمند زمینه‌هاى فرهنگى و اجتماعى مناسبى است از این رو مطالعه علمى این زمینه‌ها هم مى‌تواند چگونگى نیل به دموکراسى را روشن کند و ه...

 نظریه سیاسى امام على - نظریه سیاسى قرآن - در مباحث نظرى حکومت، رهبرى، مشروعیت، وظایف حکومت و مشارکت سیاسى در مقایسه با سایر دیدگاه‌هاى سیاسى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. نظریه سیاسى که پیدایى، عملکرد، اطاعت و هدفها را در حکومت به مطالعه مى‌گیرد به دینى و غیردینى تقسیم مى‌شود. نهج‌البلاغه اهمیّت ویژه‌اى براى بازیافت و بازخوانى نظریه سیاسى - دینى امام على(ع) دارد. زیرا على(ع) - که به جامعیت ق...

مقاله حاضر با ملحوظ‌داشتن واحد تحلیل «کشور» از جبر بولى استفاده نموده است تا به این پرسش پاسخ گوید که چه ترکیب‌هایى از معرّف‌هاى محرومیت نسبى موجب تکوین خشونت سیاسى مى‌شوند؟ رویکرد نظرى محرومیت نسبى براساس استدلال‌هایى پیش‌بینى مى‌نماید که احتمال وقوع خشونت سیاسى در جوامعى که به‌طور هم‌زمان واجد محرومیت طولى و عرضى‌اند بسیار بیش از سایر جوامع است. در پژوهش حاضر، این فرضیه منبعث از تئورى‌هاى محرو...

مطالعات روستایى در ایران بیشتر متمرکز بر تلقى از روستا بهمثابه امرى اقتصادى و مادى بوده است. به گونهاى که در نوشتههاى مطالعات روستایى امر سیاسى بهعنوان یک متغیر مستقل و تعیینکننده در تحلیل مسائل و مناسبات اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى مورد غفلت واقع شده است. مقاله حاضر بر آن است که نشان دهد امر سیاسى نقش مهمى در تفکیک و تمایز میان روستاییان برمبناى دوست و دشمن داشته و براى نوع و ماهیت امر اجتماعى س...

محمود بن مسعود بن مصلح فارسى کازرونى اشعرى شافعى، مشهور به قطب الدین شیرازى، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگى مى کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسى و صدرالدین قونوى است. اندیشه هاى سیاسى وى در مورد انسان مدنى و سیاسى و چیستى سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسى و طراحى و ترسیم یک نظام سیاسى مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایدارى آن حائز اهمیت است. قطب الدین...

دموکراسى از نظام‌هاى مورد مطالبه در قرون اخیر بوده است. تمایل به دموکراسى همواره به نتیجه دلخواه یعنى به گذار ختم نشده است و در این مسیر هواداران دموکراسى با چالش‌ها و مسائل بسیارى مواجه شده‌اند. ایران نیز یکى از کشورهایى است که مطالبه دموکراسى تقریبآ از دوره مشروطه به این‌سو در آن وجود داشته است. در این میان ویژگى تکثر، چندقومى و چندفرهنگى بودن جامعه ایران نیز همواره به‌عنوان عاملى مؤثر در امر...

 روایات اسباب نزول زمینه جعل و تحریفهاى فراوان بوده است. نویسنده با تعریف دو اصطلاح »جعل« و »تحریف« در اسباب نزول، به معیارهاى تشخیص ایندو پدیده پرداخته و به امورى چون عقل، قرآن، اجماع، ضعف و قوّت سند، قراین معنوى و دو معیار ویژه اسباب نزول یکى واقعیتهاى تاریخى و دیگر مطابقت و عدم مطابقت با جریانهاى حاکم اشاره کرده است. سپس با بیان سرآغاز پیدایش جریان جعل و تحریف، اهداف و انگیزه‌هاى آن را توضیح ...