اوحدالدین کرمانی از نظر زمانی نزدیک ترین فرد به ابن عربی و دوست هم­سن او شناخته ­می­شود. در تذکره­ها و مناقب اوحدالدین به روابط صمیمانه بین این دو تن و ملاقات بین آن­ها در شهرهای قونیه، قاهره و دمشق اشاره شده است. این صمیمیت تا حدی بوده که ابن عربی تربیت باطنی صدرالدین قونوی را به اوحدالدین سپرده است. علاوه بر این، شیخ اکبر در فتوحات مکیه از اوحدالدین نام می­برد و مطالبی را که از زبان او شنیده ...

در این رساله که باهدف بررسی رابطه میان تصویر و تجربه عرفانی، سرشت نوشتار صوفیانه از این منظر و نقش فردیت عارف در تصویر این تجربیات تدوین شده است، پس از ذکر کلیات و مقدماتی درباره تجربه عرفانی و تصویر خیال، متون نثر صوفیه را از منظر تصویرپردازی در دو رده متون گفتمانی و اخلاق مورد بررسی قرار داده ایم. اگرچه بنابر بررسی های انجام شده نمی توان برخی از این متون را صددرصد در رده آثار گفتمانی یا خلاق ...

اوحدالدین کرمانی از نظر زمانی نزدیک‌ترین فرد به ابن عربی و دوست هم­سن او شناخته ­می­شود. در تذکره­ها و مناقب اوحدالدین به روابط صمیمانه بین این دو تن و ملاقات بین آن­ها در شهرهای قونیه، قاهره و دمشق اشاره شده است. این صمیمیت تا حدی بوده که ابن عربی تربیت باطنی صدرالدین قونوی را به اوحدالدین سپرده است. علاوه بر این، شیخ اکبر در فتوحات مکیه از اوحدالدین نام می­برد و مطالبی را که از زبان او شنیده ...

یکی از انواع آشنایی زدایی در زبان، انتخاب بیان پارادوکسی است که از قوانین شناخته شده رستاخیز کلمات به شمار می رود و در حوزه بوطیقاهای جدید و زبان شناسی قرار می گیرد.ادیبان تاری زبان در بهره گیری از این ترفند ادبی غافل نمانده اند.آنان به ویژه در ادبیات عرفانی، غنی ترین جلوه های پارادوکسی زبان را به کار گرفته اند.آمیختگی عرفان با ادب و تحول تکاملی ادبیات از سادگی به ژرفایی را می توان مهم ترین عام...

خاقانی از جمله شاعران عارف ادبیات فارسی است. اما از آن جایی که هنر غالب او در قصاید به ویژه قصاید مدحی، وصفی و زاهدان? اوست این جنبه از شخصیت او تا حدی مغفول مانده است. از طرف دیگر زبان فخیم و مطنطن و ناهموار او در قصاید نیز با موضوع عرفان و زهد، که زبانی نرم و هموار می خواهد همگون نیفتاده است. نگاهی عمیق یا حتی گذرا به سراسر دیوان خاقانی موید این سخن است. اگر چه عرفان زهد آمیز او در مقایسه با ...

یکی از شاخه­های ادبیات تطبیقی که به مقایسه و تطبیق آثار ادبی می­پردازد «ادبیات مقابله­ای» است. در این شیوه تأثیر ادبیاتی بر ادبیات یا شاعری بر شاعر دیگر در نظر گرفته نمی­شود و تکیه بر روی نقاط وحدت اندیشه است. ادبیات تطبیقی آمریکایی نیز برخلاف مکتب فرانسه، بر همین شیوه نظر دارد. در این نوشته براساس شیوه «ادبیات مقابله­ای» به مقایسه تعدادی از «عاشقانه» های احمد شاملو و ناظم حکمت پرداخته شده است....

برای شناخت بهتر عرفان اسلامی باید تجربة عرفانی دقیق‌تر تحلیل گردد. تا کنون پژوهش‌هایی دربارة ماهیت عرفان اسلامی انجام گرفته است و هر کدام از دیدگاهی ویژه، تجربة عرفانی و در کل عرفان اسلامی را بررسی کرده‌اند. تقسیم عرفان اسلامی به گونه‌هایی چون عرفان عاشقانه و تصوف عابدانه، عرفان خراسانیان و بغدادیان و همین‌طور تجربة طریقی و تجربة عرفانی از جملة این دیدگاه‌ها است. هم‌چنین ماهیت تجربة عرفانی را ب...

یکی از انواع آشنایی‌زدایی در زبان، انتخاب بیان پارادوکسی است که از قوانین شناخته شده رستاخیز کلمات به شمار می‌رود و در حوزه بوطیقاهای جدید و زبان‌شناسی قرار می‌گیرد.ادیبان تاری‌زبان در بهره‌گیری از این ترفند ادبی غافل نمانده‌اند.آنان به ویژه در ادبیات عرفانی، غنی‌ترین جلوه‌های پارادوکسی زبان را به کار گرفته‌اند.آمیختگی عرفان با ادب و تحول تکاملی ادبیات از سادگی به ژرفایی را می‌توان مهم‌ترین عام...

قالب غزل در ادبیّات فارسی سابقه­ای طولانی دارد و در ابتدا فقط برای بیان احساسات و عواطف عاشقانه به کار گرفته می­شد. سپس، با شکل­گیری عرفان و تصوّف در خدمت اهل عرفان و رمز و رازهای عرفانی قرار گرفت. تحوّل آشکار این قالب از سنایی آغاز می­شود و در نوع عاشقانه با سعدی به اوج کمال می­رسد. یکی از ویژگی­های سعدی در عرصۀ غزل­سرایی، بیان روایت در قالب غزل است که این گونه از غزل را «غزل- روایت» می­نامیم. در...