چرا دولت و- در افقی دیگر- نظام سیاسی یا حکومت، مسئولیت هدایت و ادارۀ رفتار افراد «چه در مقام فرد و چه در مقام گونه» را برعهده می گیرد؟ و چگونه این «اراده به اداره کردن» را به انجام می رساند؟ ممکن است پاسخ به این پرسش بر حسب نحوۀ فهم ما از مقولاتی مانند دولت، قدرت و یا نسبت این دو با سوژه، متفاوت باشد. طرح چشم انداز «حکومت مندی» از سوی فوکو را می توان گشایش حوزۀ جدیدی دانست که در آن، هر سه مقولۀ...

شکل های ابتدایی نظام وظیفه نخستین بار در چارچوب ارتش‏های پادشاهی و دولت‏های‏ مستقل از کلیسا در اروپای غربی به وجود آمد و توانست واسطه‏ای بین دولت و ملت‏ در ابتدای عصر مدرنیته و وسیله‏ای برای گسترش نظامی‏گری حاکمان و شاهان باشد. در ابتدای قرن هجدهم میلادی، تقسیم ‏کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی و صنعتی شدن سبب شد تا ارتش‏های مدرن و نظام‏وظیفه که از اولین نهادهای بورکراتیک نیز به شمار می‏آمدند، شکل بگ...

تبیین و تحلیل نقش حکومت در اصلاح و ارتقای سبک زندگی، بربنیاد تفکر اسلامی - دینی، از مسائل مهم و راهبردی درجامعه اسلامی است. نقش حکومت، بیش‏تر از دو راه دنبال و پی گیری شده است: نخست رفتار و گفتار کارگزاران حکومت و دیگر، ساختار اجتماعی. سبک زندگی )خرده سبک وکلان سبک زندگی( درساختار اجتماعی شکل می‏گیرد و حکومت در تولید وتوسعه ساختار اجتماعی مسؤولیت مستقیم دارد. دراین فرآیند، حکومت از راه: ایجاد ت...

یکی از ایراداتی که به نظریه مردم­سالاری دینی گرفته می­شود این است که مبانی انسان­شناختی مردم­سالاری مبتنی بر مفاهیم مدرنیستی از جمله اومانیسم و سکولاریسم است و این نوع حکومت هیچ وجه اشتراکی با حکومت دینی که مبتنی بر اندیشه توحیدی است ندارد؛ لذا حکومت دینی با مردم­سالاری قابل جمع نیست. در پاسخ به این شبهه باید گفت لفظ مردم­سالاری دینی ناظر به دو سطح تحلیل شکل و محتوا می­باشد. مردم­سالاری...

یکی از پرسش های مهم فقها و اندیشه ورزان سیاسی شیعه و اهل سنت در جهان اسلام، اصل تأسیس حکومت و تلاش برای دستیابی به الگوی مطلوب حکمرانی بوده است. در این میان، آراء و اندیشه‌های دو متفکر جهان اسلام و از رهبران جنبش‌های اسلامی معاصر، امام خمینی و سید قطب، شایسته بازخوانی اند. هر دوی آنها، تنها راه نجات ملّت های ستم‌دیده را در برقراری حکومت اسلامی می‌دانستند اما تفاوت‌های فکری و مبانی مبارزاتی آن ها...

شکل های ابتدایی نظام وظیفه نخستین بار در چارچوب ارتش‏های پادشاهی و دولت‏های‏ مستقل از کلیسا در اروپای غربی به وجود آمد و توانست واسطه‏ای بین دولت و ملت‏ در ابتدای عصر مدرنیته و وسیله‏ای برای گسترش نظامی‏گری حاکمان و شاهان باشد. در ابتدای قرن هجدهم میلادی، تقسیم ‏کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی و صنعتی شدن سبب شد تا ارتش‏های مدرن و نظام‏وظیفه که از اولین نهادهای بورکراتیک نیز به شمار می‏آمدند، شکل بگ...

من در این مقاله می خواهم با یک رویکرد تحلیلی به نحوه‌ی شکل گیری حوزه ی عمومی در رخداد مشروطه بپردازم. حوزه‌ی عمومی در ایران به دلایل شرایط تاریخی، سیاسی و اجتماعی خودش می تواند متفاوت از چیزی باشد که در غرب شکل گرفت. شاهان باستان در تمدن ایرانیان دارای حکومت پاتریمونالیستی بودند. پادشاهِ آرمانی، بزرگزاده ای است عادل و عاقل که برای هر یک از قشر های اجتماعی عدالت می ورزد و از بیداد بر رعیت پرهیز م...

کشور ایران از جمله کشورهایی است که حاکمیت ساختار بسیط بر ارکان اجرایی و تقنینی آن موجبات بروز مشکلات عمده ای خصوصا در حوزه مدیریت شهری را فراهم آورده است. گستره قلمرو حاکمیت دولت تا اعماق مسیولیتها و وظایف نهادهای غیر دولتی، مشکلات و مسایلی را دامن زده است که می بایست با دیدی علمی و حرفه ای به آن نگاه گردد. مدیریت شهری با در برگرفتن حوزه های جاری و ساری زندگی شهروندان، از عمده ترین مقولات است ک...

جغرافیا از جمله علومی است که در دورۀ حکومت قاجاریه مورد توجه طبقۀ روشنفکر و نخبۀ جامعۀ آن روز ایران قرار گرفت و به عنوان یکی از دروس فرعی در برخی از مدارس این دوره هم‌چون دارالفنون و توسط معلمان دروس ریاضیات و مهندسی به شکل نوینی و با رویکردی کاربردی تدریس می‌شد. تألیفات نجم‌الدوله در این علم نقشی بسیار تأثیرگذار در گذار از شکل سنتی به نوین آن، که یکی از ویژگی‌های اصلی علم این دوره است، ایفا کر...