در سالهاى پس از پایان جنگ جهانى دوم، نقل و انتقالات نیروى انسانى و تحولات ناشى از آن منجر به ظهور پدیده‏ اى به نام توسعه گردید. که به ویژه براى کشورهاى جهان سوم و مخصوصا کشورهاى تازه استقلال یافته به صورت شعارى نو درآمد. در بین سالهاى 1950 تا 1960 اغلب توسعه را به عنوان یک پدیده اقتصادى مى‏ دانستند. اساس این طرز تفکر از تئورى رشد اقتصادى سرچشمه گرفته بود. این تئورى، رشد یک کشور را در توس...

امروزه، در کنار سرمایههای اقتصادی، فرهنگی و نمادین سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعی مطرح است. این مفهوم به پیوندها، ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد که با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا میشود. نهاد آموزشی مدرسه، مهم‌ترین نهاد رسمى در اجتماعى شدن افراد است. وجود سرمایه اجتماعی در مدرسه برای اثربخشی مدرسه مفید است به همین دلیل حفظ و دستیابی به سرمای...

هنجارهاى اجتماعى، مقررات و انتظاراتى هستند که از طریق آن جامعه رفتار اعضاى خود را هدایت مى‌کند. رعایت هنجارهاى اجتماعى موجب افزایش حمایت اجتماعى، همکارى و مشارکت در فعالیت‌ها و در نتیجه بهبود اوضاع سازمان و بالطبع رضایت شغلى افراد مى‌گردد. هدف مقاله حاضر بررسى رابطه بین رعایت هنجارهاى اجتماعى و رضایت شغلى در معلمان شهر مشهد مى‌باشد. روش پژوهش در این مطالعه، پیمایش و به لحاظ زمانى مقطعى مى‌باشد...

یکى از پدیده هاى علمى در نیمه ى دوم قرن بیستم، ظهور مطالعات میان رشته اى در محافل علمى است. مطالعات میان رشته اى على رغم کارآمدى بالا در راستاى پیشرفت علم، مسائل و مشکلاتى را براى دانشمندان به همراه داشته است. اختلاف در تصدّى این مطالعات از جمله ى این مسائل و مشکلات است. این مشکل در مورد مطالعات میان رشته اى تاریخ و جامعه شناسى نیز وجود دارد. در این مقاله پس از ارائه ى تعریفى از جامعه شناسى تاری...

در شماره شصت و هفتم این فصل‏نامه مقاله‏اى با عنوان »تأثیر نگاه فردى و اجتماعى به دین در استنباط احکام فقهى« به چاپ رسید که با ورود به حیطه »فقه اجتماعى« ذهن صاحب این قلم را با پرسش‏هایى مواجه کرد; پرسش‏هایى از این دست که یک‏پارچه‏نگرى به موضوع و ملازمات اجتماعى آن (که در مقاله از مؤلفه‏هاى فقه اجتماعى برشمرده شده) به چه معنایى است؟ قلمرو آن کجاست و تقییدپذیرى آن در چه حدى است؟ آیا عبور از اطلاق...

 تبیین ابعاد گوناگون جایگاه اجتماعى زنان در حیطه باورهاى دینى و نیز در ارتباط با آیه قوّامیّت است. قرآن در رابطه با مشارکت اجتماعى زنان نه با نگاه سنتى موافق است و نه با نگاه فمینیستى بلکه حضور زن را در تمام عرصه‌هاى اجتماعى مشروع مى‌داند. از سوى دیگر، دغدغه‌هاى ناشى از گرایشهاى طبیعى زنان و مصالح خانواده سبب محدودیت حضور او در عرصه فعالیّت‌هاى اجتماعى مى‌شود. بسیارى از آیه »الرجال قوامون على النس...

جنبش مشروطه از چه زمانى آغاز شد؟ آیا مى‌توان یک آغازگاه براى جنبش مشروطه تعیین کرد؟ کدام یک از نیروهاى اجتماعى فعال در بستر اجتماعى ایران جرقه این جنبش را زدند؟ این‌ها پرسش‌هایى است که در این مقاله به آن‌ها پرداخته مى‌شود. در این راه، ضمن مرور مواضع متفاوت روایى، پیوست انگار، گسست انگار، و بسگانه انگار به مقوله تاریخ‌پژوهى و نقد دیدگاه‌هاى برگسون و برودل و گورویچ، با تکیه بر رویکرد تبارشناختى ف...

مطالعات روستایى در ایران بیشتر متمرکز بر تلقى از روستا بهمثابه امرى اقتصادى و مادى بوده است. به گونهاى که در نوشتههاى مطالعات روستایى امر سیاسى بهعنوان یک متغیر مستقل و تعیینکننده در تحلیل مسائل و مناسبات اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى مورد غفلت واقع شده است. مقاله حاضر بر آن است که نشان دهد امر سیاسى نقش مهمى در تفکیک و تمایز میان روستاییان برمبناى دوست و دشمن داشته و براى نوع و ماهیت امر اجتماعى س...

  تبیین و تحلیل نقش حکومت در اصلاح و ارتقاى سبک زندگى، بربنیاد تفکر اسلامى - دینى، از مسائل مهم و راهبردى درجامعه اسلامى است. نقش حکومت، بیش‏تر از دو راه دنبال و پى گیرى شده است: نخست رفتار و گفتار کارگزاران حکومت و دیگر، ساختار اجتماعى. سبک زندگى )خرده سبک وکلان سبک زندگى( درساختار اجتماعى شکل مى‏گیرد و حکومت در تولید وتوسعه ساختار اجتماعى مسؤولیت مستقیم دارد. دراین فرآیند، حکومت از راه: ایجاد...