در سنت تفسیری، سِدرَةُ المنتهیٰ به عنوان درخت سدری باشکوه و آراسته در دورترین نقطۀ بهشت مطرح بوده، و در زمرۀ باورهای آخرت‌شناختی مسلمانان جای گرفته است. این در حالی است که با توجه به سیاقِ تنها کاربرد قرآنی آن در سورۀ مکّی نجم، سدرة المنتهی باید پدیده‌ای شناخته برای مشرکین عرب نیز بوده باشد. مجموع کاوشهای فرهنگی ـ گفتمانی و ریشه‌شناختی نشان می‌دهد که سدرة المنتهی نه دقیقاً یک درخت، بلکه یک صورت فلکی ب...

در دست داشتن تصویری روشن و صحیح از آینده بسیار حائز اهمیت است. با آنکه آیات پرشماری از قرآن کریم نیز به توصیف مقاطع زمانی آینده و رویدادهای عظیم پیش رو پرداخته‌اند، هنوز ترسیمی دقیق، روشن و یکتا بر پایه قرآن و روایات صحیح از حوادث آینده و آن‌چه بشریت به استقبال آن می‌رود، در دست نیست. در این میان پرداختن به موضوع «نفخ صور» نقش محوری در ترسیم مقاطع زمانی در پیش رو، از جمله ظهور امام زمان عجل‌الل...

انسان ها در جوامع کهن نگاه ویژه ای به جهان هستی و طبیعت پیرامون خود داشتند که نمودهای آن در قالب اسطوره ها باقی مانده است. یکی از منابع مهم طبیعی که با داستان های اساطیری پیوندی ناگسستنی یافته، آسمان و اجرام سماوی است که در نگاه بشر ابتدایی سرشار از رمز و راز بوده است. گروهی از این اجرام آسمانی در قالب صورت های فلکی منطقه البروج شناخته شده اند. نقوش دوازده گانه ای که برای این صورت های فلکی در ن...

اشعار ناصرخسرو از جنبه­های گوناگون قابل بررسی است و هدف در این پژوهش،  بررسی نماد در شعر این شاعر است.  ابتدا نمادهای به کار رفته در دیوان وی، از جهت خاستگاه  بررسی و سپس انسانی یا فرارونده بودن آ­­­­ن­ها مشخص شده است. نمادهای به کار رفته در دیوان ناصرخسرو، از نوع نمادهای انسانی هستند و خاستگاه آن­ها طبیعت (درختان) و جاندارانی مانند  پرندگان و حیوانات، شخصیت­های تاریخی و مذهبی، موجودات افسانه­ا...

اشعار ناصرخسرو از جنبه­های گوناگون قابل بررسی است و هدف در این پژوهش،  بررسی نماد در شعر این شاعر است.  ابتدا نمادهای به کار رفته در دیوان وی، از جهت خاستگاه  بررسی و سپس انسانی یا فرارونده بودن آ­­­­ن­ها مشخص شده است. نمادهای به کار رفته در دیوان ناصرخسرو، از نوع نمادهای انسانی هستند و خاستگاه آن­ها طبیعت (درختان) و جاندارانی مانند  پرندگان و حیوانات، شخصیت­های تاریخی و مذهبی، موجودات افسانه­ا...

عنصر مشترک در فرش های شیری فارس، شیر (نماد دلاوری) است و گاهی بدان شمشیر (نماد قدرت و جنگ)، خورشید کامل یا نیمه که تعابیری چون شمس الدین (خورشید دین/ لقب حضرت علی(ع)) را برایش در نظر می گیرند، افزوده می شود. علاوه بر تصویر شیر و خورشید، تصاویر حملۀ شیر به گاو که در هنر ایران سابقۀ طولانی دارد، به نحو دیگری در فرش های شیری فارس جلوه گر می شود. تقویم، تغییر فصول و گردش کواکب عامل تأثیرگذاری بر نم...

بی‏شک، قرآن کریم افزون بر اینکه یک کتاب مقدس دینی است که برای رهنمون آدمی به سعادت دنیا و آخرت آمده ، یک شاهکار ادبی نیز هست که ضمن برخورداری از فصیح‏ترین و بلیغ‏ترین اسلوب های بیانی عصر خود، آنها را به کمال رسانیده است. روشن است که فهم قرآن کریم و به عبارت دیگر فهم صحیح قرآن در گرو آشنایی بهتر و بیشتر با اسلوب‎های ادبی رایج در عصر نزول است. در این پژوهش که با هدف بررسی صور بیان در جزء دوم قرآن...

در دیوان شاعران بزرگ بعضی واژه های کلیدی وجود دارد که در گشودن قفل بست? مفاهیم و معانی مورد نظر شاعر و راه یافتن به دنیای ذهن او نقش اساسی دارند.یکی از اصلی ترین این واژه ها در دیوان خاقانی شروانی که به گواهی اشعارش و تأیید شارحان شعرش در علم نجوم دستی داشته است ؛ واژ? آسمان و صور فلکی است.شاید دیوان خاقانی از این لحاظ نه تنها در میان آثار ادبی ایران بلکه در ادبیات جهان کم نظیر باشد. از این رو ...