ویژگی اصلیِ متن انسجام است و از پیوندهایی که اجزاء یک متن را به هم مرتبط می‌سازد، انسجام واژگانی شامل «تکرار» و «هم‌آیی» است که مبتنی بر رابطۀ معنایی واژگان با یکدیگر است. «مراعات­نظیر»، مصداق «هم‌آیی» است و در آن واژه­هایی در سخن به­کاربرده می­شوند که همه، داخل در یک مجموعه و زمینۀ معنایی قرار دارند. در «تضاد» نیز «هم‌آیی» وجود دارد؛ زیرا در آن تداعی معانی صورت می­گیرد. این مقاله به شیوۀ تحلیل ...

در مفهوم و تفسیر عبارت «و اتوا حقه یوم حصاده» در آیه 141 سوره انعام بین مفسران اختلاف است؛ برخی آن را به زکات واجب و شرعی و برخی به صدقه و انفاق تفسیر کرده‌اند؛ برخی نیز این آیه را منسوخ به آیه زکات (توبه/103، نازل‌شده در مدینه) می‌دانند، برخی دیگر آن را بر زکات واجب و شرعی تفسیر نموده و از آنجایی که سوره انعام مکی است و زکات در مدینه تشریع شده است، این آیه را در ردیف آیات مستثنیات قرار داده‌ان...

چکیده: به آیات مدنی در سور مکی و آیات مکی در سور مدنی اصطلاحاً «آیات مستثنی» گفته می­شود. از جمله سوره­های قرآنی که گفته شده دارای آیات مستثنی هستند، سوره­های مکی انعام و اسراء. امّا این سخن تا چه اندازه ای صحیح است؟ برخی با توجه به روایات ضعیف و نادرستی این آیات را استثنا کرده­اند که در این تحقیق سعی می­شود این روایات بررسی شوند. در این مقاله با استفاده از ادله و شواهد درون متنی و برون متنی،...

مخاطب‌شناسی و تاریخ‌گذاری آیه 91 انعام یکی از اختلافات تفسیری مسلمانان از قرون ابتدایی تاکنون بوده که همواره مناقشاتی را ذیل این آیه برانگیخته ‌است. برخی برخلاف قراین صریح این آیه‌ عتاب‌آمیز، مخاطب آن را مشرکان پنداشته و در اثبات دعاوی خود، به عدم تعامل پیامبر با اهل کتاب در مکه استناد ورزیده‌اند. در حالی که برخی دیگر با عنایت به قراین متنی آیه، مخاطب آن را یهودیان دانسته‌اند، لیکن با تکیه بر پ...

امروزه، وخامت بحران‏های محیط‏زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات  بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از این رو تبیین اخلاق محیط‏زیستی براساس مفهوم خداباوری می‏تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به، تعامل انسان با محیط‏زیست طبیعی فراهم آورد. در قرآن آیات زیادی (آیه ۱۸۵سوره اعراف، آیه ۱۰۱ انعام، آیه ۵۴ سوره اعراف، آیه ۴ سوره سجده و آیه ۴۵ سوره نور) وجود دارد که در آن‏ها خداوند تنها خالق هست...

امروزه، وخامت بحران‏های محیط‏زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات  بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از این رو تبیین اخلاق محیط‏زیستی براساس مفهوم خداباوری می‏تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به، تعامل انسان با محیط‏زیست طبیعی فراهم آورد. در قرآن آیات زیادی (آیه ۱۸۵سوره اعراف، آیه ۱۰۱ انعام، آیه ۵۴ سوره اعراف، آیه ۴ سوره سجده و آیه ۴۵ سوره نور) وجود دارد که در آن‏ها خداوند تنها خالق هست...

 تفسیر علمى آیه 66 سوره نحل و چگونگى تولید شیر از بین مواد گوارشى و خونى است. نویسنده، نخست به توضیح برخى از واژه‌هاى آیه از جمله انعام و فَرْث پرداخته و مراد از موصول در آیه (مافى بطونه( را پستان چهارپایان دانسته که شیر در آنها تولید مى‌شود. در ادامه با طرح پرسشهاى متعددى به بحثهاى علمى تولید شیر پرداخته و محل تولید شیر را بین مواد گوارشى و خون دانسته یعنى همان جایى که قرآن بدان اشاره کرده و آن ...

داستان حضرت سلیمان(ع) یکی از داستان ها ی زیبا و شگفت انگیز قرآن کریم است که در هفت سوره بقره، نساء، انعام، انبیاء، نمل، سبأ و ص آمده است و در هر سوره، جهت تأمین اهداف آن سوره و انتقال مفاهیم و پیام های دینی، اسلوب بیانی، تعابیر، تصویرگری ها و عناصر داستانی خاصی به کار گرفته شده است. داستان مذکور به دلیل استفاده مناسب از عناصر مهمی هم-چون عنصر گفت وگو، شخصیت و صحنه پردازی، از زیباترین و تأثیرگذا...

در جامعه اسلامی والدین مایلند فرزندانی با ایمان، مذهبی و بدور از انحرافات داشته و همواره نسبت به عدم پای بندی و بی انگیزگی آنان در این خصوص شکایت دارند و بعضا خود را در این زمینه ناکام یافته و در توجیه این ناکامی، دست به فرافکنی زده و عوامل متعددی را در عدم توفیق خود دخیل میدانند. لذا سئوالات طرح کننده این پژوهش عبارتند از: با نظر به آیات قرآنی نقش والدین در تربیت دینی چیست؟ و چه اشاراتی برای ت...

متن قرآن کریم حاوی ارزش­های زیبایی­شناختی پیشرفته­ای در فرم خود است و کشف ظرافت­های آن به کمک روش­های نظام­مند نظریه­های زبانشناختی معاصر، مؤید وجوه اعجازی برتر آن است. فرمالیست­های روس با تمرکز بر مقوله «ادبیّت» در صدد شناخت معیارهای زیبایی­آفرینی در متن برآمدند و تکنیک­های چندی از جمله هنجارگریزی را موجد آن دانستند. نمودهای هنجارگریزی به شکل گسترده در متن قرآن و در سطوح مختلف صرفی، نحوی، بلاغی...