این رساله در قالب سه بخش ، در پی پاسخگویی به سه سوال اصلی در زمینه ی اعتبار و قلمرو قاعده عدالت است . طرح عدالت به مثابه قاعده ای که برای اثبات حکم شرعی توسط فقیه به کار آید در دوره معاصر بر پایه عدالت در تشریع صورت پذیرفته است و سابقه قابل توجهی از آن در کتب فقهی یافت نمی شود. عدالت در تشریع به این معنا است که تشریعات خداوند اعم از احکام و حقوق بر مبنای عدالت است و هیچکدام ظالمانه نیست. عدالت ...

مسأله‌ی تعدیل همه‌ی صحابه‌ی رسول خدا (ص) نظریه‌ای است که علمای اهل سنّت آن را مطرح کرده‌اند و سخت از آن طرفداری می‌کنند؛ یعنی آنان همه‌ی صحابه را عادل دانسته‌اند و به لوازم آن ملتزم هستند. از آنجا که این نظریه آثار مهم در معارف اسلام، از جمله حجّیت قول صحابی دارد، این مقاله آن را از زاویه‌ی کارکرد خود صحابه مورد نقد و بررسی قرار داده است. چکیده‌ی بررسی عبارت است از این است که عقیده‌ی دانشمندان اه...

عدالت یکی ازمهمترین مفاهیم علوم انسانی است که همواره مورد تاکید اندیشمندان درطول تاریخ بوده است.امام خمینی یکی ازعلمای بزرگ اسلامی است که مفهوم عدالت نقش اساسی دراندیشه ایشان داشته، ما در این پژوهش با بررسی آراء و نظرات برخی از دانشمندان غربی و اسلامی پیرامون عدالت و با بررسی مبانی اندیشه حضرت امام (ره) به بررسی تاثیر عدالت در اندیشه سیاسی امام (ره) پرداخته ایم و از روش کتابخانه ای و تحلیلی- تو...

تأثیر عدالت در اجتهاد یکی از پرسش‌های مهم و اساسی سدۀ حاضر است. امامیه از دیرباز به‌صورت مبنایی و نظری بر این مطلب تأکید کرده است که خداوند عادل و حکیم و احکام الهی تابع مصالح و مفاسد و یکی از مهم‌ترین آنها حسن عدل و قبح ظلم است و به‌همین مناسبت به عدلیه معروف شده‌اند، ولی کمتر به نقش و تأثیر آن در اجتهاد و فقاهت توجه شده است. بیشترین توجه به تأثیر عدالت در اجتهاد، در چند دهۀ اخیر و تنها به‌صور...

مسأله عدالت جنسیتی، اگرچه در نهادهای حقوقی و اجتماعی موضوعی وارداتی قلمداد می گردد و در عرصه تئوریک کراراً مورد توجه قرار گرفته است، لیکن در عرصه های عملی سازی آن، به سبب اختلاط در فرهنگ ها و عدم پالایش مبانی آن، با چالش هایی روبرو بوده که نیازمند تبیینی درست در عرصه گرایش ها و نگرش های متکی بر فرهنگ بومی و اسلامی است. به ویژه آن که استحکام نهاد خانواده از اساسی ترین اهداف قانون گذار اسلامی است....

افزایش میزان مهریه پس از عقد نکاح از توافقات رایج میان زوجین است. به رغم آن­که عرف جامعه از میزان افزایش یافته با عنوان مهریه یاد می­کند، وضعیت حقوقی چنین توافقی محل اختلاف است؛ امری که گاه صدور آرای متفاوتی را از سوی محاکم کشور موجب می شود. در پی طرح دعوا در دیوان عدالت اداری در خصوص جزئی از بخشنامه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که افزایش مهریه به شرط تنظیم سند رسمی را ممکن می ساخت، این دیوان ...

جایگاه شهادت و گواهی به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی در فقه قضایی اعم از مدنی و کیفری و اثبات موضوعات حکم شرعی، ضرورت شناخت شرط­های معتبر را در فقه و حقوق ایجاب می­کند. با توجه به آیات و روایات و مواد قانونی شرط­هایی مانند بلوغ، عقل، اسلام، عدالت، عدم تهمت، به عنوان شرط­های مشترک و شرط­هایی مانند ایمان، حریت، نطق و... به عنوان شرط­های غیرمشترک پذیرفته شده است. برخی از شرط­ها مانند طهارت مولد هم...

هدف از پژوهش حاضر استنتاج اهداف، مبانی و اصول عدالت در ‌‌‌روش‌های تعلیم و تربیت بر اساس آموزه‌های اسلامی است. برای دستیابی به این هدف از روش تحقیق کیفی با بکارگیری الگوی بازسازی شده استنتاجی فرانکنا استفاده شده است. تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از دسته‌بندی و کدگذاری موضوعی و تفسیر صورت گرفته است و جهت اطمینان داده‌ها به طور مستمر مورد بازبینی قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا اهداف عدالت م...

مسأله عدالت جنسیتی، اگرچه در نهادهای حقوقی و اجتماعی موضوعی وارداتی قلمداد می‌گردد و در عرصه تئوریک کراراً مورد توجه قرار گرفته است، لیکن در عرصه‌های عملی‌سازی آن، به سبب اختلاط در فرهنگ‌ها و عدم پالایش مبانی آن، با چالش‌هایی روبرو بوده که نیازمند تبیینی درست در عرصه گرایش‌ها و نگرش‌های متکی بر فرهنگ بومی و اسلامی است. به‌ویژه آن‌که استحکام نهاد خانواده از اساسی‌ترین اهداف قانون‌گذار اسلامی است....

در اسلام، عدالت اقتصادی برپایه دو بعد توازن اجتماعی و تکافل اجتماعی قابل بررسی است. از بعد توازن اجتماعی ریشه کن نمودن فقر از جامعه اسلامی مورد نظر است و از بعد تکافل اجتماعی که گاه از آن به عنوان همیاری عمومی نیز یاد کرده­اند، در واقع به مسئولیت اجتماعی هر فرد در برخورد با مشکلات موجود در جامعه اشاره می­شود. امروزه تکافل به­عنوان یکی از الگوهای پرکاربرد در پوشش ریسک و بیمه مورد توجه اندیشمندان...