محور اصلی این مقاله بر این فرضیه استوار است که تجارت سرزمین های شرقی جهان اسلام در سده چهارم هجری بار اصلی اقتصاد سرزمین های غربی با مرکزیت بغداد را بر دوش می کشیده است. در واقع بغداد ایستگاه تجاری و مال التجاره های سرزمین های شرقی بوده و کالاها از این نقطه تا اقصی نقاط غرب جهان اسلام توزیع می شده است. آن چه در بطن این مقاله نهفته, درونمایه دستاوردهای تمدنی جهان اسلام در سده چهارم هجری است که د...

محور اصلی این مقاله بر این فرضیه استوار است که تجارت سرزمین های شرقی جهان اسلام در سده چهارم هجری بار اصلی اقتصاد سرزمین های غربی با مرکزیت بغداد را بر دوش می کشیده است. در واقع بغداد ایستگاه تجاری و مال التجاره های سرزمین های شرقی بوده و کالاها از این نقطه تا اقصی نقاط غرب جهان اسلام توزیع می شده است. آن چه در بطن این مقاله نهفته, درونمایه دستاوردهای تمدنی جهان اسلام در سده چهارم هجری است که د...

تا پیش از آغاز سده نوزدهم میلادی ، دول استعماری اروپا هنوز تهاجم جدی خود را به مناطق مهم دنیای اسلام چون عثمانی، هندوستان و قسمتهایی از سرزمین های آفریقائی آغاز نکرده بودند. بنابرین دنیای اسلام هنوز خطر فوق را به درستی درک نکرده بود. اما با آغاز سده نوزدهم استعمار با تمام توان خود بر جهان اسلام یورش آورد و بخشهایی از قلمرو امپراطوری عثمانی. قفقاز و الجزایربه ترتیب تحت سیطره امپراتوری های بریتان...

قرن پنجم هجری در تاریخ حکومت اسلامی هم زمان با حکومت سلجوقیان، از سلسله های حامی فرهنگ و هنر، برابر با قرن یازده میلادی از سده های میانه در غرب است. برخلاف رشد بی سابقه ی هنر اسلامی در دوره ی سلجوقیان، هنر غرب در سده های میانه، به دلیل نابسامانی و بی ثباتی شرایط آن دوره، پیشرفت چشمگیری نداشت. بااین حال این دوران یک ویژگی مفید قابل توجه دارد و آن همانا ارتباط شرق و غرب به واسطه ی عوامل گوناگون ه...

خراسان بزرگ در سده‌های بعد از اسلام، در نمودهای متفاوت از تأثیرگذارترین نواحی بر فرهنگ اسلامی ایران بوده است. گونه گسترش شهرهای این منطقه در سده‌های سوم تا هفتم هجری یکی از این نمودهاست. بارزترین خصوصیت شهرهای خراسان این دوره، گسترش بیشتر شهرهای بنا شده قبل از اسلام است که علاوه بر حفظ عناصر اولیه قبل از اسلام، با الگوی توسعه در دوره اسلامی تطبیق و بر اساس آن گسترش یافتند. در این پژوهش اثبات گر...

مسلمانان بر این نظر هستند که قرآن کریم از زمان رسول خدا از طریق تواتر، نسلی به نسل دیگر سپرده و هم اکنون در دست ما قرار گرفته است. بنابراین، مهم ترین دلیل مسلمانان بر این که قرآنِ موجود همان قرآنی است که پیامبر گرامی اسلام آورده ، تواتر است. ب بر خلاف دیدگاه ونزبرو و همفکرانش که دو سده اول تاریخ اسلام را تاریک و مبهم قلمداد کرده اند، نگاه گذرا به تاریخ اسلام نشان می دهد که مسلمانان در همان دهه ه...

یکی از راه های بومی سازی علوم در حوزه ی علوم انسانی بازشناسی ظرفیت های علمی و فکری در متون برجای مانده از متفکّران و صاحب نظران ایرانی و اسلامی در سده های گذشته است. بازشناسی و احیای متون کهن در حوزه های مختلف علمی در آشنایی نسل متفکر و بالنده ی جدید با میراث علمی برجای مانده از اندیشمندان گذشته نقش انکارناپذیری دارد. این مقاله با همین انگیزه و به منظور بازشناسی یکی از حوزه های اصیل تأمّلات سیاسی...

ایرانیان در ادوار گذشته با نورافشانی ها و آتش افروزی ها، جشن و شادی هایشان را در اعیاد باستانی رونق می بخشیدند. در این میان، سده با آتش و آ تش افروزی انس و الفت بیشتری داشت! به نحوی که بعدها در عصر اسلامی عنوان «عیدالوقود» به خود گرفت. در پژوهش حاضر، با نگاهی اجمالی به تقدّس آ تش در نزد ایرانیان و با درنظرگرفتن ماهیت غیر اسلامی این عید، به چالش های به وجودآمده در تصادم آیین اسلام با عید سده اشار...

ایرانیان در ادوار گذشته با نورافشانی ها و آتش افروزی ها، جشن و شادی هایشان را در اعیاد باستانی رونق می بخشیدند. در این میان، سده با آتش و آ تش افروزی انس و الفت بیشتری داشت! به نحوی که بعدها در عصر اسلامی عنوان «عیدالوقود» به خود گرفت. در پژوهش حاضر، با نگاهی اجمالی به تقدّس آ تش در نزد ایرانیان و با درنظرگرفتن ماهیت غیر اسلامی این عید، به چالش های به وجودآمده در تصادم آیین اسلام با عید سده اشار...